sarvakriyAntaravihAranivR^ittavR^itteH .
kAlAvalIyamachalasya vahatvanantA ..231..
(yahA.N bhAvanAkA artha bArambAr chi.ntavan karake upayogakA abhyAs karanA hai. jab jIv samyagdR^iShTi – j~nAnI hotA hai tab ise j~nAn-shraddhAn to huA hI hai ki ‘mai.n shuddhanayase samasta karma aur karmake phalase rahit hU.N. parantu pUrvabaddha karma udayame.n Ane par unase honevAle bhAvo.nkA kartR^itva Cho.Dkar, trikAl sambandhI 49-49 bha.ngo.nke dvArA karmachetanAke tyAgakI bhAvanA karake tathA samasta karmo.nkA phal bhoganeke tyAgakI bhAvanA karake, ek chaitanyasvarUp AtmAko hI bhoganA sheSh rah jAtA hai. avirat, deshavirat aur pramattaavasthAvAle jIvake j~nAnashraddhAname.n nirantar yah bhAvanA to hai hI; aur jab jIv apramattadashAko prApta karake ekAgra chittase dhyAn kare, keval chaitanyamAtra AtmAme.n upayog lagAye aur shuddhopayogarUp ho, tab nishchayachAritrarUp shuddhopayogabhAvase shreNi cha.Dhkar kevalaj~nAn utpanna karatA hai. us samay is bhAvanAkA phal jo karmachetanA aur karmaphalachetanAse rahit sAkShAt j~nAnachetanArUp pariNaman hai vah hotA hai. pashchAt AtmA anantakAl tak j~nAnachetanArUp hI rahatA huA paramAnandame.n magna rahatA hai.)
ab, isI arthakA kalasharUp kAvya kahate hai.n : –
shlokArtha : — (sakal karmo.nke phalakA tyAg karake j~nAnachetanAkI bhAvanA karanevAlA j~nAnI kahatA hai kiH — [eva.n ] pUrvokta prakArase [niHsheSh-karma-phal-sa.nnyasanAt ] samasta karmake phalakA sa.nnyAs karanese [chaitanya-lakShma Atmatattva.n bhR^isham bhajataH sarva-kriyAntar-vihAranivR^itta- vR^itteH ] mai.n chaitanyalakShaN Atmatattvako atishayatayA bhogatA hU.N aur usake atirikta anya sarva kriyAme.n vihArase merI vR^itti nivR^itta hai (arthAt Atmatattvake upabhogase atirikta anya jo upayogakI kriyA — vibhAvarUp kriyA usame.n merI pariNati vihAr – pravR^itti nahI.n karatI); [achalasya mam ] isaprakAr Atmatattvake upabhogame.n achal aise mujhe, [iyam kAl-AvalI ] yah kAlakI AvalI jo ki [anantA ] pravAharUpase ananta hai vah, [vahatu ] Atmatattvake upabhogame.n hI bahatI rahe (upayogakI pravR^itti anyame.n kabhI bhI na jAye).
bhAvArtha : — aisI bhAvanA karanevAlA j~nAnI aisA tR^ipta huA hai ki mAno.n bhAvanA karatA huA sAkShAt kevalI hI ho gayA ho; isase vah anantakAl tak aisA hI rahanA chAhatA hai. aur yah
564