Samaysar-Hindi (itrans transliteration). Kalash: 249 2.

< Previous Page   Next Page >


Page 598 of 642
PDF/HTML Page 631 of 675

 

598
samayasAr
[ bhagavAnashrIkundakunda-
(shArdUlavikrIDit)
vishva.n j~nAnamiti pratarkya sakala.n draShTvA svatattvAshayA
bhUtvA vishvamayaH pashuH pashuriv svachChandamAcheShTate .
yattattatpararUpato na taditi syAdvAdadarshI pun-
rvishvAdbhinnamavishvavishvaghaTita.n tasya svatattva.n spR^ishet
..249..
[ujjhit-nij-pravyakti-riktIbhavad ] apanI vyakti (pragaTatA) ko Cho.D.h.h denese rikta (shUnya)
huA, [paritaH pararUpe ev vishrAnta.n ] sampUrNatayA pararUpame.n hI vishrA.nt (arthAt pararUpake U par hI
AdhAr rakhatA huA) aise [pashoH j~nAna.n ] pashukA j~nAn (
pashuvat ekAntavAdIkA j~nAn) [sIdati ]
nAshako prApta hotA hai; [syAdvAdinaH tat punaH ] aur syAdvAdIkA j~nAn to, [‘yat tat tat ih
svarUpataH tat’ iti ]
‘jo tat hai vah svarUpase tat hai (arthAt pratyek tattvako
vastuko svarUpase
tatpanA hai)’ aisI mAnyatAke kAraN [dUraunmagna-ghan-svabhAv-bharataH ] atyanta pragaT hue
j~nAnaghanarUp svabhAvake bhArase, [pUrNa.n samunmajjati ] sampUrNa udit (pragaT) hotA hai
.

bhAvArtha :koI sarvathA ekAntavAdI to yah mAnatA hai kighaTaj~nAn ghaTake AdhArase hI hotA hai, isaliye j~nAn sab prakArase j~neyo.n par hI AdhAr rakhatA hai. aisA mAnanevAle ekAntavAdIke j~nAnako to j~ney pI gaye hai.n, j~nAn svaya.n kuCh nahI.n rahA. syAdvAdI to aisA mAnate hai.n kij~nAn apane svarUpase tatsvarUp (j~nAnasvarUp) hI hai, j~neyAkAr hone par bhI j~nAnatvako nahI.n Cho.DtA. aisI yathArtha anekAnta samajhake kAraN syAdvAdIko j~nAn (arthAt j~nAnasvarUp AtmA) pragaT prakAshit hotA hai.

isaprakAr svarUpase tatpanekA bha.ng kahA hai.248.
(ab, dUsare bha.ngakA kalasharUp kAvya kahate hai.n :)

shlokArtha :[pashuH ] pashu arthAt sarvathA ekantavAdI aj~nAnI, [‘vishva.n j~nAnam’ iti pratarkya ] ‘vishva j~nAn hai (arthAt sarva j~neyapadArtha AtmA hai.n)’ aisA vichAr karake [sakala.n svatattva- AshayA dR^iShTavA ] sabako (samasta vishvako) nijatattvakI AshAse dekhakar [vishvamayaH bhUtvA ] vishvamay (samasta j~neyapadArthamay) hokar, [pashuH iv svachChandam AcheShTate ] pashukI bhA.Nti svachCha.ndatayA cheShTA karatA haipravR^itta hotA hai; [punaH ] aur [syAdvAdadarshI ] syAdvAdakA dekhanevAlA to yah mAnatA hai ki[‘yat tat tat pararUpataH na tat’ iti ] ‘jo tat hai vah pararUpase tat nahI.n hai (arthAt pratyek tattvako svarUpase tatpanA hone par bhI pararUpase atatpanA hai),’ isaliye [vishvAt bhinnam avishvavishvaghaTita.n ] vishvase bhinna aise tathA vishvase (vishvake nimittase)