jj~neyAkAravishIrNashakti rabhitastruTayanpashurnashyati .
nneka.n j~nAnamabAdhitAnubhavana.n pashyatyanekAntavit ..250..
bhI samasta j~ney vastuse bhinna aise) [tasya svatattva.n spR^ishet ] apane svatattvakA sparsha — anubhav
bhAvArtha : — ekAntavAdI yah mAnatA hai ki — vishva (samasta vastuai.n) j~nAnarUp arthAt nijarUp hai. isaprakAr nijako aur vishvako abhinna mAnakar, apaneko vishvamay mAnakar, ekAntavAdI, pashukI bhA.Nti hey-upAdeyake vivekake binA sarvatra svachChandatayA pravR^itti karatA hai. syAdvAdI to yah mAnatA hai ki — jo vastu apane svarUpase tatsvarUp hai, vahI vastu parake svarUpase atatsvarUp hai; isaliye j~nAn apane svarUpase tatsvarUp hai, parantu par j~neyo.nke svarUpase atatsvarUp hai arthAt par j~neyo.nke AkArarUp hone par bhI unase bhinna hai.
shlokArtha : — [pashuH ] pashu arthAt sarvathA ekA.ntavAdI aj~nAnI, [bAhya-artha-grahaN- svabhAv-bharataH ] bAhya padArtho.nko grahaN karaneke (j~nAnake) svabhAvakI atishayatAke kAraN, [viShvag-vichitra-ullasat-j~neyAkAr-vishIrNa-shaktiH ] chAro.n or (sarvatra) pragaT honevAle anek prakArake j~neyAkAro.nse jisakI shakti vishIrNa ( – Chinna-bhinna) ho gaI aisA hokar (arthAt anek j~neyo.nke AkAr j~nAname.n j~nAt hone par j~nAnakI shaktiko Chinna-bhinna — kha.nD-kha.nDarUp — ho gaI mAnakar) [abhitaH truTayan ] sampUrNatayA khaNDa-khaNDarUp hotA huA (arthAt kha.nD-kha.nDarUp — anekarUp — hotA huA) [nashyati ] naShTa ho jAtA hai; [anekAntavit ] aur anekAntakA jAnakAr to, [sadA api uditayA ek – dravyatayA ] sadaiv udit ( – prakAshamAn) ek dravyatvake kAraN [bhedabhrama.n dhva.nsayan ] bhedake bhramako naShTa karatA huA (arthAt j~neyo.nke bhedase j~nAname.n sarvathA bhed pa.D.h.h jAtA hai aise bhramako nAsh karatA huA), [ekam abAdhit-anubhavana.n j~nAnam ] jo ek hai ( – sarvathA anek nahI.n hai) aur jisakA anubhavan nirbAdh hai aise j~nAnako [pashyati ] dekhatA hai — anubhav karatA hai .