nanvanekAntamayasyApi kimarthamatrAtmano j~nAnamAtratayA vyapadeshaH ? lakShaNaprasiddhayA lakShyaprasiddhayartham . Atmano hi j~nAna.n lakShaNa.n, tadasAdhAraNaguNatvAt . ten j~nAnaprasiddhayA tallakShyasyAtmanaH prasiddhiH .
nanu kimanayA lakShaNaprasiddhayA, lakShyamev prasAdhanIyam . nAprasiddhalakShaNasya lakShyaprasiddhiH, prasiddhalakShaNasyaiv tatprasiddheH .
nanu ki.n tallakShya.n yajj~nAnaprasiddhayA tato bhinna.n prasidhyati ? na j~nAnAdbhinna.n lakShya.n, j~nAnAtmanordravyatvenAbhedAt .
(kathan, nAm) kiyA jAtA hai ? (yadyapi AtmA ananta dharmayukta hai tathApi use j~nAnarUpase kyo.n kahA jAtA hai ? j~nAnamAtra kahanese to anya dharmo.nkA niShedh samajhA jAtA hai.)
(uttar : — ) lakShaNakI prasiddhike dvArA lakShyakI prasiddhi karaneke liye AtmAkA j~nAnamAtrarUpase vyapadesh kiyA jAtA hai. AtmAkA j~nAn lakShaN hai, kyo.nki j~nAn AtmAkA asAdhAraN guN hai ( – anya dravyo.nme.n j~nAnaguN nahI.n hai). isaliye j~nAnakI prasiddhike dvArA usake lakShyakI — AtmAkI — prasiddhi hotI hai.
prashna : — is lakShaNakI prasiddhise kyA prayojan hai ? mAtra lakShya hI prasAdhya arthAt prasiddhi karane yogya hai. (isaliye lakShaNako prasiddhi kiye binA mAtra lakShyako hI — AtmAko hI — prasiddha kyo.n nahI.n karate ?)
(uttar : — ) jise lakShaN aprasiddha ho use (arthAt jo lakShaNako nahI.n jAnatA aise aj~nAnI janako) lakShyakI prasiddhi nahI.n hotI. jise lakShaN prasiddha hotA hai usIko lakShyakI prasiddhi hotI hai. (isaliye aj~nAnIko pahale lakShaN batalAte hai.n tab vah lakShyako grahaN kar sakatA hai.)
(prashna : — ) aisA kaunasA lakShya hai ki jo j~nAnakI prasiddhike dvArA usase ( – j~nAnase) bhinna prasiddha hotA hai ?