Samaysar-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 609 of 642
PDF/HTML Page 642 of 675

 

kahAnajainashAstramAlA ]
parishiShTa
609

nanvanekAntamayasyApi kimarthamatrAtmano j~nAnamAtratayA vyapadeshaH ? lakShaNaprasiddhayA lakShyaprasiddhayartham . Atmano hi j~nAna.n lakShaNa.n, tadasAdhAraNaguNatvAt . ten j~nAnaprasiddhayA tallakShyasyAtmanaH prasiddhiH .

nanu kimanayA lakShaNaprasiddhayA, lakShyamev prasAdhanIyam . nAprasiddhalakShaNasya lakShyaprasiddhiH, prasiddhalakShaNasyaiv tatprasiddheH .

nanu ki.n tallakShya.n yajj~nAnaprasiddhayA tato bhinna.n prasidhyati ? na j~nAnAdbhinna.n lakShya.n, j~nAnAtmanordravyatvenAbhedAt .

tarhi ki.n kR^ito lakShyalakShaNavibhAgaH ? prasiddhaprasAdhyamAnatvAt kR^itaH . prasiddha.n hi j~nAna.n,
(yahA.N AchAryadev anekAntake sambandhame.n visheSh charchA karate hai.n :)
(prashna :) AtmA anekAntamay hai phi ra bhI yahA.N usakA j~nAnamAtratAse kyo.n vyapadesh

(kathan, nAm) kiyA jAtA hai ? (yadyapi AtmA ananta dharmayukta hai tathApi use j~nAnarUpase kyo.n kahA jAtA hai ? j~nAnamAtra kahanese to anya dharmo.nkA niShedh samajhA jAtA hai.)

(uttar :) lakShaNakI prasiddhike dvArA lakShyakI prasiddhi karaneke liye AtmAkA j~nAnamAtrarUpase vyapadesh kiyA jAtA hai. AtmAkA j~nAn lakShaN hai, kyo.nki j~nAn AtmAkA asAdhAraN guN hai (anya dravyo.nme.n j~nAnaguN nahI.n hai). isaliye j~nAnakI prasiddhike dvArA usake lakShyakIAtmAkIprasiddhi hotI hai.

prashna :is lakShaNakI prasiddhise kyA prayojan hai ? mAtra lakShya hI prasAdhya arthAt prasiddhi karane yogya hai. (isaliye lakShaNako prasiddhi kiye binA mAtra lakShyako hIAtmAko hIprasiddha kyo.n nahI.n karate ?)

(uttar :) jise lakShaN aprasiddha ho use (arthAt jo lakShaNako nahI.n jAnatA aise aj~nAnI janako) lakShyakI prasiddhi nahI.n hotI. jise lakShaN prasiddha hotA hai usIko lakShyakI prasiddhi hotI hai. (isaliye aj~nAnIko pahale lakShaN batalAte hai.n tab vah lakShyako grahaN kar sakatA hai.)

(prashna :) aisA kaunasA lakShya hai ki jo j~nAnakI prasiddhike dvArA usase (j~nAnase) bhinna prasiddha hotA hai ?

(uttar :) j~nAnase bhinna lakShya nahI.n hai, kyo.nki j~nAn aur AtmAme.n dravyapanese abhed hai.
(prashna :) tab phi ra lakShaN aur lakShyakA vibhAg kisaliye kiyA gayA hai ?
77