Samaysar-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 610 of 642
PDF/HTML Page 643 of 675

 

610
samayasAr
[ bhagavAnashrIkundakunda-
j~nAnamAtrasya svasa.nvedanasiddhatvAtH ten prasiddhen prasAdhyamAnastadavinAbhUtAnantadharmasamudayamUrtirAtmA .
tato j~nAnamAtrAchalitanikhAtayA draShTayA kramAkramapravR^itta.n tadavinAbhUta.n anantadharmajAta.n yadyAvallakShyate
tattAvatsamastamevaikaH khalvAtmA . etadarthamevAtrAsya j~nAnamAtratayA vyapadeshaH .

nanu kramAkramapravR^ittAnantadharmamayasyAtmanaH katha.n j~nAnamAtratvam ? parasparavyatiriktAnantadharma- samudAyapariNataikaj~naptimAtrabhAvarUpeN svayamev bhavanAt . at evAsya j~nAnamAtraikabhAvAntaH-

(uttar :) prasiddhatva aur 1prasAdhyamAnatvake kAraN lakShaN aur lakShyakA vibhAg kiyA gayA hai. j~nAn prasiddha hai, kyo.nki j~nAnamAtrako svasa.nvedanase siddhapanA hai (arthAt j~nAn sarva prANiyo.nko svasa.nvedanarUp anubhavame.n AtA hai); vah prasiddha aise j~nAnake dvArA prasAdhyamAn, tad-avinAbhUt (j~nAnake sAth avinAbhAvI sambandhavAlA) ananta dharmo.nkA samudAyarUp mUrti AtmA hai. (j~nAn prasiddha hai; aur j~nAnake sAth jinakA avinAbhAvI sambandha hai aise ananta dharmo.nkA samudAyasvarUp AtmA us j~nAnake dvArA prasAdhyamAn hai.) isaliye j~nAnamAtrame.n achalitapanese sthApit dR^iShTike dvArA, kramarUp aur akramarUp pravartamAn, tad-avinAbhUt (j~nAnake sAth avinAbhAvI sambandhavAlA) anantadharmasamUh jo kuCh jitanA lakShit hotA hai, vah sab vAstavame.n ek AtmA hai.

isI kAraNase yahA.N AtmAkA j~nAnamAtratAse vyapadesh hai.
(prashna :) jisame.n kram aur akramase pravartamAn ananta dharma hai.n aise AtmAke j~nAnamAtratA

kisaprakAr hai ?

(uttar :) paraspar bhinna aise ananta dharmo.nke samudAyarUpase pariNat ek j~naptimAtra bhAvarUpase svaya.n hI hai, isaliye (arthAt paraspar bhinna aise ananta dharmo.nke samudAyarUpase pariNamit jo ek jAnanakriyA hai, us jAnanakriyAmAtra bhAvarUpase svaya.n hI hai, isaliye) AtmAke j~nAnamAtratA hai. isIliye usake j~nAnamAtra ekabhAvakI antaHpAtinI (j~nAnamAtra ek bhAvake bhItar A jAnevAlI) ana.nt shaktiyA.N uChalatI hai.n. (AtmAke jitane dharma hai.n un sabako, lakShaNabhedase bhed hone par bhI, pradeshabhed nahI.n hai; AtmAke ek pariNAmame.n sabhI dharmo.nkA pariNaman rahatA hai. isaliye AtmAke ek j~nAnamAtra bhAvake bhItar ananta shaktiyA.N rahatI hai.n. isaliye j~nAnamAtra bhAvame.n j~nAnamAtra bhAvasvarUp AtmAme.nananta shaktiyA.N uChalatI hai.n.) uname.nse kitanI hI shaktiyA.N nimna prakAr hai.n

Atmadravyake kAraNabhUt aise chaitanyamAtra bhAvakA dhAraN jisakA lakShaN arthAt svarUp hai aisI jIvatvashakti. (Atmadravyake kAraNabhUt aise chaitanyamAtrabhAvarUpI bhAvaprANakA dhAraN 1 prasAdhyamAn = prasiddha ki yA jAtA ho. (j~nAn prasiddha hai aur AtmA prasAdhyamAn hai.)