pAtinyo.anantAH shakta yaH utplavante . — AtmadravyahetubhUtachaitanyamAtrabhAvadhAraNalakShaNA jIvatva-
shakti : 1 . ajaDatvAtmikA chitishakti : 2 . anAkAropayogamayI drashishakti : 3 .
sAkAropayogamayI j~nAnashakti : 4 . anAkulatvalakShaNA sukhashakti : 5 . svarUpanirvartanasAmarthyarUpA
vIryashakti : 6 . akhaNDitapratApasvAtantryashAlitvalakShaNA prabhutvashakti : 7. sarvabhAvavyApakaik-
bhAvarUpA vibhutvashakti : 8 . vishvavishvasAmAnyabhAvapariNatAtmadarshanamayI sarvadarshitvashakti : 9 .
vishvavishvavisheShabhAvapariNatAtmaj~nAnamayI sarvaj~natvashakti : 10 . nIrUpAtmapradeshaprakAshamAn-
lokAlokAkAramechakopayogalakShaNA svachChatvashakti : 11 . svayamprakAshamAnavishadasva-
sa.nvittimayI prakAshashakti : 12 . kShetrakAlAnavachChinnachidvilAsAtmikA asa.nku chitavikAshatva-
kahAnajainashAstramAlA ]
parishiShTa
611
karanA jisakA lakShaN hai aisI jIvatva nAmak shakti j~nAnamAtra bhAvame.n – AtmAme.n – uChalatI
hai).1. aja.DtvasvarUp chitishakti (aja.Dtva arthAt chetanatva jisakA svarUp hai
aisI chitishakti.).2. anAkAr upayogamayI dR^ishishakti. (jisame.n j~neyarUp AkAr arthAt
visheSh nahI.n hai aise darshanopayogamayI — sattAmAtra padArthame.n upayukta honerUp — dR^ishishakti
arthAt darshanakriyArUp shakti.).3. sAkAr upayogamayI j~nAnashakti. (jo j~ney
padArtho.nke visheSharUp AkAro.nme.n upayukta hotI hai aisI j~nAnopayogamayI j~nAnashakti.).4.
anAkulatA jisakA lakShaN arthAt svarUp hai aisI sukhashakti.5.
svarUpakI ( – AtmasvarUpakI) rachanAkI sAmarthyarUp vIryashakti.6. jisakA pratAp akhaNDit
hai arthAt kisIse khaNDit kI nahI.n jA sakatI aise svAta.ntryase (-svAdhInatAse)
shobhAyamAnapanA jisakA lakShaN hai aisI prabhutvashakti.7. sarva bhAvo.nme.n vyApak aise
ek bhAvarUp vibhutvashakti. (jaise, j~nAnarUpI ek bhAv sarva bhAvo.nme.n vyApta hotA hai.).8.
samasta vishvake sAmAnya bhAvako dekhanerUpase (arthAt sarva padArtho.nke samUharUp
lokAlokako sattAmAtra grahaN karanerUpase) pariNamit aise AtmadarshanamayI sarvadarshitvashakti.9.
samasta vishvake visheSh bhAvo.nko jAnanerUpase pariNamit aise Atmaj~nAnamayI
sarvaj~natvashakti.10. amUrtik Atmapradesho.nme.n prakAshamAn lokAlokake AkAro.nse mechak (arthAt
anek-AkArarUp) aisA upayog jisakA lakShaN hai aisI svachChatvashakti.
(jaise darpaNakI svachChatvashaktise usakI paryAyame.n ghaTapaTAdi prakAshit hote hai.n,
usIprakAr AtmAkI svachChatvashaktise usake upayogame.n lokAlokake AkAr prakAshit hote
hai.n.).11. svaya.n prakAshamAn vishad ( – spaShTa) aisI svasa.nvedanamayI ( – svAnubhavamayI)
prakAshashakti.12. kShetra aur kAlase amaryAdit aisI chidvilAsasvarUp
( – chaitanyake vilAsasvarUp) asa.nkuchitavikAsatvashakti.13. jo anyase nahI.n kiyA jAtA aur