athAsyopAyopeyabhAvashchintyate —
Atmavastuno hi j~nAnamAtratve.apyupAyopeyabhAvo vidyat ev; tasyaikasyApi svaya.n sAdhakasiddharUpobhayapariNAmitvAt . tatra yatsAdhaka.n rUpa.n sa upAyaH, yatsiddha.n rUpa.n sa upeyaH . ato.asyAtmano.anAdimithyAdarshanaj~nAnachAritraiH svarUpaprachyavanAt sa.nsarataH sunishchal- parigR^ihItavyavahArasamyagdarshanaj~nAnachAritrapAkaprakarShaparamparayA krameN svarUpamAropyamANasyAnta- rmagnanishchayasamyagdarshanaj~nAnachAritravisheShatayA sAdhakarUpeN tathA paramaprakarShamakarikAdhirUDh- (anekAntake sAth susa.ngat, anekAntake sAth melavAlI) dR^iShTike dvArA svayamev dekhate hue, [syAdvAd-shuddhim adhikAm adhigamya ] syAdvAdakI atyanta shuddhiko jAnakar, [jin-nItim ala~N.hghayantaH ] jinanItikA (jineshvaradevake mArgakA) ulla.nghan na karate hue, [santaH j~nAnIbhavanti ] satpuruSh j~nAnasvarUp hote hai.n.
bhAvArtha : — jo satpuruSh anekAntake sAth susa.ngat dR^iShTike dvArA anekAntamay vastusthitiko dekhate hai.n, ve isaprakAr syAdvAdakI shuddhiko prApta karake — jAn karake jinadevake mArgako – syAdvAdanyAyako — ulla.nghan na karate hue, j~nAnasvarUp hote hai.n.265.
isaprakAr syAdvAdake sambandhame.n kahakar, ab AchAryadev upAy-upeyabhAvake sambandhame.n kuCh kahate hai.n : —
ab isake ( – j~nAnamAtra Atmavastuke) 1upAy-upeyabhAv vichArA jAtA hai (arthAt Atmavastu j~nAnamAtra hai phi ra bhI usame.n upAyatva aur upeyatva dono.n kaise ghaTit hote hai.n so isakA vichAr kiyA jAtA hai :
Atmavastuko j~nAnamAtratA hone par bhI use upAy-upeyabhAv (upAy-upeyapanA) hai hI, kyo.nki vah ek hone par bhI 2svaya.n sAdhakarUpase aur siddharUpase — dono.n prakArase pariNamit hotA hai. usame.n jo sAdhak rUp hai vah upAy hai aur jo siddha rUp hai vah upey hai. isaliye, anAdi kAlase mithyAdarshanaj~nAnachAritra dvArA (mithyAdarshan, mithyAj~nAn aur mithyAchAritra dvArA) svarUpase chyut honeke kAraN sa.nsArame.n bhramaN karate hue, sunishchalatayA grahaN kiye gaye vyavahArasamyagdarshanaj~nAnachAritrake pAkake prakarShakI paramparAse kramashaH svarUpame.n ArohaN karAye jAnevAle is AtmAko, antarmagna jo nishchayasamyagdarshanaj~nAnachAritrarUp bhed hai.n unake sAth tadrUpatAke
616
1upey arthAt prApta karane yogya, aur upAy arthAt prApta karane yogya jisake dvArA prApta kiyA jAve. AtmAkA shuddha (-sarva karma rahit) svarUp athavA mokSha upey hai, aur mokShamArga upAy hai.
2AtmA pariNAmI hai aur sAdhakatva tathA siddhatva ye dono.n usake pariNAm hai.n.