yugapadanekavidhasya bandhanopAdheH sannidhAnen pradhAvitAnAmasvabhAvabhAvAnA.n sa.nyogavashAdvichitro- pAshrayoparaktaH spha Tikopal ivAtyantatirohitasvabhAvabhAvatayA astamitasamastavivekajyotirmahatA svayamaj~nAnen vimohitahR^idayo bhedamakR^i tvA tAnevAsvabhAvabhAvAn svIkurvANaH pudgaladravya.n mamedamityanubhavati kilApratibuddho jIvaH . athAyamev pratibodhyate — re durAtman, Atmapa.nsan, jahIhi jahIhi paramAvivekaghasmarasatR^iNAbhyavahAritvam . dUranirastasamastasandehaviparyAsAnadhyavasAyen [bhaNati ] kahatA hai ki [ida.n ] yah [baddham tathA cha abaddha.n ] sharIrAdik baddha tathA dhanadhAnyAdik abaddha [pudgala.n dravyam ] pudgaladraDDavya [mam ] merA hai . AchArya kahate hai.n ki — [sarvaj~naj~nAnadR^iShTa: ] sarvaj~nake j~nAn dvArA dekhA gayA jo [nityam ] sadA [upayogalakShaN: ] upayogalakShaNavAlA [jIvaH ] jIv hai [sa: ] vah [pudgaladravyIbhUtaH ] pudgaladraDDavyarUp [katha.n ] kaise ho sakatA hai [yat ] jisase ki [bhaNasi ] tU kahatA hai ki [ida.n mam ] yah pudgaladraDDavya merA hai ? [yadi ] yadie [sa: ] jIvadravya [pudgaladravyIbhUt: ] pudgaladraDDavyarUp ho jAy aur [itarat ] pudgaladraDDavya [jIvatvam ] jIvatvako [Agatam ] prApta kare [tat ] to [vaktu.n shakta: ] tU kah sakatA hai [yat ] ki [ida.n pudgala.n dravyam ] yah pudgaladraDDavya [mam ] merA hai . (kintu aisA to nahI.n hotA .)
TIkA : — ek hI sAth anek prakArakI bandhanakI upAdhikI ati nikaTatAse vegapUrvak bahate huye asvabhAvabhAvo.nke sa.nyogavash jo (apratibuddha – aj~nAnI jIv) anek prakArake varNavAle svabhAvabhAvatvase jo jisakI samasta bhedaj~nAnarUp jyoti asta ho gaI hai aisA hai, aur mahA aj~nAnase jisakA hR^iday svaya.n svataH hI vimohit hai-aisA apratibuddha (-aj~nAnI) jIv sva-parakA bhed na karake, un asvabhAvabhAvo.nko hI (jo apane svabhAv nahI.n hai.n aise vibhAvo.nko hI) apanA karatA huA, pudgaladravyako ‘yah merA hai’ isaprakAr anubhav karatA hai . (jaise spha TikapAShAName.n anek prakArake varNo.nkI nikaTatAse anekavarNarUpatA dikhAI detI hai, spha TikakA nij shvet-nirmalabhAv dikhAI nahI.n detA, isIprakAr apratibuddhako karmakI upAdhise AtmAkA shuddha svabhAv AchChAdit ho rahA hai — dikhAI nahI.n detA, isalie pudgaladravyako apanA mAnatA hai t) aise apratibuddhako ab samajhAyA jA rahA hai ki : — re durAtman ! AtmaghAt karanevAle ! jaise param avivekapUrvak khAnevAle
1AshrayakI nikaTatAse ra.nge hue spha Tik pAShAN jaisA hai, atyanta tirobhUt (Dha.Nke huye) apane
1Ashray = jisame.n spha TikamaNi rakhA huA ho vah vastu .