മാനഷ്ടംകോത്കീര്ണൈകജ്ഞായകസ്വഭാവഭാവസ്യ പരമാര്ഥതഃ പരഭാവേന ഭാവയിതുമശക്യത്വാത്കതമോപി ന നാമ മമ മോഹോസ്തി . കിംചൈതത്സ്വയമേവ ച വിശ്വപ്രകാശചംചുരവികസ്വരാനവരതപ്രതാപസംപദാ ചിച്ഛക്തിമാത്രേണ സ്വഭാവഭാവേന ഭഗവാനാത്മൈവാവബുധ്യതേ യത്കിലാഹം ഖല്വേകഃ തതഃ സമസ്തദ്രവ്യാണാം പരസ്പര- സാധാരണാവഗാഹസ്യ നിവാരയിതുമശക്യത്വാത് മജ്ജിതാവസ്ഥായാമപി ദധിഖണ്ഡാവസ്ഥായാമിവ പരിസ്ഫു ടസ്വദ- മാനസ്വാദഭേദതയാ മോഹം പ്രതി നിര്മമത്വോസ്മി, സര്വദൈവാത്മൈകത്വഗതത്വേന സമയസ്യൈവമേവ സ്ഥിതത്വാത് . ഇതീത്ഥം ഭാവകഭാവവിവേകോ ഭൂതഃ . ഭാവക രൂപ ഹോനേവാലേ പുദ്ഗലദ്രവ്യസേ രചിത മോഹ മേരാ കുഛ ഭീ നഹീം ലഗതാ, ക്യോംകി ടംകോത്കീര്ണ ഏക ജ്ഞായകസ്വഭാവഭാവകാ പരമാര്ഥസേ പരകേ ഭാവ ദ്വാരാ ൧ഭാനാ അശക്യ ഹൈ . ഔര യഹാ സ്വയമേവ, വിശ്വകോ (സമസ്ത വസ്തുഓംകോ) പ്രകാശിത കരനേമേം ചതുര ഔര വികാസരൂപ ഐസീ ജിസകീ നിരന്തര ശാശ്വതീ പ്രതാപസമ്പദാ ഹൈ ഐസേ ചൈതന്യശക്തിമാത്ര സ്വഭാവഭാവകേ ദ്വാരാ, ഭഗവാന ആത്മാ ഹീ ജാനതാ ഹൈ കി — പരമാര്ഥസേ മൈം ഏക ഹൂ ഇസലിഏ, യദ്യപി സമസ്ത ദ്രവ്യോംകേ പരസ്പര സാധാരണ അവഗാഹകാ ( – ഏകക്ഷേത്രാവഗാഹകാ) നിവാരണ കരനാ അശക്യ ഹോനേസേ മേരാ ആത്മാ ഔര ജഡ, ശ്രീഖണ്ഡകീ ഭാംതി, ഏകമേക ഹോ രഹേ ഹൈം തഥാപി, ശ്രീഖണ്ഡകീ ഭാംതി, സ്പഷ്ട അനുഭവമേം ആനേവാലേ സ്വാദകേ ഭേദകേ കാരണ, മൈം മോഹകേ പ്രതി നിര്മമ ഹീ ഹൂ ; ക്യോംകി സദൈവ അപനേ ഏകത്വമേം പ്രാപ്ത ഹോനേസേ സമയ (ആത്മപദാര്ഥ അഥവാ പ്രത്യേക പദാര്ഥ) ജ്യോംകാ ത്യോം ഹീ സ്ഥിത രഹതാ ഹൈ . (ദഹീ ഔര ശക്കര മിലാനേസേ ശ്രീഖംഡ ബനതാ ഹൈ ഉസമേം ദഹീ ഔര ശക്കര ഏക ജൈസേ മാലൂമ ഹോതേ ഹൈം തഥാപി പ്രഗടരൂപ ഖട്ടേ-മീഠേ സ്വാദകേ ഭേദസേ ഭിന്ന-ഭിന്ന ജാനേ ജാതേ ഹൈം; ഇസീപ്രകാര ദ്രവ്യോംകേ ലക്ഷണഭേദസേ ജഡ-ചേതനകേ ഭിന്ന-ഭിന്ന സ്വാദകേ കാരണ ജ്ഞാത ഹോതാ ഹൈ കി മോഹകര്മകേ ഉദയകാ സ്വാദ രാഗാദിക ഹൈ വഹ ചൈതന്യകേ നിജസ്വഭാവകേ സ്വാദസേ ഭിന്ന ഹീ ഹൈ .) ഇസപ്രകാര ഭാവകഭാവ ജോ മോഹകാ ഉദയ ഉസസേ ഭേദജ്ഞാന ഹുആ .
ഭാവാര്ഥ : — യഹ മോഹകര്മ ജഡ പുദ്ഗലദ്രവ്യ ഹൈ; ഉസകാ ഉദയ കലുഷ (മലിന) ഭാവരൂപ ഹൈ; വഹ ഭാവ ഭീ, മോഹകര്മകാ ഭാവ ഹോനേസേ, പുദ്ഗലകാ ഹീ വികാര ഹൈ . യഹ ഭാവകകാ ഭാവ ജബ ഇസ ചൈതന്യകേ ഉപയോഗകേ അനുഭവമേം ആതാ ഹൈ തബ ഉപയോഗ ഭീ വികാരീ ഹോകര രാഗാദിരൂപ മലിന ദിഖാഈ ദേതാ ഹൈ . ജബ ഉസകാ ഭേദജ്ഞാന ഹോ കി ‘ചൈതന്യകീ ശക്തികീ വ്യക്തി തോ ജ്ഞാനദര്ശനോപയോഗമാത്ര ഹൈ ഔര യഹ കലുഷതാ രാഗദ്വേഷമോഹരൂപ ഹൈ, വഹ ദ്രവ്യകര്മരൂപ ജഡ പുദ്ഗലദ്രവ്യകീ ഹൈ’, തബ ഭാവകഭാവ ജോ ദ്രവ്യകര്മരൂപ മോഹകാ ഭാവ ഉസസേ അവശ്യ ഭേദഭാവ ഹോതാ ഹൈ ഔര ആത്മാ അവശ്യ അപനേ ചൈതന്യകേ അനുഭവരൂപ സ്ഥിത ഹോതാ ഹൈ ..൩൬..
൭൮
൧ഭാനാ = ഭാവ്യരൂപ കരനാ; ബനാനാ .