വിപാകക്രമനിവൃത്തിലക്ഷണാനി സംയമലബ്ധിസ്ഥാനാനി താനി സര്വാണ്യപി ന സന്തി ജീവസ്യ, പുദ്ഗലദ്രവ്യ- പരിണാമമയത്വേ സത്യനുഭൂതേര്ഭിന്നത്വാത് . യാനി പര്യാപ്താപര്യാപ്തബാദരസൂക്ഷ്മൈകേന്ദ്രിയദ്വീന്ദ്രിയത്രീന്ദ്രിയ- ചതുരിന്ദ്രിയസംജ്ഞ്യസംജ്ഞിപംചേന്ദ്രിയലക്ഷണാനി ജീവസ്ഥാനാനി താനി സര്വാണ്യപി ന സന്തി ജീവസ്യ, പുദ്ഗലദ്രവ്യപരിണാമമയത്വേ സത്യനുഭൂതേര്ഭിന്നത്വാത് . യാനി മിഥ്യാദൃഷ്ടിസാസാദനസമ്യഗ്ദൃഷ്ടിസമ്യഗ്മിഥ്യാ- ദൃഷ്ടയസംയതസമ്യഗ്ദൃഷ്ടിസംയതാസംയതപ്രമത്തസംയതാപ്രമത്തസംയതാപൂര്വകരണോപശമകക്ഷപകാനിവൃത്തിബാദരസാംപ- രായോപശമകക്ഷപകസൂക്ഷ്മസാമ്പരായോപശമകക്ഷപകോപശാംതകഷായക്ഷീണകഷായസയോഗകേവല്യയോഗകേവലി- ലക്ഷണാനി ഗുണസ്ഥാനാനി താനി സര്വാണ്യപി ന സന്തി ജീവസ്യ, പുദ്ഗലദ്രവ്യപരിണാമമയത്വേ സത്യനുഭൂതേര്ഭിന്നത്വാത് .
ഭിന്നാ ഭാവാഃ സര്വ ഏവാസ്യ പുംസഃ
തേനൈവാന്തസ്തത്ത്വതഃ പശ്യതോമീ
നോ ദൃഷ്ടാഃ സ്യുര്ദൃഷ്ടമേകം പരം സ്യാത് ..൩൭..
ക്യോംകി വഹ പുദ്ഗലദ്രവ്യകേ പരിണാമമയ ഹോനേസേ (അപനീ) അനുഭൂതിസേ ഭിന്ന ഹൈ . ൨൭ . പര്യാപ്ത ഏവം അപര്യാപ്ത ഐസേ ബാദര ഔര സൂക്ഷ്മ ഏകേന്ദ്രിയ, ദ്വീന്ദ്രിയ, ത്രീന്ദ്രിയ, ചതുരിന്ദ്രിയ, സംജ്ഞീ ഔര അസംജ്ഞീ പംചേന്ദ്രിയ ജിനകേ ലക്ഷണ ഹൈം ഐസേ ജോ ജീവസ്ഥാന വേ സര്വ ഹീ ജീവകേ നഹീം ഹൈം, ക്യോംകി വഹ പുദ്ഗലദ്രവ്യകേ പരിണാമമയ ഹോനേസേ (അപനീ) അനുഭൂതിസേ ഭിന്ന ഹൈ . ൨൮ . മിഥ്യാദൃഷ്ടി, സാസാദനസമ്യഗ്ദൃഷ്ടി, സമ്യഗ്മിഥ്യാദൃഷ്ടി, അസംയതസമ്യഗ്ദൃഷ്ടി, സംയതാസംയത, പ്രമത്തസംയത, അപ്രമത്തസംയത, അപൂര്വകരണ — ഉപശമക തഥാ ക്ഷപക, അനിവൃത്തിബാദരസാംപരായ — ഉപശമക തഥാ ക്ഷപക, സൂക്ഷ്മസാംപരായ — ഉപശമക തഥാ ക്ഷപക, ഉപശാന്തകഷായ, ക്ഷീണകഷായ, സയോഗകേവലീ ഔര അയോഗകേവലീ ജിനകാ ലക്ഷണ ഹൈം ഐസേ ജോ ഗുണസ്ഥാന വേ സര്വ ഹീ ജീവകേ നഹീം ഹൈം, ക്യോംകി വഹ പുദ്ഗലദ്രവ്യകേ പരിണാമമയ ഹോനേസേ (അപനീ) അനുഭൂതിസേ ഭിന്ന ഹൈം . ൨൯ . (ഇസപ്രകാര യേ സമസ്ത ഹീ പുദ്ഗലദ്രവ്യകേ പരിണാമമയ ഭാവ ഹൈം; വേ സബ, ജീവകേ നഹീം ഹൈം . ജീവ തോ പരമാര്ഥസേ ചൈതന്യശക്തിമാത്ര ഹൈ .)..൫൦ സേ ൫൫.. അബ ഇസീ അര്ഥകാ കലശരൂപ കാവ്യ കഹതേ ഹൈം : —
ശ്ലോകാര്ഥ : — [വര്ണ-ആദ്യാഃ ] ജോ വര്ണാദിക [വാ ] അഥവാ [രാഗ-മോഹ-ആദയഃ വാ ] രാഗമോഹാദിക [ഭാവാഃ ] ഭാവ കഹേ [സര്വേ ഏവ ] വേ സബ ഹീ [അസ്യ പുംസഃ ] ഇസ പുരുഷ (ആത്മാ)സേ [ഭിന്നാഃ ] ഭിന്ന ഹൈം, [തേന ഏവ ] ഇസലിയേ [അന്തഃതത്ത്വതഃ പശ്യതഃ ] അന്തര്ദൃഷ്ടിസേ ദേഖനേവാലേകോ [അമീ നോ ദൃഷ്ടാഃ സ്യുഃ ] യഹ സബ ദിഖാഈ നഹീം ദേതേ, [ഏകം പരം ദൃഷ്ടം സ്യാത് ] മാത്ര ഏക സര്വോപരി തത്ത്വ ഹീ ദിഖാഈ