നനു ജ്ഞാനതാദാത്മ്യാദാത്മാ ജ്ഞാനം നിത്യമുപാസ്ത ഏവ, കുതസ്തദുപാസ്യത്വേനാനുശാസ്യത ഇതി ചേത്, തന്ന, യതോ ന ഖല്വാത്മാ ജ്ഞാനതാദാത്മ്യേപി ക്ഷണമപി ജ്ഞാനമുപാസ്തേ, സ്വയമ്ബുദ്ധബോധിതബുദ്ധത്വകാരണ- പൂര്വകത്വേന ജ്ഞാനസ്യോത്പത്തേഃ . തര്ഹി തത്കാരണാത്പൂര്വമജ്ഞാന ഏവാത്മാ നിത്യമേവാപ്രതിബുദ്ധത്വാത് ? ഏവമേതത് .
കമ്മേ ണോകമ്മമ്ഹി യ അഹമിദി അഹകം ച കമ്മ ണോകമ്മം .
ജാ ഏസാ ഖലു ബുദ്ധീ അപ്പഡിബുദ്ധോ ഹവദി താവ ..൧൯.. കിയാ ഹൈ തഥാപി ജോ ഏകത്വസേ ച്യുത നഹീം ഹുഈ ഔര [അച്ഛമ് ഉദ്ഗച്ഛത് ] ജോ നിര്മലതാസേ ഉദയകോ പ്രാപ്ത ഹോ രഹീ ഹൈ .
ഭാവാര്ഥ : — ആചാര്യ കഹതേ ഹൈം കി ജിസേ കിസീ പ്രകാര പര്യായദൃഷ്ടിസേ ത്രിത്വ പ്രാപ്ത ഹൈ തഥാപി ശുദ്ധദ്രവ്യദൃഷ്ടിസേ ജോ ഏകത്വസേ രഹിത നഹീം ഹുഈ തഥാ ജോ അനന്ത ചൈതന്യസ്വരൂപ നിര്മല ഉദയകോ പ്രാപ്ത ഹോ രഹീ ഹൈ ഐസീ ആത്മജ്യോതികാ ഹമ നിരന്തര അനുഭവ കരതേ ഹൈം . യഹ കഹനേകാ ആശയ യഹ ഭീ ജാനനാ ചാഹിഏ കി ജോ സമ്യഗ്ദൃഷ്ടി പുരുഷ ഹൈം വേ, ജൈസാ ഹമ അനുഭവ കരതേ ഹൈം വൈസാ അനുഭവ കരേം .൨൦.
ടീകാ : — അബ, കോഈ തര്ക കരേ കി ആത്മാ തോ ജ്ഞാനകേ സാഥ താദാത്മ്യസ്വരൂപ ഹൈ, അലഗ നഹീം ഹൈ, ഇസലിയേ വഹ ജ്ഞാനകാ നിത്യ സേവന കരതാ ഹീ ഹൈ; തബ ഫി ര ഉസേ ജ്ഞാനകീ ഉപാസനാ കരനേകീ ശിക്ഷാ ക്യോം ദീ ജാതീ ഹൈ ? ഉസകാ സമാധാന യഹ ഹൈ : — ഐസാ നഹീം ഹൈ . യദ്യപി ആത്മാ ജ്ഞാനകേ സാഥ താദാത്മ്യസ്വരൂപ ഹൈ തഥാപി വഹ ഏക ക്ഷണമാത്ര ഭീ ജ്ഞാനകാ സേവന നഹീം കരതാ; ക്യോംകി സ്വയംബുദ്ധത്വ (സ്വയം സ്വതഃ ജാനനാ) അഥവാ ബോധിതബുദ്ധത്വ (ദൂസരേകേ ബതാനേസേ ജാനനാ) — ഇന കാരണപൂര്വക ജ്ഞാനകീ ഉത്പത്തി ഹോതീ ഹൈ . (യാ തോ കാലലബ്ധി ആയേ തബ സ്വയം ഹീ ജാന ലേ അഥവാ കോഈ ഉപദേശ ദേനേവാലാ മിലേ തബ ജാനേ — ജൈസേ സോയാ ഹുആ പുരുഷ യാ തോ സ്വയം ഹീ ജാഗ ജായേ അഥവാ കോഈ ജഗായേ തബ ജാഗേ .) യഹാം പുനഃ പ്രശ്ന ഹോതാ ഹൈ കി യദി ഐസാ ഹൈ തോ ജാനനേകേ കാരണസേ പൂര്വ ക്യാ ആത്മാ അജ്ഞാനീ ഹീ ഹൈ, ക്യോംകി ഉസേ സദൈവ അപ്രതിബുദ്ധത്വ ഹൈ ? ഉസകാ ഉത്തര : — ഐസാ ഹീ ഹൈ, വഹ അജ്ഞാനീ ഹീ ഹൈ .
അബ യഹാം പുനഃ പൂഛതേ ഹൈം കി — യഹ ആത്മാ കിതനേ സമയ തക (കഹാ തക) അപ്രതിബുദ്ധ രഹതാ ഹൈ വഹ കഹോ . ഉസകേ ഉത്തരരൂപ ഗാഥാസൂത്ര കഹതേ ഹൈം : —
൫൨