ଭଗଵାନ କୁନ୍ଦକୁନ୍ଦାଚାର୍ଯକେ ରଚେ ହୁଏ ଅନେକ ଶାସ୍ତ୍ର ହୈଂ; ଉସମେଂସେ ଥୋଡ଼େ ଅଭୀ ଵିଦ୍ଯମାନ ହୈଂ. ତ୍ରିଲୋକନାଥ ସର୍ଵଜ୍ଞଦେଵକେ ମୁଖସେ ପ୍ରଵାହିତ ଶ୍ରୁତାମୃତକୀ ସରିତାମେଂସେ ଜୋ ଅମୃତ-ଭାଜନ ଭର ଲିଯେ ଗଯେ ଥେ, ଵେ ଅମୃତଭାଜନ ଵର୍ତମାନମେଂ ଭୀ ଅନେକ ଆତ୍ମାର୍ଥିଯୋଂକୋ ଆତ୍ମ-ଜୀଵନ ଅର୍ପଣ କରତେ ହୈଂ. ଉନକେ ପଂଚାସ୍ତିକାଯସଂଗ୍ରହ, ପ୍ରଵଚନସାର ଔର ସମଯସାର ନାମକେ ତୀନ ଉତ୍ତମୋତ୍ତମ ଶାସ୍ତ୍ର ‘ପ୍ରାଭୃତତ୍ରଯ’ କହଲାତେ ହୈଂ. ଇନ ତୀନ ପରମାଗମୋଂମେଂ ହଜାରୋଂ ଶାସ୍ତ୍ରୋଂକା ସାର ଆ ଜାତା ହୈ. ଇନ ତୀନ ପରମାଗମୋଂମେଂ ଭଗଵାନ ଶ୍ରୀ କୁନ୍ଦକୁନ୍ଦାଚାର୍ଯକେ ପଶ୍ଚାତ୍ ଲିଖେ ଗଯେ ଅନେକ ଗ୍ରନ୍ଥୋଂକେ ବୀଜ ନିହିତ ହୈଂ ଐସା ସୂକ୍ଷ୍ମ ଦୃଷ୍ଟିସେ ଅଭ୍ଯାସ କରନେ ପର ମାଲୂମ ହୋତା ହୈ. ପଂଚାସ୍ତିକାଯସଂଗ୍ରହମେଂ ଛହ ଦ୍ରଵ୍ଯୋଂକା ଔର ନୌ ତତ୍ତ୍ଵୋଂକା ସ୍ଵରୂପ ସଂକ୍ଷେପମେଂ କହା ହୈ. ପ୍ରଵଚନସାରକୋ ଜ୍ଞାନ, ଜ୍ଞେଯ ଔର ଚରଣାନୁଯୋଗସୂଚକ ଚୂଲିକା — ଇସ ପ୍ରକାର ତୀନ ଅଧିକାରୋଂମେଂ ଵିଭାଜିତ କିଯା ହୈ. ସମଯସାରମେଂ ନଵ ତତ୍ତ୍ଵୋଂକା ଶୁଦ୍ଧନଯକୀ ଦୃଷ୍ଟିସେ କଥନ ହୈ.
ଶ୍ରୀ ସମଯସାର ଅଲୌକିକ ଶାସ୍ତ୍ର ହୈ. ଆଚାର୍ଯଭଗଵାନ୍ନେ ଇସ ଜଗତକେ ଜୀଵୋଂ ପର ପରମ କରୁଣା କରକେ ଇସ ଶାସ୍ତ୍ରକୀ ରଚନା କୀ ହୈ. ଉସମେଂ ମୌକ୍ଷମାର୍ଗକା ଯଥାର୍ଥ ସ୍ଵରୂପ ଜୈସା ହୈ ଵୈସା କହା ଗଯା ହୈ. ଅନନ୍ତ କାଲସେ ପରିଭ୍ରମଣ କରତେ ହୁଏ ଜୀଵୋଂକୋ ଜୋ କୁଛ ଭୀ ସମଝନା ବାକୀ ରହ ଗଯା ହୈ, ଵହ ଇସ ପରମାଗମମେଂ ସମଝାଯା ଗଯା ହୈ. ପରମ କୃପାଲୁ ଆଚାର୍ଯଭଗଵାନ୍ ଇସ ଶାସ୍ତ୍ରକା ପ୍ରାରମ୍ଭ କରତେ ହୁଏ ସ୍ଵଯଂ ହୀ କହତେ ହୈଂ : — ‘କାମଭୋଗବଂଧକୀ କଥା ସବନେ ସୁନୀ ହୈ, ପରିଚଯ କିଯା ହୈ, ଅନୁଭଵ କିଯା ହୈ, ଲେକିନ ପରସେ ଭିନ୍ନ ଏକତ୍ଵକୀ ପ୍ରାପ୍ତି ହୀ କେଵଲ ଦୁର୍ଲଭ ହୈ. ଉସ ଏକତ୍ଵକୀ — ପରସେ ଭିନ୍ନ ଆତ୍ମାକୀ — ବାତ
ଅର୍ଥ : — କୁନ୍ଦପୁଷ୍ପକୀ ପ୍ରଭାକୋ ଧାରଣ କରନେଵାଲୀ ଜିନକୀ କୀର୍ତିକେ ଦ୍ଵାରା ଦିଶାଏଁ ଵିଭୂଷିତ ହୁଈ ହୈଂ, ଜୋ ଚାରଣୋଂକେ — ଚାରଣଋଦ୍ଧିଧାରୀ ମହାମୁନିଯୋଂକେ — ସୁନ୍ଦର ହସ୍ତକମଲୋଂକେ ଭ୍ରମର ଥେ ଔର ଜିନ ପଵିତ୍ରାତ୍ମାନେ ଭରତକ୍ଷେତ୍ରମେଂ ଶ୍ରୁତକୀ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କୀ ହୈ, ଵେ ଵିଭୁ କୁନ୍ଦକୁନ୍ଦ ଇସ ପୃଥ୍ଵୀ ପର କିସସେ ବନ୍ଦ୍ଯ ନହୀଂ ହୈଂ ?
ଅର୍ଥ : — ଯତୀଶ୍ଵର (ଶ୍ରୀ କୁନ୍ଦକୁନ୍ଦସ୍ଵାମୀ) ରଜଃସ୍ଥାନକୋ — ଭୂମିତଲକୋ – ଛୋଡ଼କର ଚାର ଅଂଗୁଲ ଊ ପର ଆକାଶମେଂ ଚଲତେ ଥେ, ଉସସେ ମୈଂ ଯହ ସମଝତା ହୂଁ କି, ଵେ ଅନ୍ତରଙ୍ଗ ତଥା ବହିରଙ୍ଗ ରଜସେ (ଅପନା) ଅତ୍ଯନ୍ତ ଅସ୍ପୃଷ୍ଟତ୍ଵ ଵ୍ଯକ୍ତ କରତେ ଥେ ( — ଵେ ଅନ୍ତରଙ୍ଗମେଂ ରାଗାଦି ମଲସେ ଔର ବାହ୍ଯମେଂ ଧୂଲସେ ଅସ୍ପୃଷ୍ଟ ଥେ) .