ਗਨ੍ਧਰੂਪੇਣਾਪਰਿਣਮਨਾਚ੍ਚਾਗਨ੍ਧਃ; ਤਥਾ ਪੁਦ੍ਗਲਦ੍ਰਵ੍ਯਾਦਨ੍ਯਤ੍ਵੇਨਾਵਿਦ੍ਯਮਾਨਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਗੁਣਤ੍ਵਾਤ੍, ਪੁਦ੍ਗਲਦ੍ਰਵ੍ਯਗੁਣੇਭ੍ਯੋ ਭਿਨ੍ਨਤ੍ਵੇਨ ਸ੍ਵਯਮਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਗੁਣਤ੍ਵਾਤ੍, ਪਰਮਾਰ੍ਥਤਃ ਪੁਦ੍ਗਲਦ੍ਰਵ੍ਯਸ੍ਵਾਮਿਤ੍ਵਾਭਾਵਾਦ੍ ਦ੍ਰਵ੍ਯੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਵਸ਼੍ਟਮ੍ਭੇਨਾਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਨਾਤ੍, ਸ੍ਵਭਾਵਤਃ ਕ੍ਸ਼ਾਯੋਪਸ਼ਮਿਕਭਾਵਾਭਾਵਾਦ੍ਭਾਵੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਵਲਮ੍ਬੇਨਾਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਨਾਤ੍, ਸਕਲਸਾਧਾਰਣੈਕਸਂਵੇਦਨਪਰਿਣਾਮ- ਸ੍ਵਭਾਵਤ੍ਵਾਤ੍ਕੇਵਲਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਵੇਦਨਾਪਰਿਣਾਮਾਪਨ੍ਨਤ੍ਵੇਨਾਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਨਾਤ੍, ਸਕਲਜ੍ਞੇਯਜ੍ਞਾਯਕਤਾਦਾਤ੍ਮ੍ਯਸ੍ਯ ਨਿਸ਼ੇਧਾਤ੍ਤ੍ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਪਰਿਣਤਤ੍ਵੇਪਿ ਸ੍ਵਯਂ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਰੂਪੇਣਾਪਰਿਣਮਨਾਚ੍ਚਾਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਃ; ਤਥਾ ਪੁਦ੍ਗਲਦ੍ਰਵ੍ਯਾਦਨ੍ਯਤ੍ਵੇਨਾਵਿਦ੍ਯਮਾਨ- ਸ਼ਬ੍ਦਪਰ੍ਯਾਯਤ੍ਵਾਤ੍, ਪੁਦ੍ਗਲਦ੍ਰਵ੍ਯਪਰ੍ਯਾਯੇਭ੍ਯੋ ਭਿਨ੍ਨਤ੍ਵੇਨ ਸ੍ਵਯਮਸ਼ਬ੍ਦਪਰ੍ਯਾਯਤ੍ਵਾਤ੍, ਪਰਮਾਰ੍ਥਤਃ ਪੁਦ੍ਗਲਦ੍ਰਵ੍ਯ- ਸ੍ਵਾਮਿਤ੍ਵਾਭਾਵਾਦ੍ ਦ੍ਰਵ੍ਯੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਵਸ਼੍ਟਂਭੇਨ ਸ਼ਬ੍ਦਾਸ਼੍ਰਵਣਾਤ੍, ਸ੍ਵਭਾਵਤਃ ਕ੍ਸ਼ਾਯੋਪਸ਼ਮਿਕਭਾਵਾਭਾਵਾਦ੍ਭਾਵੇ- ਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਵਲਂਬੇਨ ਸ਼ਬ੍ਦਾਸ਼੍ਰਵਣਾਤ੍, ਸਕਲਸਾਧਾਰਣੈਕ ਸਂਵੇਦਨਪਰਿਣਾਮਸ੍ਵਭਾਵਤ੍ਵਾਤ੍ਕੇਵਲਸ਼ਬ੍ਦਵੇਦਨਾ- ਪਰਿਣਾਮਾਪਨ੍ਨਤ੍ਵੇਨ ਸ਼ਬ੍ਦਾਸ਼੍ਰਵਣਾਤ੍, ਸਕਲਜ੍ਞੇਯਜ੍ਞਾਯਕਤਾਦਾਤ੍ਮ੍ਯਸ੍ਯ ਨਿਸ਼ੇਧਾਚ੍ਛਬ੍ਦਪਰਿਚ੍ਛੇਦਪਰਿਣਤਤ੍ਵੇਪਿ ਗਨ੍ਧ ਨਹੀਂ ਸੂਂਘਤਾ; ਅਤਃ ਅਗਨ੍ਧ ਹੈ .੫. (ਉਸੇ ਸਮਸ੍ਤ ਜ੍ਞੇਯੋਂਕਾ ਜ੍ਞਾਨ ਹੋਤਾ ਹੈ ਪਰਨ੍ਤੁ) ਸਕਲ ਜ੍ਞੇਯਜ੍ਞਾਯਕਕੇ ਤਾਦਾਤ੍ਮ੍ਯਕਾ ਨਿਸ਼ੇਧ ਹੋਨੇਸੇ ਗਨ੍ਧਕੇ ਜ੍ਞਾਨਰੂਪ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੋਨੇ ਪਰ ਭੀ ਸ੍ਵਯਂ ਗਨ੍ਧਰੂਪ ਨਹੀਂ ਪਰਿਣਮਤਾ; ਅਤਃ ਅਗਨ੍ਧ ਹੈ .੬. ਇਸ ਤਰਹ ਛਹ ਪ੍ਰਕਾਰਸੇ ਗਨ੍ਧਕੇ ਨਿਸ਼ੇਧਸੇ ਵਹ ਅਗਨ੍ਧ ਹੈ .
ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ, ਜੀਵ ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਪੁਦ੍ਗਲਦ੍ਰਵ੍ਯਸੇ ਅਨ੍ਯ ਹੋਨੇਕੇ ਕਾਰਣ ਉਸਮੇਂ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਗੁਣ ਵਿਦ੍ਯਮਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਸਲਿਯੇ ਅਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ ਹੈ .੧. ਪੁਦ੍ਗਲਦ੍ਰਵ੍ਯਕੇ ਗੁਣੋਂਸੇ ਭੀ ਭਿਨ੍ਨ ਹੋਨੇਕੇ ਕਾਰਣ ਸ੍ਵਯਂ ਭੀ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਗੁਣ ਨਹੀਂ ਹੈ; ਅਤਃ ਅਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ ਹੈ .੨. ਪਰਮਾਰ੍ਥਸੇ ਪੁਦ੍ਗਲਦ੍ਰਵ੍ਯਕਾ ਸ੍ਵਾਮੀਪਨਾ ਭੀ ਉਸੇ ਨਹੀਂ ਹੋਨੇਸੇ ਵਹ ਦ੍ਰਵ੍ਯੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਕੇ ਆਲਮ੍ਬਨ ਦ੍ਵਾਰਾ ਭੀ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਕੋ ਨਹੀਂ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਤਾ; ਅਤਃ ਅਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ ਹੈ .੩. ਅਪਨੇ ਸ੍ਵਭਾਵਕੀ ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿਸੇ ਦੇਖਾ ਜਾਯ ਤੋ ਕ੍ਸ਼ਾਯੋਪਸ਼ਮਿਕ ਭਾਵਕਾ ਭੀ ਉਸੇ ਅਭਾਵ ਹੋਨੇਸੇ ਵਹ ਭਾਵੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਕੇ ਆਲਮ੍ਬਨ ਦ੍ਵਾਰਾ ਭੀ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਕੋ ਨਹੀਂ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਤਾ; ਅਤਃ ਅਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ ਹੈ .੪. ਸਕਲ ਵਿਸ਼ਯੋਂਕੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ੋਂਮੇਂ ਸਾਧਾਰਣ ਐਸੇ ਏਕ ਹੀ ਸਂਵੇਦਨਪਰਿਣਾਮਰੂਪ ਉਸਕਾ ਸ੍ਵਭਾਵ ਹੋਨੇਸੇ ਵਹ ਕੇਵਲ ਏਕ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਵੇਦਨਾਪਰਿਣਾਮਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋਕਰ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਕੋ ਨਹੀਂ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਤਾ ਅਤਃ ਅਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ ਹੈ .੫. (ਉਸੇ ਸਮਸ੍ਤ ਜ੍ਞੇਯੋਂਕਾ ਜ੍ਞਾਨ ਹੋਤਾ ਹੈ ਪਰਨ੍ਤੁ) ਸਕਲ ਜ੍ਞੇਯਜ੍ਞਾਯਕਕੇ ਤਾਦਾਤ੍ਮ੍ਯਕਾ ਨਿਸ਼ੇਧ ਹੋਨੇਸੇ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਕੇ ਜ੍ਞਾਨਰੂਪ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੋਨੇ ਪਰ ਭੀ ਸ੍ਵਯਂ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਰੂਪ ਨਹੀਂ ਪਰਿਣਮਤਾ; ਅਤਃ ਅਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ ਹੈ .੬. ਇਸ ਤਰਹ ਛਹ ਪ੍ਰਕਾਰਸੇ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਕੇ ਨਿਸ਼ੇਧਸੇ ਵਹ ਅਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ ਹੈ .
ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ, ਜੀਵ ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਪੁਦ੍ਗਲਦ੍ਰਵ੍ਯਸੇ ਅਨ੍ਯ ਹੋਨੇਕੇ ਕਾਰਣ ਉਸਮੇਂ ਸ਼ਬ੍ਦਪਰ੍ਯਾਯ ਵਿਦ੍ਯਮਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ; ਅਤਃ ਅਸ਼ਬ੍ਦ ਹੈ .੧. ਪੁਦ੍ਗਲਦ੍ਰਵ੍ਯਕੇ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਸੇ ਭੀ ਭਿਨ੍ਨ ਹੋਨੇਕੇ ਕਾਰਣ ਸ੍ਵਯਂ ਭੀ ਸ਼ਬ੍ਦਪਰ੍ਯਾਯ ਨਹੀਂ ਹੈ; ਅਤਃ ਅਸ਼ਬ੍ਦ ਹੈ .੨. ਪਰਮਾਰ੍ਥਸੇ ਪੁਦ੍ਗਲਦ੍ਰਵ੍ਯਕਾ ਸ੍ਵਾਮੀਪਨਾ ਭੀ ਉਸੇ ਨਹੀਂ ਹੋਨੇਸੇ ਵਹ ਦ੍ਰਵ੍ਯੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਕੇ ਆਲਮ੍ਬਨ ਦ੍ਵਾਰਾ ਭੀ ਸ਼ਬ੍ਦ ਨਹੀਂ ਸੁਨਤਾ; ਅਤਃ ਅਸ਼ਬ੍ਦ ਹੈ .੩. ਅਪਨੇ ਸ੍ਵਭਾਵਕੀ ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿਸੇ ਦੇਖਾ ਜਾਯ ਤੋ ਕ੍ਸ਼ਾਯੋਪਸ਼ਮਿਕ ਭਾਵਕਾ ਭੀ ਉਸੇ ਅਭਾਵ ਹੋਨੇਸੇ ਵਹ ਭਾਵੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਕੇ ਆਲਮ੍ਬਨ
੧੦੦