ਭਗਵਾਨ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਕੇ ਰਚੇ ਹੁਏ ਅਨੇਕ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰ ਹੈਂ; ਉਸਮੇਂਸੇ ਥੋੜੇ ਅਭੀ ਵਿਦ੍ਯਮਾਨ ਹੈਂ. ਤ੍ਰਿਲੋਕਨਾਥ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞਦੇਵਕੇ ਮੁਖਸੇ ਪ੍ਰਵਾਹਿਤ ਸ਼੍ਰੁਤਾਮ੍ਰੁਤਕੀ ਸਰਿਤਾਮੇਂਸੇ ਜੋ ਅਮ੍ਰੁਤ-ਭਾਜਨ ਭਰ ਲਿਯੇ ਗਯੇ ਥੇ, ਵੇ ਅਮ੍ਰੁਤਭਾਜਨ ਵਰ੍ਤਮਾਨਮੇਂ ਭੀ ਅਨੇਕ ਆਤ੍ਮਾਰ੍ਥਿਯੋਂਕੋ ਆਤ੍ਮ-ਜੀਵਨ ਅਰ੍ਪਣ ਕਰਤੇ ਹੈਂ. ਉਨਕੇ ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਸਂਗ੍ਰਹ, ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰ ਔਰ ਸਮਯਸਾਰ ਨਾਮਕੇ ਤੀਨ ਉਤ੍ਤਮੋਤ੍ਤਮ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰ ‘ਪ੍ਰਾਭ੍ਰੁਤਤ੍ਰਯ’ ਕਹਲਾਤੇ ਹੈਂ. ਇਨ ਤੀਨ ਪਰਮਾਗਮੋਂਮੇਂ ਹਜਾਰੋਂ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੋਂਕਾ ਸਾਰ ਆ ਜਾਤਾ ਹੈ. ਇਨ ਤੀਨ ਪਰਮਾਗਮੋਂਮੇਂ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਕੇ ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ ਲਿਖੇ ਗਯੇ ਅਨੇਕ ਗ੍ਰਨ੍ਥੋਂਕੇ ਬੀਜ ਨਿਹਿਤ ਹੈਂ ਐਸਾ ਸੂਕ੍ਸ਼੍ਮ ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿਸੇ ਅਭ੍ਯਾਸ ਕਰਨੇ ਪਰ ਮਾਲੂਮ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਸਂਗ੍ਰਹਮੇਂ ਛਹ ਦ੍ਰਵ੍ਯੋਂਕਾ ਔਰ ਨੌ ਤਤ੍ਤ੍ਵੋਂਕਾ ਸ੍ਵਰੂਪ ਸਂਕ੍ਸ਼ੇਪਮੇਂ ਕਹਾ ਹੈ. ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰਕੋ ਜ੍ਞਾਨ, ਜ੍ਞੇਯ ਔਰ ਚਰਣਾਨੁਯੋਗਸੂਚਕ ਚੂਲਿਕਾ — ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਤੀਨ ਅਧਿਕਾਰੋਂਮੇਂ ਵਿਭਾਜਿਤ ਕਿਯਾ ਹੈ. ਸਮਯਸਾਰਮੇਂ ਨਵ ਤਤ੍ਤ੍ਵੋਂਕਾ ਸ਼ੁਦ੍ਧਨਯਕੀ ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿਸੇ ਕਥਨ ਹੈ.
ਸ਼੍ਰੀ ਸਮਯਸਾਰ ਅਲੌਕਿਕ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰ ਹੈ. ਆਚਾਰ੍ਯਭਗਵਾਨ੍ਨੇ ਇਸ ਜਗਤਕੇ ਜੀਵੋਂ ਪਰ ਪਰਮ ਕਰੁਣਾ ਕਰਕੇ ਇਸ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਕੀ ਰਚਨਾ ਕੀ ਹੈ. ਉਸਮੇਂ ਮੌਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗਕਾ ਯਥਾਰ੍ਥ ਸ੍ਵਰੂਪ ਜੈਸਾ ਹੈ ਵੈਸਾ ਕਹਾ ਗਯਾ ਹੈ. ਅਨਨ੍ਤ ਕਾਲਸੇ ਪਰਿਭ੍ਰਮਣ ਕਰਤੇ ਹੁਏ ਜੀਵੋਂਕੋ ਜੋ ਕੁਛ ਭੀ ਸਮਝਨਾ ਬਾਕੀ ਰਹ ਗਯਾ ਹੈ, ਵਹ ਇਸ ਪਰਮਾਗਮਮੇਂ ਸਮਝਾਯਾ ਗਯਾ ਹੈ. ਪਰਮ ਕ੍ਰੁਪਾਲੁ ਆਚਾਰ੍ਯਭਗਵਾਨ੍ ਇਸ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਕਾ ਪ੍ਰਾਰਮ੍ਭ ਕਰਤੇ ਹੁਏ ਸ੍ਵਯਂ ਹੀ ਕਹਤੇ ਹੈਂ : — ‘ਕਾਮਭੋਗਬਂਧਕੀ ਕਥਾ ਸਬਨੇ ਸੁਨੀ ਹੈ, ਪਰਿਚਯ ਕਿਯਾ ਹੈ, ਅਨੁਭਵ ਕਿਯਾ ਹੈ, ਲੇਕਿਨ ਪਰਸੇ ਭਿਨ੍ਨ ਏਕਤ੍ਵਕੀ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿ ਹੀ ਕੇਵਲ ਦੁਰ੍ਲਭ ਹੈ. ਉਸ ਏਕਤ੍ਵਕੀ — ਪਰਸੇ ਭਿਨ੍ਨ ਆਤ੍ਮਾਕੀ — ਬਾਤ
ਅਰ੍ਥ : — ਕੁਨ੍ਦਪੁਸ਼੍ਪਕੀ ਪ੍ਰਭਾਕੋ ਧਾਰਣ ਕਰਨੇਵਾਲੀ ਜਿਨਕੀ ਕੀਰ੍ਤਿਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਦਿਸ਼ਾਏਁ ਵਿਭੂਸ਼ਿਤ ਹੁਈ ਹੈਂ, ਜੋ ਚਾਰਣੋਂਕੇ — ਚਾਰਣਰੁਦ੍ਧਿਧਾਰੀ ਮਹਾਮੁਨਿਯੋਂਕੇ — ਸੁਨ੍ਦਰ ਹਸ੍ਤਕਮਲੋਂਕੇ ਭ੍ਰਮਰ ਥੇ ਔਰ ਜਿਨ ਪਵਿਤ੍ਰਾਤ੍ਮਾਨੇ ਭਰਤਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰਮੇਂ ਸ਼੍ਰੁਤਕੀ ਪ੍ਰਤਿਸ਼੍ਠਾ ਕੀ ਹੈ, ਵੇ ਵਿਭੁ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦ ਇਸ ਪ੍ਰੁਥ੍ਵੀ ਪਰ ਕਿਸਸੇ ਬਨ੍ਦ੍ਯ ਨਹੀਂ ਹੈਂ ?
ਅਰ੍ਥ : — ਯਤੀਸ਼੍ਵਰ (ਸ਼੍ਰੀ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਸ੍ਵਾਮੀ) ਰਜਃਸ੍ਥਾਨਕੋ — ਭੂਮਿਤਲਕੋ – ਛੋੜਕਰ ਚਾਰ ਅਂਗੁਲ ਊ ਪਰ ਆਕਾਸ਼ਮੇਂ ਚਲਤੇ ਥੇ, ਉਸਸੇ ਮੈਂ ਯਹ ਸਮਝਤਾ ਹੂਁ ਕਿ, ਵੇ ਅਨ੍ਤਰਙ੍ਗ ਤਥਾ ਬਹਿਰਙ੍ਗ ਰਜਸੇ (ਅਪਨਾ) ਅਤ੍ਯਨ੍ਤ ਅਸ੍ਪ੍ਰੁਸ਼੍ਟਤ੍ਵ ਵ੍ਯਕ੍ਤ ਕਰਤੇ ਥੇ ( — ਵੇ ਅਨ੍ਤਰਙ੍ਗਮੇਂ ਰਾਗਾਦਿ ਮਲਸੇ ਔਰ ਬਾਹ੍ਯਮੇਂ ਧੂਲਸੇ ਅਸ੍ਪ੍ਰੁਸ਼੍ਟ ਥੇ) .