ਤ੍ਯਜਸਿ ਝਗਿਤਿ ਮੂਰ੍ਤ੍ਯਾ ਸਾਕਮੇਕਤ੍ਵਮੋਹਮ੍ ..੨੩..
ਜਦਿ ਜੀਵੋ ਣ ਸਰੀਰਂ ਤਿਤ੍ਥਯਰਾਯਰਿਯਸਂਥੁਦੀ ਚੇਵ .
ਅਬ ਇਸੀ ਅਰ੍ਥਕਾ ਕਲਸ਼ਰੂਪ ਕਾਵ੍ਯ ਕਹਤੇ ਹੈਂ : —
ਸ਼੍ਲੋਕਾਰ੍ਥ : — [ਅਯਿ ] ‘ਅਯਿ’ ਯਹ ਕੋਮਲ ਸਮ੍ਬੋਧਨਕਾ ਸੂਚਕ ਅਵ੍ਯਯ ਹੈ . ਆਚਾਰ੍ਯਦੇਵ ਕੋਮਲ ਸਮ੍ਬੋਧਨਸੇ ਕਹਤੇ ਹੈਂ ਕਿ ਹੇ ਭਾਈ ! ਤੂ [ਕਥਮ੍ ਅਪਿ ] ਕਿਸੀਪ੍ਰਕਾਰ ਮਹਾ ਕਸ਼੍ਟਸੇ ਅਥਵਾ [ਮ੍ਰੁਤ੍ਵਾ ] ਮਰਕਰ ਭੀ [ਤਤ੍ਤ੍ਵਕੌਤੂਹਲੀ ਸਨ੍ ] ਤਤ੍ਤ੍ਵੋਂਕਾ ਕੌਤੂਹਲੀ ਹੋਕਰ [ਮੂਰ੍ਤੇਃ ਮੁਹੂਰ੍ਤਮ੍ ਪਾਰ੍ਸ਼੍ਵਵਰ੍ਤੀ ਭਵ ] ਇਸ ਸ਼ਰੀਰਾਦਿ ਮੂਰ੍ਤ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਾ ਏਕ ਮੁਹੂਰ੍ਤ (ਦੋ ਘੜੀ) ਪੜੌਸੀ ਹੋਕਰ [ਅਨੁਭਵ ] ਆਤ੍ਮਾਕਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰ [ਅਥ ਯੇਨ ] ਕਿ ਜਿਸਸੇ [ਸ੍ਵਂ ਵਿਲਸਨ੍ਤਂ ] ਅਪਨੇ ਆਤ੍ਮਾਕੋ ਵਿਲਾਸਰੂਪ, [ਪ੍ਰੁਥਕ੍ ] ਸਰ੍ਵ ਪਰਦ੍ਰਵ੍ਯੋਂਸੇ ਭਿਨ੍ਨ [ਸਮਾਲੋਕ੍ਯ ] ਦੇਖਕਰ [ਮੂਰ੍ਤ੍ਯਾ ਸਾਕਮ੍ ] ਇਸ ਸ਼ਰੀਰਾਦਿ ਮੂਰ੍ਤਿਕ ਪੁਦ੍ਗਲਦ੍ਰਵ੍ਯਕੇ ਸਾਥ [ਏਕਤ੍ਵਮੋਹਮ੍ ] ਏਕਤ੍ਵਕੇ ਮੋਹਕੋ [ਝਗਿਤਿ ਤ੍ਯਜਸਿ ] ਤੂ ਸ਼ੀਘ੍ਰ ਹੀ ਛੋੜ ਦੇਗਾ
ਭਾਵਾਰ੍ਥ : — ਯਦਿ ਯਹ ਆਤ੍ਮਾ ਦੋ ਘੜੀ ਪੁਦ੍ਗਲਦ੍ਰਵ੍ਯਸੇ ਭਿਨ੍ਨ ਅਪਨੇ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਸ੍ਵਰੂਪਕਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰੇ (ਉਸਮੇਂ ਲੀਨ ਹੋ), ਪਰੀਸ਼ਹਕੇ ਆਨੇ ਪਰ ਭੀ ਡਿਗੇ ਨਹੀਂ, ਤੋ ਘਾਤਿਯਾਕਰ੍ਮਕਾ ਨਾਸ਼ ਕਰਕੇ, ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਕਰਕੇ, ਮੋਕ੍ਸ਼ਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋ . ਆਤ੍ਮਾਨੁਭਵਕੀ ਐਸੀ ਮਹਿਮਾ ਹੈ ਤਬ ਮਿਥ੍ਯਾਤ੍ਵਕਾ ਨਾਸ਼ ਕਰਕੇ ਸਮ੍ਯਗ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨਕੀ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿ ਹੋਨਾ ਤੋ ਸੁਗਮ ਹੈ; ਇਸਲਿਯੇ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੁਓਂਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨਤਾਸੇ ਯਹੀ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿਯਾ ਹੈ .੨੩.
ਅਬ ਅਪ੍ਰਤਿਬੁਦ੍ਧ ਜੀਵ ਕਹਤਾ ਹੈ ਉਸਕੀ ਗਾਥਾ ਕਹਤੇ ਹੈਂ : —
ਮਿਥ੍ਯਾ ਬਨੇ ਸ੍ਤਵਨਾ ਸਭੀ, ਸੋ ਏਕਤਾ ਜੀਵਦੇਹਕੀ ! ..੨੬..