இஹ கலு ததஸாதாரணலக்ஷணாகலநாத்க்லீபத்வேநாத்யந்தவிமூடாஃ ஸந்தஸ்தாத்த்விகமாத்மாந- மஜாநந்தோ பஹவோ பஹுதா பரமப்யாத்மாநமிதி ப்ரலபந்தி . நைஸர்கிகராகத்வேஷகல்மாஷித- மத்யவஸாநமேவ ஜீவஸ்ததாவிதாத்யவஸாநாத் அஂகாரஸ்யேவ கார்ஷ்ண்யாததிரிக்தத்வேநாந்யஸ்யாநுப- லப்யமாநத்வாதிதி கேசித் . அநாத்யநந்தபூர்வாபரீபூதாவயவைகஸஂஸரணக்ரியாரூபேண க்ரீடத்கர்மைவ ஜீவஃ கர்மணோதிரிக்தத்வேநாந்யஸ்யாநுபலப்யமாநத்வாதிதி கேசித் . தீவ்ரமந்தாநுபவபித்யமாநதுரஂத- ராகரஸநிர்பராத்யவஸாநஸஂதாந ஏவ ஜீவஸ்ததோதிரிக்தஸ்யாந்யஸ்யாநுபலப்யமாநத்வாதிதி கேசித் . நவபுராணாவஸ்தாதிபாவேந ப்ரவர்தமாநஂ நோகர்மைவ ஜீவஃ ஶரீராததிரிக்தத்வேநாந்யஸ்யாநு- பலப்யமாநத்வாதிதி கேசித் . விஶ்வமபி புண்யபாபரூபேணாக்ராமந் கர்மவிபாக ஏவ ஜீவஃ ஶுபாஶுபபாவாததிரிக்தத்வேநாந்யஸ்யாநுபலப்யமாநத்வாதிதி கேசித் . ஸாதாஸாதரூபேணாபி- வ்யாப்தஸமஸ்ததீவ்ரமந்தத்வகுணாப்யாஂ பித்யமாநஃ கர்மாநுபவ ஏவ ஜீவஃ ஸுகதுஃகாதிரிக்தத்வே- மித்யாத்ருஷ்டி ஜீவ [பரம் ] பரகோ [ஆத்மாநஂ ] ஆத்மா [வதந்தி ] கஹதே ஹைஂ . [தே ] உந்ஹேஂ [நிஶ்சயவாதிபிஃ ] நிஶ்சயவாதியோஂநே ( — ஸத்யார்தவாதியோஂநே) [பரமார்தவாதிநஃ ] பரமார்தவாதீ ( — ஸத்யார்தவக்தா) [ந நிர்திஷ்டாஃ ] நஹீஂ கஹா ஹை .
டீகா : — இஸ ஜகதமேஂ ஆத்மாகா அஸாதாரண லக்ஷண ந ஜாநநேகே காரண நபுஂஸகதாஸே அத்யந்த விமூ ஹோதே ஹுஏ, தாத்த்விக (பரமார்தபூத) ஆத்மாகோ ந ஜாநநேவாலே பஹுதஸே அஜ்ஞாநீ ஜந அநேக ப்ரகாரஸே பரகோ பீ ஆத்மா கஹதே ஹைஂ, பகதே ஹைஂ . கோஈ தோ ஐஸா கஹதே ஹைஂ கி ஸ்வாபாவிக அர்தாத் ஸ்வயமேவ உத்பந்ந ஹுஏ ராக-த்வேஷகே த்வாரா மலிந ஜோ அத்யவஸாந (அர்தாத் மித்யா அபிப்ராய யுக்த விபாவபரிணாம) வஹ ஹீ ஜீவ ஹை, க்யோஂகி ஜைஸே காலேபநஸே அந்ய அலக கோஈ கோயலா திகாஈ நஹீஂ தேதா உஸீப்ரகார ததாவித அத்யவஸாநஸே பிந்ந அந்ய கோஈ ஆத்மா திகாஈ நஹீஂ தேதா .௧. கோஈ கஹதே ஹைஂ கி அநாதி ஜிஸகா பூர்வ அவயவ ஹை ஔர அநந்த ஜிஸகா பவிஷ்யகா அவயவ ஹை ஐஸீ ஏக ஸஂஸரணரூப (ப்ரமணரூப) ஜோ க்ரியா ஹை உஸரூபஸே க்ரீா கரதா ஹுஆ கர்ம ஹீ ஜீவ ஹை, க்யோஂகி கர்மஸே பிந்ந அந்ய கோஈ ஜீவ திகாஈ நஹீஂ தேதா .௨. கோஈ கஹதே ஹைஂ கி தீவ்ர-மந்த அநுபவஸே பேதரூப ஹோநேவாலே, துரந்த (ஜிஸகா அந்த தூர ஹை ஐஸா) ராகரூப ரஸஸே பரே ஹுஏ அத்யவஸாநோஂகீ ஸந்ததி (பரிபாடீ) ஹீ ஜீவ ஹை, க்யோஂகி உஸஸே அந்ய அலக கோஈ ஜீவ திகாஈ நஹீஂ தேதா .௩. கோஈ கஹதே ஹைஂ கி நஈ ஔர புராநீ அவஸ்தா இத்யாதி பாவஸே ப்ரவர்தமாந நோகர்ம ஹீ ஜீவ ஹை, க்யோஂகி ஶரீரஸே அந்ய அலக கோஈ ஜீவ திகாஈ நஹீஂ தேதா .௪. கோஈ யஹ கஹதே ஹைஂ கி ஸமஸ்த லோககோ புண்யபாபரூபஸே வ்யாப்த கரதா ஹுஆ கர்மகா விபாக ஹீ ஜீவ ஹை, க்யோஂகி ஶுபாஶுப பாவஸே அந்ய அலக கோஈ ஜீவ திகாஈ நஹீஂ தேதா .௫. கோஈ