பரிணாமோஂகர ஸஹித வஹ ஸுகதுஃகரூப திகாஈ தேதா ஹை . யஹ ஸப அஶுத்தத்ரவ்யார்திகரூப வ்யவஹாரநயகா விஷய ஹை . இஸ த்ருஷ்டி (அபேக்ஷா)ஸே தேகா ஜாயே தோ யஹ ஸப ஸத்யார்த ஹை . பரந்து ஆத்மாகா ஏக ஸ்வபாவ இஸ நயஸே க்ரஹண நஹீஂ ஹோதா, ஔர ஏக ஸ்வபாவகோ ஜாநே பிநா யதார்த ஆத்மாகோ கைஸே ஜாநா ஜா ஸகதா ஹை ? இஸலிஏ தூஸரே நயகோ — உஸகே ப்ரதிபக்ஷீ ஶுத்தத்ரவ்யார்திக நயகோ — க்ரஹண கரகே, ஏக அஸாதாரண ஜ்ஞாயகமாத்ர ஆத்மாகா பாவ லேகர, உஸே ஶுத்தநயகீ த்ருஷ்டிஸே ஸர்வ பரத்ரவ்யோஂஸே பிந்ந, ஸர்வ பர்யாயோஂமேஂ ஐகாகார, ஹாநிவ்ருத்திஸே ரஹித, விஶேஷோஂஸே ரஹித ஔர நைமித்திக பாவோஂஸே ரஹித தேகா ஜாயே தோ ஸர்வ (பாஂச) பாவோஂஸே ஜோ அநேகப்ரகாரதா ஹை வஹ அபூதார்த ஹை — அஸத்யார்த ஹை .
யஹாஂ யஹ ஸமஜநா சாஹிஏ கி வஸ்துகா ஸ்வரூப அநந்த தர்மாத்மக ஹை, வஹ ஸ்யாத்வாதஸே யதார்த ஸித்த ஹோதா ஹை . ஆத்மா பீ அநந்த தர்மவாலா ஹை . உஸகே குச தர்ம தோ ஸ்வாபாவிக ஹைஂ ஔர குச புத்கலகே ஸஂயோகஸே ஹோதே ஹைஂ . ஜோ கர்மகே ஸஂயோகஸே ஹோதே ஹைஂ, உநஸே தோ ஆத்மாகீ ஸாஂஸாரிக ப்ரவ்ருத்தி ஹோதீ ஹை ஔர தத்ஸம்பந்தீ ஜோ ஸுக-துஃகாதி ஹோதே ஹைஂ உந்ஹேஂ போகதா ஹை . யஹ, இஸ ஆத்மாகீ அநாதிகாலீந அஜ்ஞாநஸே பர்யாயபுத்தி ஹை; உஸே அநாதி-அநந்த ஏக ஆத்மாகா ஜ்ஞாந நஹீஂ ஹை . இஸே பதாநேவாலா ஸர்வஜ்ஞகா ஆகம ஹை . உஸமேஂ ஶுத்தத்ரவ்யார்திக நயஸே யஹ பதாயா ஹை கி ஆத்மாகா ஏக அஸாதாரண சைதந்யபாவ ஹை ஜோ கி அகண்ட நித்ய ஔர அநாதிநிதந ஹை . உஸே ஜாநநேஸே பர்யாயபுத்திகா பக்ஷபாத மிட ஜாதா ஹை . பரத்ரவ்யோஂஸே, உநகே பாவோஂஸே ஔர உநகே நிமித்தஸே ஹோநேவாலே அபநே விபாவோஂஸே அபநே ஆத்மாகோ பிந்ந ஜாநகர ஜீவ உஸகா அநுபவ கரதா ஹை தப பரத்ரவ்யகே பாவோஂஸ்வரூப பரிணமித நஹீஂ ஹோதா; இஸலிஏ கர்ம பந்த நஹீஂ ஹோதா ஔர ஸஂஸாரஸே நிவ்ருத்த ஹோ ஜாதா ஹை . இஸலியே பர்யாயார்திகரூப வ்யவஹாரநயகோ கௌண கரகே அபூதார்த (அஸத்யார்த) கஹா ஹை ஔர ஶுத்த நிஶ்சயநயகோ ஸத்யார்த கஹகர உஸகா ஆலம்பந தியா ஹை . வஸ்துஸ்வரூபகீ ப்ராப்தி ஹோநேகே பாத உஸகா பீ ஆலம்பந நஹீஂ ரஹதா . இஸ கதநஸே யஹ நஹீஂ ஸமஜ லேநா சாஹிஏ கி ஶுத்தநயகோ ஸத்யார்த கஹா ஹை, இஸலிஏ அஶுத்தநய ஸர்வதா அஸத்யார்த ஹீ ஹை . ஐஸா மாநநேஸே வேதாந்தமதவாலே ஜோ கி ஸஂஸாரகோ ஸர்வதா அவஸ்து மாநதே ஹைஂ உநகா ஸர்வதா ஏகாந்த பக்ஷ ஆ ஜாயேகா ஔர உஸஸே மித்யாத்வ ஆ ஜாயேகா, இஸப்ரகார யஹ ஶுத்தநயகா ஆலம்பந பீ வேதாந்தியோஂகீ பாஂதி மித்யாத்ருஷ்டிபநா லாயேகா . இஸலியே ஸர்வ நயோஂகீ கதஂசித் ஸத்யார்ததாகா ஶ்ரத்தாந கரநேஸே ஹீ ஸம்யக்த்ருஷ்டி ஹுஆ ஜா ஸகதா ஹை . இஸப்ரகார ஸ்யாத்வாதகோ ஸமஜகர ஜிநமதகா ஸேவந கரநா சாஹிஏ, முக்ய-கௌண கதநகோ ஸுநகர ஸர்வதா ஏகாந்த பக்ஷ நஹீஂ பகநா சாஹிஏ . இஸ காதாஸூத்ரகா விவேசந கரதே ஹுஏ டீகாகார ஆசார்யநே பீ கஹா ஹை கி ஆத்மா வ்யவஹாரநயகீ த்ருஷ்டிமேஂ ஜோ
௪௦