வ்யவஹாரேண ஸாதுநா தர்ஶநஜ்ஞாநசாரித்ராணி நித்யமுபாஸ்யாநீதி ப்ரதிபாத்யதே . தாநி புநஸ்த்ரீண்யபி பரமார்தேநாத்மைக ஏவ, வஸ்த்வந்தராபாவாத் . யதா தேவதத்தஸ்ய கஸ்யசித் ஜ்ஞாநஂ ஶ்ரத்தாநமநுசரணஂ ச தேவதத்தஸ்வபாவாநதிக்ரமாத்தேவதத்த ஏவ, ந வஸ்த்வந்தரம்; ததாத்மந்யப்யாத்மநோ ஜ்ஞாநஂ ஶ்ரத்தாநமநுசரணஂ சாத்மஸ்வபாவாநதிக்ரமாதாத்மைவ, ந வஸ்த்வந்தரம் . தத ஆத்மா ஏக ஏவோபாஸ்ய இதி ஸ்வயமேவ ப்ரத்யோததே . ஸ கில —
ஸேவந கரநே யோக்ய ஹை — இஸப்ரகார ஸ்வயஂ உத்தேஶ ரககர தூஸரோஂகோ வ்யவஹாரஸே ப்ரதிபாதந கரதே ஹைஂ கி ‘ஸாது புருஷகோ தர்ஶந, ஜ்ஞாந, சாரித்ர ஸதா ஸேவந கரநே யோக்ய ஹை’ . கிந்து பரமார்தஸே தேகா ஜாயே தோ யஹ தீநோஂ ஏக ஆத்மா ஹீ ஹைஂ, க்யோஂகி வே அந்ய வஸ்து நஹீஂ — கிந்து ஆத்மாகீ ஹீ பர்யாய ஹைஂ . ஜைஸே கிஸீ தேவதத்த நாமக புருஷகே ஜ்ஞாந, ஶ்ரத்தாந ஔர ஆசரண, தேவதத்தகே ஸ்வபாவகா உல்லஂகந ந கரநேஸே, (வே) தேவதத்த ஹீ ஹைஂ, — அந்ய வஸ்து நஹீஂ, இஸீப்ரகார ஆத்மாமேஂ பீ ஆத்மாகே ஜ்ஞாந, ஶ்ரத்தாந ஔர ஆசரண, ஆத்மாகே ஸ்வபாவகா உல்லஂகந ந கரநேஸே, ஆத்மா ஹீ ஹைஂ — அந்ய வஸ்து நஹீஂ . இஸலியே யஹ ஸ்வயமேவ ஸித்த ஹோதா ஹை கி ஏக ஆத்மா ஹீ ஸேவந கரநே யோக்ய ஹை .
பாவார்த : — தர்ஶந, ஜ்ஞாந, சாரித்ர — தீநோஂ ஆத்மாகீ ஹீ பர்யாய ஹைஂ, கோஈ பிந்ந வஸ்து நஹீஂ ஹைஂ, இஸலியே ஸாது புருஷோஂகோ ஏக ஆத்மாகா ஹீ ஸேவந கரநா யஹ நிஶ்சய ஹை ஔர வ்யவஹாரஸே தூஸரோஂகோ பீ யஹீ உபதேஶ கரநா சாஹிஏ ..௧௬..
அப, இஸீ அர்தகா கலஶரூப ஶ்லோக கஹதே ஹைஂ : —
ஶ்லோகார்த : — [ப்ரமாணதஃ ] ப்ரமாணத்ருஷ்டிஸே தேகா ஜாயே தோ [ஆத்மா ] யஹ ஆத்மா [ஸமம் மேசகஃ அமேசகஃ ச அபி ] ஏக ஹீ ஸாத அநேக அவஸ்தாரூப (‘மேசக’) பீ ஹை ஔர ஏக அவஸ்தாரூப (‘அமேசக’) பீ ஹை, [தர்ஶந-ஜ்ஞாந-சாரித்ரைஃ த்ரித்வாத் ] க்யோஂகி இஸே தர்ஶந-ஜ்ஞாந- சாரித்ரஸே தோ த்ரித்வ (தீநபநா) ஹை ஔர [ஸ்வயம் ஏகத்வதஃ ] அபநேஸே அபநேகோ ஏகத்வ ஹை .
பாவார்த : — ப்ரமாணத்ருஷ்டிமேஂ த்ரிகாலஸ்வரூப வஸ்து த்ரவ்யபர்யாயரூப தேகீ ஜாதீ ஹை, இஸலியே ஆத்மாகோ பீ ஏக ஹீ ஸாத ஏக-அநேகஸ்வரூப தேகநா சாஹிஏ .௧௬.
அப, நயவிவக்ஷா கஹதே ஹைஂ : —