నను వర్ణాదయో యద్యమీ న సన్తి జీవస్య తదా తన్త్రాన్తరే కథం సన్తీతి ప్రజ్ఞాప్యన్తే ఇతి చేత్ — వవహారేణ దు ఏదే జీవస్స హవంతి వణ్ణమాదీయా .
ఇహ హి వ్యవహారనయః కిల పర్యాయాశ్రితత్వాజ్జీవస్య పుద్గలసంయోగవశాదనాదిప్రసిద్ధ- బన్ధపర్యాయస్య కుసుమ్భరక్తస్య కార్పాసికవాసస ఇవౌపాధికం భావమవలమ్బ్యోత్ప్లవమానః పరభావం పరస్య దేతా హై — కేవల ఏక చైతన్యభావస్వరూప అభేదరూప ఆత్మా హీ దిఖాఈ దేతా హై .
భావార్థ : — పరమార్థనయ అభేద హీ హై, ఇసలియే ఇస దృష్టిసే దేఖనే పర భేద నహీం దిఖాఈ దేతా; ఇస నయకీ దృష్టిమేం పురుష చైతన్యమాత్ర హీ దిఖాఈ దేతా హై . ఇసలియే వే సమస్త హీ వర్ణాదిక తథా రాగాదిక భావ పురుషసే భిన్న హీ హైం .
యే వర్ణసే లేకర గుణస్థాన పర్యన్త జో భావ హైం ఉనకా స్వరూప విశేషరూపసే జాననా హో తో గోమ్మటసార ఆది గ్రన్థోంసే జాన లేనా .౩౭.
అబ శిష్య పూఛతా హై కి — యది యహ వర్ణాదిక భావ జీవకే నహీం హైైం తో అన్య సిద్ధాన్తగ్రన్థోంమేం ఐసా కైసే కహా గయా హై కి ‘వే జీవకే హైం’ ? ఉసకా ఉత్తర గాథామేం కహతే హైం : —
పర కోఈ భీ యే భావ నహిం హైం జీవకే నిశ్చయవిషైం ..౫౬..
గాథార్థ : — [ఏతే ] యహ [వర్ణాద్యాః గుణస్థానాన్తాః భావాః ] వర్ణసే లేకర గుణస్థానపర్యన్త జో భావ కహే గయే వే [వ్యవహారేణ తు ] వ్యవహారనయసే తో [జీవస్య భవన్తి ] జీవకే హైం (ఇసలియే సూత్రమేం కహే గయే హైం), [తు ] కిన్తు [నిశ్చయనయస్య ] నిశ్చయనయకే మతమేం [కేచిత్ న ] ఉనమేంసే కోఈ భీ జీవకే నహీం హైం .
టీకా : — యహాఁ, వ్యవహారనయ పర్యాయాశ్రిత హోనేసే, సఫే ద రూఈసే బనా హుఆ వస్త్ర జో కి కుసుమ్బీ (లాల) రఙ్గసే రంగా హుఆ హై ఐసే వస్త్రకే ఔపాధిక భావ ( – లాల రఙ్గ)కీ భాంతి, పుద్గలకే సంయోగవశ అనాది కాలసే జిసకీ బన్ధపర్యాయ ప్రసిద్ధ హై ఐసే జీవకే ఔపాధిక భావ
౧౧౦