పరిభాషణే’ ధాతుసే పరిభాషణ కియా హై . ఉసకా ఆశయ ఇసప్రకార సూచిత హోతా హై కి చౌదహ పూర్వోంమేంసే జ్ఞానప్రవాద నామక పాఁచవేం పూర్వమేం బారహ ‘వస్తు’ అధికార హైం; ఉనమేం భీ ఏక ఏకకే బీస బీస ‘ప్రాభృత’ అధికార హైం . ఉనమేంసే దశవేం వస్తుమేం సమయ నామక జో ప్రాభృత హై ఉసకే మూలసూత్రోంకే శబ్దోంకా జ్ఞాన పహలే బడే ఆచార్యోంకో థా ఔర ఉసకే అర్థకా జ్ఞాన ఆచార్యోంకీ పరిపాటీకే అనుసార శ్రీ కున్దకున్దాచార్యదేవకో భీ థా . ఉన్హోంనే సమయప్రాభృతకా పరిభాషణ కియా — పరిభాషాసూత్ర బనాయా . సూత్రకీ దశ జాతియాఁ కహీ గఈ హైం, ఉనమేంసే ఏక ‘పరిభాషా’ జాతి భీ హై . జో అధికారకో అర్థకే ద్వారా యథాస్థాన సూచిత కరే వహ ‘పరిభాషా’ కహలాతీ హై . శ్రీ కున్దకున్దాచార్యదేవ సమయప్రాభృతకా పరిభాషణ కరతే హైం, — అర్థాత్ వే సమయప్రాభృతకే అర్థకో హీ యథాస్థాన బతానేవాలా పరిభాషాసూత్ర రచతే హైం .
ఆచార్యనే మంగలకే లిఏ సిద్ధోంకో నమస్కార కియా హై . సంసారీకే లిఏ శుద్ధ ఆత్మా సాధ్య హై ఔర సిద్ధ సాక్షాత్ శుద్ధాత్మా హై, ఇసలిఏ ఉన్హేం నమస్కార కరనా ఉచిత హై . యహాఁ కిసీ ఇష్టదేవకా నామ లేకర నమస్కార క్యోం నహీం కియా ? ఇసకీ చర్చా టీకాకారనే మంగలాచరణ పర కీ హై, ఉసే యహాఁ భీ సమఝ లేనా చాహిఏ . సిద్ధోంకో ‘సర్వ’ విశేషణ దేకర యహ అభిప్రాయ బతాయా హై కి సిద్ధ అనన్త హైం . ఇససే యహ మాననేవాలే అన్యమతియోంకా ఖణ్డన హో గయా కి ‘శుద్ధ ఆత్మా ఏక హీ హై’ . ‘శ్రుతకేవలీ’ శబ్దకే అర్థమేం (౧) శ్రుత అర్థాత్ అనాదినిధన ప్రవాహరూప ఆగమ ఔర కేవలీ అర్థాత్ సర్వజ్ఞదేవ కహే గయే హైం, తథా (౨) శ్రుత-అపేక్షాసే కేవలీ సమాన ఐసే గణధరదేవాది విశిష్ట శ్రుతజ్ఞానధర కహే గయే హైం; ఉనసే సమయప్రాభృతకీ ఉత్పత్తి బతాఈ గఈ హై . ఇసప్రకార గ్రన్థకీ ప్రమాణతా బతాఈ హై, ఔర అపనీ బుద్ధిసే కల్పిత కహనేకా నిషేధ కియా హై . అన్యవాదీ ఛద్మస్థ (అల్పజ్ఞ) అపనీ బుద్ధిసే పదార్థకా స్వరూప చాహే జైసా కహకర వివాద కరతే హైం, ఉనకా అసత్యార్థపన బతాయా హై .
ఇస గ్రన్థకే అభిధేయ, సమ్బన్ధ ఔర ప్రయోజన తో ప్రగట హీ హైం . శుద్ధ ఆత్మాకా స్వరూప అభిధేయ (కహనే యోగ్య) హై . ఉసకే వాచక ఇస గ్రన్థమేం జో శబ్ద హైం ఉనకా ఔర శుద్ధ ఆత్మాకా వాచ్యవాచకరూప సమ్బన్ధ హై సో సమ్బన్ధ హై . ఔర శుద్ధాత్మాకే స్వరూపకీ ప్రాప్తికా హోనా ప్రయోజన హై ..౧..
ప్రథమ గాథామేం సమయకా ప్రాభృత కహనేకీ ప్రతిజ్ఞా కీ హై . ఇసలిఏ యహ ఆకాంక్షా హోతీ హై కి సమయ క్యా హై ? ఇసలిఏ పహలే ఉస సమయకో హీ కహతే హైం : —
స్థిత కర్మపుద్గలకే ప్రదేశోం, పరసమయ జీవ జాననా ..౨..