తదానీం సామాన్యవిశేషావిర్భావతిరోభావాభ్యామనుభూయమానమపి జ్ఞానమబుద్ధలుబ్ధానాం న స్వదతే . తథా హి — యథా విచిత్రవ్యంజనసంయోగోపజాతసామాన్యవిశేషతిరోభావావిర్భావాభ్యామనుభూయమానం లవణం లోకానామబుద్ధానాం వ్యంజనలుబ్ధానాం స్వదతే, న పునరన్యసంయోగశూన్యతోపజాతసామాన్యవిశేషావిర్భావతిరో- భావాభ్యామ్; అథ చ యదేవ విశేషావిర్భావేనానుభూయమానం లవణం తదేవ సామాన్యావిర్భావేనాపి . తథా విచిత్రజ్ఞేయాకారకరమ్బితత్వోపజాతసామాన్యవిశేషతిరోభావావిర్భావాభ్యామనుభూయమానం జ్ఞానమబుద్ధానాం జ్ఞేయ- లుబ్ధానాం స్వదతే, న పునరన్యసంయోగశూన్యతోపజాతసామాన్యవిశేషావిర్భావతిరోభావాభ్యామ్; అథ చ యదేవ విశేషావిర్భావేనానుభూయమానం జ్ఞానం తదేవ సామాన్యావిర్భావేనాపి . అలుబ్ధబుద్ధానాం తు యథా సైన్ధవఖిల్యో- న్యద్రవ్యసంయోగవ్యవచ్ఛేదేన కేవల ఏవానుభూయమానః సర్వతోప్యేకలవణరసత్వాల్లవణత్వేన స్వదతే, తథా- స్వయం ఆత్మా హీ హై . ఇసలిఏ జ్ఞానకీ అనుభూతి హీ ఆత్మాకీ అనుభూతి హై . పరన్తు అబ వహాఁ, సామాన్య జ్ఞానకే ఆవిర్భావ (ప్రగటపనా) ఔర విశేష (జ్ఞేయాకార) జ్ఞానకే తిరోభావ (ఆచ్ఛాదన)సే జబ జ్ఞానమాత్రకా అనుభవ కియా జాతా హై తబ జ్ఞాన ప్రగట అనుభవమేం ఆతా హై తథాపి జో అజ్ఞానీ హైం, జ్ఞేయోంమేం ఆసక్త హైం ఉన్హేం వహ స్వాదమేం నహీం ఆతా . యహ ప్రగట దృష్టాన్తసే బతలాతే హైం : —

జైసే — అనేక ప్రకారకే శాకాది భోజనోంకే సమ్బన్ధసే ఉత్పన్న సామాన్య లవణకే తిరోభావ ఔర విశేష లవణకే ఆవిర్భావసే అనుభవమేం ఆనేవాలా జో (సామాన్యకే తిరోభావరూప ఔర శాకాదికే స్వాదభేదసే భేదరూప – విశేషరూప) లవణ హై ఉసకా స్వాద అజ్ఞానీ, శాక-లోలుప మనుష్యోంకో ఆతా హై, కిన్తు అన్యకీ సమ్బన్ధరహితతాసే ఉత్పన్న సామాన్యకే ఆవిర్భావ ఔర విశేషకే తిరోభావసే అనుభవమేం ఆనేవాలా జో ఏకాకార అభేదరూప లవణ హై ఉసకా స్వాద నహీం ఆతా; ఔర పరమార్థసే దేఖా జాయే తో, విశేషకే ఆవిర్భావసే అనుభవమేం ఆనేవాలా (క్షారరసరూప) లవణ హీ సామాన్యకే ఆవిర్భావసే అనుభవమేం ఆనేవాలా (క్షారరసరూప) లవణ హై . ఇసప్రకార — అనేక ప్రకారకే జ్ఞేయోంకే ఆకారోంకే సాథ మిశ్రరూపతాసే ఉత్పన్న సామాన్యకే తిరోభావ ఔర విశేషకే ఆవిర్భావసే అనుభవమేం ఆనేవాలా జో (విశేషభావరూప, భేదరూప, అనేకాకారరూప) జ్ఞాన హై వహ అజ్ఞానీ, జ్ఞేయ-లుబ్ధ జీవోంకో స్వాదమేం ఆతా హై, కిన్తు అన్యజ్ఞేయాకారకీ సంయోగరహితతాసే ఉత్పన్న సామాన్యకే ఆవిర్భావ ఔర విశేషకే తిరోభావసే అనుభవమేం ఆనేవాలా జో ఏకాకార అభేదరూప జ్ఞాన వహ స్వాదమేం నహీం ఆతా; ఔర పరమార్థసే విచార కియా జాయే తో, జో జ్ఞాన విశేషకే ఆవిర్భావసే అనుభవమేం ఆతా హై వహీ జ్ఞాన సామాన్యకే ఆవిర్భావసే అనుభవమేం ఆతా హై . అలుబ్ధ జ్ఞానియోంకో తో, జైసే సైంధవకీ డలీ, అన్యద్రవ్యకే సంయోగకా వ్యవచ్ఛేద కరకే కేవల సైంధవకా హీ అనుభవ కియే జానే పర, సర్వతః ఏక క్షారరసత్వకే కారణ క్షారరూపసే స్వాదమేం ఆతీ హై ఉసీప్రకార ఆత్మా భీ, పరద్రవ్యకే సంయోగకా వ్యవచ్ఛేద కరకే కేవల ఆత్మాకా హీ అనుభవ

౪౪