86
sankaleshapariNAm, te pariNAmonA nimittathI thAy chhe je ashAtAkarma-AdithI mAnDIne pApabandharUp pudgalapinD, te bUrAn chhe, jIvane dukhakartA chhe. Avun koI jIv mAne chhe tenA prati samAdhAn Am chhe ke — jem ashubhakarma jIvane dukh kare chhe tem shubhakarma paN jIvane dukh kare chhe. karmamAn to bhalun koI nathI, potAnA mohane laIne mithyAdraShTi jIv karmane bhalun karIne mAne chhe. AvI bhedapratIti shuddhasvarUpano anubhav thayo tyArathI hoy chhe. 1 – 100.
दन्यः शूद्रः स्वयमहमिति स्नाति नित्यं तयैव ।
शूद्रौ साक्षादपि च चरतो जातिभेदभ्रमेण ।।२-१०१।।
khanDAnvay sahit artha — ‘‘द्वौ अपि एतौ साक्षात् शूद्रौ’’ (द्वौ अपि) vidyamAn banne (एतौ) evA chhe — (साक्षात्) nisandehapaNe (शूद्रौ) banne chanDAL chhe. shAthI? ‘‘शूद्रिकायाः उदरात् युगपत् निर्गतौ’’ kAraN ke (शूद्रिकायाः उदरात्) chanDAlaNInA peTathI (युगपत् निर्गतौ) ekIsAthe janmyA chhe. bhAvArtha Am chhe ke — koI chanDAlaNIe yugal be putra ekIsAthe jaNyA; karmonA yogathI ek putra brAhmaNano pratipAlit thayo, te to brAhmaNanI kriyA karavA lAgyo; bIjo putra chanDAlaNIno pratipAlit thayo, te to chanDALanI kriyA karavA lAgyo. have jo bannenA vanshanI utpatti vichArIe to banne chanDAL chhe. tevI rIte koI jIvo dayA, vrat, shIl, sanyamamAn magna chhe, temane shubhakarma bandh paN thAy chhe; koI jIvo hinsA-viShay-kaShAyamAn magna chhe, temane pApabandh paN thAy chhe. te banne potapotAnI kriyAmAn magna chhe, mithyA draShTithI em mAne chhe ke shubhakarma bhalun, ashubhakarma bUrun; tethI AvA banne jIvo mithyAdraShTi chhe, banne jIvo karmabandhakaraNashIl chhe. kevA chhe teo? ‘‘अथ च जातिभेदभ्रमेण चरतः’’ (अथ च) banne chanDAL chhe topaN (जातिभेद) jAtibhed arthAt brAhmaN-shUdra evA varNabhed te-rUp chhe