kahAnajainashAstramALA ]
chhe ek mithyAtvarUp chhe, bIjun chAritramoharUp chhe. jIvano vibhAvapariNAm paN be prakArano chhe jIvano ek samyakatvaguN chhe te ja vibhAvarUp thaIne mithyAtvarUp pariName chhe, tenA prati bahirang nimitta chhe mithyAtvarUp pariNamelo pudgalapinDano uday; jIvano ek chAritraguN chhe te ja vibhAvarUp pariNamato thako viShayakaShAyalakShaN chAritramoharUp pariName chhe, tenA prati bahirang nimitta chhe chAritramoharUp pariNamelo pudgalapinDano uday. visheSh Am chhe ke — upashamano, kShapaNano kram Avo chhe pahelAn mithyAtvakarmano upasham thAy chhe athavA kShapaN thAy chhe; tenA pachhI chAritramohakarmano upasham thAy chhe athavA kShapaN thAy chhe. tethI samAdhAn Am chhe — koI Asannabhavya jIvane kALalabdhi prApta thavAthI mithyAtvarUp pudgalapinD-karma upashame chhe athavA kShapaN thAy chhe. Am thatAn jIv samyaktvaguNarUp pariName chhe, te pariNaman shuddhatArUp chhe. te ja jIv jyAn sudhImAn kShapakashreNI par chaDashe tyAn sudhI chAritramohakarmano uday chhe, te uday hotAn jIv paN viShayakaShAyarUp pariName chhe, te pariNaman rAgarUp chhe, ashuddharUp chhe. tethI koI kALamAn jIvane shuddhapaNun-ashuddhapaNun ek ja samaye ghaTe chhe, viruddha nathI.
‘‘किन्तु’’ koI visheSh chhe, te visheSh jem chhe tem kahe chhe — ‘‘अत्र अपि’’ ek ja jIvane ek ja kALe shuddhapaNun-ashuddhapaNun joke hoy chhe topaN potapotAnun kArya kare chhe. ‘‘यत् कर्म अवशतः बन्धाय समुल्लसति’’ (यत्) jeTalI (कर्म) dravyarUp- bhAvarUp — antarjalpa-bahirjalpa — sUkShma-sthULarUp kriyA, (अवशतः) samyagdraShTi puruSh sarvathA kriyAthI virakta hovA chhatAn chAritramohanA udaye balAtkAre thAy chhe te (बन्धाय समुल्लसति) — jeTalI kriyA chhe teTalI — gnAnAvaraNAdi karmabandh kare chhe, samvar- nirjarA anshamAtra paN karatI nathI. ‘‘तत् एकम् ज्ञानं मोक्षाय स्थितम्’’ (तत्) pUrvokta (एकम् ज्ञानं) ek gnAn arthAt ek shuddha chaitanyaprakAsh (मोक्षाय स्थितम्) gnAnAvaraNAdi karmakShayanun nimitta chhe. bhAvArtha Am chhe ke — ek jIvamAn shuddhapaNun- ashuddhapaNun ek ja kALe hoy chhe, parantu jeTalA anshe shuddhapaNun chhe teTalA anshe karma-kShapaN chhe, jeTalA anshe ashuddhapaNun chhe teTalA anshe karmabandh thAy chhe. ek ja kALe banne kArya thAy chhe. ‘‘एव’’ Am ja chhe, sandeh karavo nahi. kevun chhe shuddha gnAn? ‘‘परमं’’ sarvotkRuShTa chhe — pUjya chhe. vaLI kevun chhe? ‘‘स्वतः विमुक्तं’’ traNe kAL samasta paradravyothI bhinna chhe. 11 – 110.