102
जीवस्य स्याद् ज्ञाननिर्वृत्त एव ।
एषोऽभावः सर्वभावास्रवाणाम् ।।२-११४।।
khanDAnvay sahit artha — ‘‘जीवस्य यः भावः ज्ञाननिर्वृत्तः एव स्यात्’’ (जीवस्य) kALalabdhi prApta thavAthI pragaT thayo chhe samyaktvaguN jeno evo chhe je koI jIv, teno (यः भावः) je koI bhAv arthAt samyaktvapUrvak shuddhasvarUp-anubhavarUp pariNAm, [A pariNAm kevo hoy chhe?] (ज्ञाननिर्वृत्तः एव स्यात्) shuddha gnAnachetanAmAtra chhe, te kAraNathI ‘‘एषः’’ evo chhe je shuddha chetanAmAtra pariNAm te, ‘‘सर्वभावास्रवाणाम् अभावः’’ (सर्व) asankhyAt lokamAtra jeTalA (भाव) ashuddha chetanArUp rAg-dveSh-moh Adi jIvanA vibhAvapariNAm hoy chhe — je (आस्रवाणाम्) gnAnAvaraNAdi pudgalakarmanA Agamananun nimittamAtra chhe — temano (अभावः) mUlonmUl vinAsh chhe. bhAvArtha Am chhe ke — je kALe shuddha chaitanyavastunI prApti thAy chhe te kALe mithyAtva-rAg-dveSharUp jIvanA vibhAvapariNAm maTe chhe, tethI ek ja kAL chhe, samayanun antar nathI. kevo chhe shuddha bhAv? ‘‘राग – द्वेष – मोहैः विना’’ rAgAdi pariNAm rahit chhe, shuddha chetanAmAtra bhAv chhe. vaLI kevo chhe? ‘‘द्रव्यकर्मास्रवौघान् सर्वान् रुन्धन्’’ (द्रव्यकर्म) gnAnAvaraNAdi karma-paryAyarUp pariNamyo chhe pudgalapinD, teno (आस्रव) thAy chhe dhArApravAharUp pratisamaye AtmapradeshonI sAthe ekakShetrAvagAh, tenA (ओघान्) samUhane, [bhAvArtha Am chhe ke gnAnAvaraNAdirUp karmavargaNA pariName chhe, tenA bhed asankhyAt lokamAtra chhe;] — (सर्वान्) jeTalAn dhArArUp Ave chhe karma te badhAnne — (रुन्धन्) rokato thako. bhAvArtha Am chhe ke — koI em mAnashe ke jIvano shuddha bhAv thato thako rAgAdi ashuddha pariNAmano nAsh kare chhe, Asrav jevo thAy chhe tevo ja thAy chhe; parantu evun to nathI. jevun kahe chhe tevun chhe — jIv shuddha bhAvarUp pariNamatAn avashya ja ashuddha bhAv maTe chhe, ashuddha bhAv maTatAn avashya ja dravyakarmarUp Asrav maTe chhe; tethI shuddha bhAv upAdey chhe, anya samasta vikalpa hey chhe. 2 – 114.