126
आत्मानात्मावगमविरहात्सन्ति सम्यक्त्वरिक्ताः ।।५-१३७।।
khanDAnvay sahit artha — A prasange em kahe chhe ke samyagdraShTi jIvane viShay bhogavatAn karmano bandh nathI; tyAn kAraN em chhe ke samyagdraShTinA pariNAm ghaNA ja lUkhA chhe, tethI bhog evo lAge chhe jANe koI rogano upasarga thato hoy; tethI karmano bandh nathI, em ja chhe. je koI mithyAdraShTi jIv pAnch indriyonA viShayanA sukhane bhogave chhe teo pariNAmothI chIkaNA chhe, mithyAtvabhAvanA evA ja pariNAm chhe, sahAro kono chhe? tyAn te jIvo evun mAne chhe ke ‘ame paN samyagdraShTi chhIe, amAre paN viShayasukh bhogavatAn karmano bandh nathI;’ parantu te jIvo bhrAntimAn paDyA chhe, temane karmano bandh avashya chhe, tethI te jIvo mithyAdraShTi avashya chhe. mithyAtvabhAv vinA karmanI sAmagrImAn prIti UpajatI nathI em kahe chhe — ‘‘ते रागिणः अद्यापि पापाः’’ (ते) mithyAdraShTi jIvarAshi (रागिणः) sharIr-panchendriyanA bhogasukhamAn avashya ranjit chhe, (अद्यापि) karoD upAy jo kare anant kAL paryant topaN (पापाः) pApamay chhe, gnAnAvaraNAdi karmabandhane kare chhe, mahAnindya chhe. shA kAraNathI evo chhe? ‘‘यतः सम्यक्त्वरिक्ताः सन्ति’’ (यतः) kAraN ke viShayasukharanjit chhe jeTalo jIvarAshi te, (सम्यक्त्वरिक्ताः सन्ति) shuddhAtmasvarUpanA anubhavathI shUnya chhe. shA kAraNathI? ‘‘आत्मानात्मावगमविरहात्’’ (आत्म) shuddha chaitanya vastu, (अनात्म) dravyakarma-bhAvakarma-nokarma, temanun (अवगम) hey- upAdeyarUpe bhinnapaNArUp jANapaNun, tenun (विरहात्) shUnyapaNun hovAthI. bhAvArtha Am chhe ke — mithyAdraShTi jIvane shuddha vastunA anubhavanI shakti hotI nathI evo niyam chhe, tethI mithyAdraShTi jIv karmano uday potArUp jANIne anubhave chhe, paryAyamAtramAn atyant rat chhe; te kAraNe mithyAdraShTi sarvathA rAgI hoy chhe, rAgI hovAthI