kahAnajainashAstramALA ]
ज्ञानिन् भुंक्ष्व परापराधजनितो नास्तीह बन्धस्तव ।।१८-१५०।।
khanDAnvay sahit artha — ahIn koI prashna kare chhe ke samyagdraShTi jIv pariNAmathI shuddha chhe tathApi panchendriyaviShay bhogave chhe, tyAn viShayane bhogavatAn karmano bandh chhe ke nathI? samAdhAn Am chhe ke karmano bandh nathI. ‘‘ज्ञानीन् भुंक्ष्व’’ (ज्ञानिन्) he samyagdraShTi jIv! (भुंक्ष्व) karmanA udayathI maLI chhe je bhogasAmagrI tene bhogave chhe to bhogav, ‘‘तथापि तव बन्धः नास्ति’’ (तथापि) topaN (तव) tane (बन्धः) bandh arthAt gnAnAvaraNAdi karmanun Agaman (नास्ति) nathI. kevo bandh nathI? ‘‘परापराधजनितः’’ (पर) bhogasAmagrI, tenun (अपराध) bhogavavAmAn Avavun, tenAthI (जनितः) utpanna thato. bhAvArtha Am chhe ke — samyagdraShTi jIvane viShayasAmagrI bhogavatAn bandh nathI, nirjarA chhe, kAraN ke samyagdraShTi jIv sarvathA avashya pariNAmothI shuddha chhe; evun ja vastunun svarUp chhe. pariNAmonI shuddhatA hotAn bAhya bhogasAmagrI dvArA bandh karAto nathI; evun vastunun svarUp chhe. ahIn koI AshankA kare chhe ke — samyagdraShTi jIv bhog bhogave chhe, to bhog bhogavatAn rAgarUp ashuddha pariNAm thatA hashe, tyAn te rAgapariNAm dvArA bandh thato hashe; parantu em to nathI, kAraN ke vastunun svarUp em chhe ke shuddha gnAn thatAn, bhogasAmagrIne bhogavatAn, sAmagrI dvArA ashuddharUp karAtun nathI. keTalIye bhogasAmagrI bhogavo tathApi shuddhagnAn potAnA svarUpe — shuddha gnAnasvarUpe rahe chhe; vastunun evun sahaj chhe. te kahe chhe — ‘‘ज्ञानं कदाचनापि अज्ञानं न भवेत्’’ (ज्ञानं) gnAn arthAt shuddha svabhAvarUp pariNamyun chhe Atmadravya te, (कदाचन अपि) anek prakAranI bhogasAmagrIne bhogavatAn atIt-anAgat-vartamAn kALamAn (अज्ञानं) vibhAv-ashuddha-rAgAdirUp (न भवेत्) thatun nathI. kevun chhe gnAn? ‘‘सन्ततं भवत्’’ shAshvat shuddhatvarUp jIvadravya pariNamyun chhe, mAyAjALanI mAphak kShaNavinashvar nathI. have draShTAnta dvArA vastunun