214
pratyakShapaNe karavun. AvA vikalpone paraspar phelAvatAn ogaNapachAs bhed thAy chhe, te samasta jIvanun svarUp nathI, pudgalakarmanA udayathI thAy chhe. 33-225.
यदहमकार्षं यदचीकरं यत्कुर्वन्तमप्यन्यं समन्वज्ञासिषं मनसा च वाचा च कायेन च तन्मिथ्या मे दुष्कृतमिति ।“
khanDAnvay sahit artha — ‘‘तत् दुष्कृतं मे मिथ्या भवतु’’ (तत् दुष्कृतम्) rAg-dveSh-moharUp ashuddha pariNati athavA gnAnAvaraNAdi karmapinD, (मे मिथ्या भवतु) svarUpathI bhraShTa hovAthI men potArUp anubhavyAn te agnAnapaNun thayun; sAmprat (have) evun agnAnapaNun jAo, ‘hun shuddhasvarUp’ evo anubhav ho. pApanA ghaNA bhed chhe. te kahe chhe — ‘‘यत् अहम् अकार्षं’’ (यत्) je pAp (अहम् अकार्षं) men pote karyun hoy, ‘‘यत् अहम् अचीकरं’’ je pAp anyane upadesh daIne karAvyun hoy, tathA ‘‘यत् अन्यं कुर्वन्तम् अपि समन्वज्ञासिषं’’ je sahaj ja karyun chhe anya koIe temAn men sukh mAnyun hoy, ‘‘मनसा’’ manathI, ‘‘वाचा’’ vachanathI, ‘‘कायेन’’ sharIrathI. A badhun jIvanun svarUp nathI, tethI hun to svAmI nathI; eno svAmI to pudgalakarma chhe. — Avun samyagdraShTi jIv anubhave chhe.
मोहाद्यदहमकार्षं समस्तमपि कर्म तत्प्रतिक्रम्य । आत्मनि चैतन्यात्मनि निष्कर्मणि नित्यमात्मना वर्ते ।।३४-२२६।।
khanDAnvay sahit artha — ‘‘अहम् आत्मना आत्मनि वर्ते’’ (अहम्) chetanAmAtra svarUp chhun je ‘hun’ vastu, te hun (आत्मना) potAthI (आत्मनि वर्ते) rAgAdi ashuddha pariNati tyAgIne potAnA shuddha svarUpamAn anubhavarUp pravartun chhun. kevo chhe AtmA arthAt pote? ‘‘नित्यम् चैतन्यात्मनि’’ (नित्यम्) sarva kAL (चैतन्यात्मनि) gnAnamAtrasvarUp chhe. vaLI kevo chhe? ‘‘निष्कर्मणि’’ samasta karmanI upAdhithI rahit
* shrI samayasAranI AtmakhyAti-TIkAno A bhAg gadyarUp chhe, padyarUp arthAt kaLasharUp nathI, tethI tene padyAnk ApavAmAn Avyo nathI.