246
paryAy, temanAthI (विभक्तः भवन्) bhinna chhe gnAnamAtra sattA — evo anubhav karato thako. 12-258.
सर्वत्राप्यनिवारितो गतभयः स्वैरं पशुः क्रीडति ।
दारूढः परभावभावविरहव्यालोकनिष्कम्पितः ।।१३-२५९।।
khanDAnvay sahit artha — bhAvArtha Am chhe ke koI ekAntavAdI mithyAdraShTi jIv evo chhe ke je vastune dravyamAtra mAne chhe, paryAyarUp nathI mAnato; tethI jeTalI chhe gneyavastu, temanI anant chhe shaktio, temane jANe chhe gnAn; jANatun thakun gneyanI shaktinI AkRutirUpe pariName chhe, evun dekhIne ‘jeTalI gneyanI shakti teTalI gnAnavastu’ em mAne chhe mithyAdraShTi ekAntavAdI. tenA prati Am samAdhAn kare chhe syAdvAdI ke — gnAnamAtra jIvavastuno evo svabhAv chhe ke samasta gneyanI shaktine jANe, jANatI thakI tenI AkRutirUpe pariName chhe, parantu gneyanI shakti gneyamAn chhe, gnAnavastumAn nathI; gnAnano jANavArUp paryAy chhe, tethI gnAnavastunI sattA bhinna chhe. em kahe chhe — ‘‘पशुः स्वैरं क्रीडति’’ (पशुः) mithyAdraShTi ekAntavAdI (स्वैरं क्रीडति) hey-upAdey gnAnathI rahit thaIne svechchhAchArarUp pravarte chhe. bhAvArtha Am chhe ke gneyanI shaktine gnAnathI bhinna nathI mAnato, jeTalI gneyanI shakti chhe tene gnAnamAn mAnIne ‘nAnA shaktirUp gnAn chhe, gney chhe ja nahIn’ evI buddhirUp pravarte chhe. kevo chhe ekAntavAdI? ‘‘शुद्धस्वभावच्युतः’’ (शुद्धस्वभाव) gnAnamAtra jIvavastuthI (च्युतः) chyut chhe arthAt tene viparitarUpe anubhave chhe. viparItapaNun kem chhe? ‘‘सर्वभावभवनं आत्मनि अध्यास्य’’ (सर्व) jeTalI jIvAdi padArtharUp gneyavastu temanA (भाव) shaktirUp guNaparyAy-anshabhed, temanI (भवनं) sattAne (आत्मनि) gnAnamAtra jIvavastumAn (अध्यास्य) pratIti karIne. bhAvArtha Am chhe ke gnAnagochar chhe samasta dravyanI shakti, temanI AkRutirUpe pariNamyun chhe gnAn, tethI sarva shakti gnAnanI chhe