6
te jIv sansAramAn bhamatAn bhamatAn jyAre ardhapudgalaparAvartanamAtra rahe chhe tyAre ja samyaktva UpajavAne yogya chhe. Anun nAm kALalabdhi kahevAy chhe. yadyapi samyaktvarUp jIvadravya pariName chhe tathApi kALalabdhi vinA karoD upAy jo karavAmAn Ave topaN jIv samyaktvarUp pariNamanane yogya nathI evo niyam chhe. AthI jANavun ke samyaktva-vastu yatnasAdhya nathI, sahajarUp chhe. 4.
मिह निहितपदानां हन्त हस्तावलम्बः ।
परविरहितमन्तः पश्यतां नैष किञ्चित् ।।५।।
khanDAnvay sahit artha — ‘‘व्यवहरणनयः यद्यपि हस्तावलम्बः स्यात्’’ (व्यवहरणनयः) jeTalun kathan. tenun vivaraN — jIvavastu nirvikalpa chhe. te to gnAnagochar chhe. te ja jIvavastune kahevA mAge, tyAre em ja kahevAmAn Ave chhe ke jenA guN darshan-gnAn-chAritra te jIv. jo koI bahu sAdhik (-adhik buddhimAn) hoy topaN Am ja kahevun paDe. ATalun kahevAnun nAm vyavahAr chhe. ahIn koI AshankA karashe ke vastu nirvikalpa chhe, temAn vikalpa upajAvavo ayukta chhe. tyAn samAdhAn Am chhe ke vyavahAranay hastAvalamba chhe. (हस्तावलम्बः) jevI rIte koI nIche paDyo hoy to hAth pakaDIne (tene) Uncho le chhe tevI ja rIte guN-guNIrUp bhedakathan gnAn UpajavAnun ek ang chhe. tenun vivaraN – ‘jIvanun lakShaN chetanA’ eTalun kahetAn pudgalAdi achetan dravyathI bhinnapaNAnI pratIti Upaje chhe. tethI jyAre anubhav thAy tyAn sudhI guN-guNIbhedarUp kathan gnAnanun ang chhe. vyavahAranay jemane hastAvalamba chhe teo kevA chhe? ‘‘प्राक्पदव्यामिह निहितपदानां’’ (इह) vidyamAn evI je (प्राक्पदव्याम्) gnAn UpajatAn prArambhik avasthA, temAn (निहितपदानां) nihit – sthApel chhe pad – sarvasva jemaNe, evA chhe. bhAvArtha Am chhe — je koI sahajapaNe agnAnI chhe, jIvAdi padArthonun dravya-guN-paryAyasvarUp jANavAnA abhilAShI chhe, temanA mATe