16
ज्ञानानुभूतिरियमेव किलेति बुद्धवा ।
मेकोऽस्ति नित्यमवबोधघनः समन्तात् ।।१३।।
khanDAnvay sahit artha — ‘‘आत्मा सुनिष्प्रकम्पम् एकः अस्ति’’ (आत्मा) AtmA arthAt chetanadravya (सुनिष्प्रकम्पम्) ashuddha pariNamanathI rahit (एकः) shuddha (अस्ति) thAy chhe. kevo chhe AtmA? ‘‘नित्यं समन्तात् अवबोधघनः’’ (नित्यम्) sadA kAL (समन्तात्) sarvAng (अवबोधघनः) gnAnaguNano samUh chhe — gnAnapunj chhe. shun karIne AtmA shuddha thAy chhe? ‘‘आत्मना आत्मनि निवेश्य’’ (आत्मना) potAthI (आत्मनि) potAmAn ja (निवेश्य) praviShTa thaIne. bhAvArtha Am chhe ke AtmAnubhav paradravyanI sahAy rahit chhe tethI potAmAn ja potAthI AtmA shuddha thAy chhe. ahIn koI prashna kare chhe ke A avasare to em kahyun ke AtmAnubhav karatAn AtmA shuddha thAy chhe ane kyAnk em kahyun chhe ke gnAnaguNamAtra anubhav karatAn AtmA shuddha thAy chhe, to AmAn visheShatA shun chhe? uttar Am chhe ke visheShatA to kAI paN nathI. e ja kahe chhe — ‘‘या शुद्धनयात्मिका आत्मानुभूतिः इति किल इयम् एव ज्ञानानुभूतिः इति बुद्धवा’’ (या) je (आत्मानुभूतिः) Atma-anubhUti arthAt Atmadravyano pratyakShapaNe AsvAd chhe. kevI chhe anubhUti? (शुद्धनयात्मिका) shuddhanay arthAt shuddha vastu te ja chhe AtmA arthAt svabhAv jeno evI chhe. bhAvArtha Am chhe ke nirupAdhipaNe jIvadravya jevun chhe tevo ja pratyakShapaNe AsvAd Ave enun nAm shuddhAtmAnubhav chhe. (किल) nishchayathI (इयम् एव ज्ञानानुभूतिः) A je AtmAnubhUti kahI te ja gnAnAnubhUti chhe (इति बुद्धवा) eTalImAtra jANIne. bhAvArtha Am chhe ke jIvavastuno je pratyakShapaNe AsvAd, tene nAmathI AtmAnubhav em kahevAy athavA gnAnAnubhav em kahevAy; nAmabhed chhe, vastubhed nathI. em jANavun ke AtmAnubhav mokShamArga chhe. A prasange bIjo paN sanshay thAy chhe ke, koI jANashe ke dvAdashAngagnAn koI apUrva labdhi chhe. tenun samAdhAn Am chhe ke dvAdashAngagnAn