kahAnajainashAstramALA ]
shuddha (आत्मा) chetanadravya (अनात्मना) dravyakarma-bhAvakarma-nokarma Adi samasta vibhAvapariNAmonI (साकम्) sAthe (तादात्म्यवृत्तिम्) jIv ane karmanA bandhAtmak ekakShetrasambandharUpe (क्वापि) koI paN atIt, anAgat ane vartamAnasambandhI (काले) samay, ghaDI, prahar, divas ke varShe (कथमपि) koI paN rIte (न कलयति) nathI rahetun. bhAvArtha Am chhe ke — jIvadravya dhAtu ane pAShANanA sanyoganI peThe pudgalakarmonI sAthe maLelun ja chAlyun Ave chhe, ane maLelun hovAthI mithyAtva-rAg-dveSharUp vibhAv- chetanapariNAme pariNamatun ja Ave chhe. em pariNamatAn evI dashA nIpajI ke jIvadravyanun nijasvarUp je kevaLagnAn, kevaLadarshan, atIndriy sukh ane kevaLavIrya, tenAthI A jIvadravya bhraShTa thayun tathA mithyAtvarUp vibhAvapariNAme pariNamatAn gnAnapaNun paN chhUTI gayun; jIvanun nij svarUp anantachatuShTay chhe, sharIr, sukh, dukh, moh, rAg, dveSh ityAdi badhun pudgalakarmanI upAdhi chhe, jIvanun svarUp nathI — evI pratIti paN chhUTI gaI. pratIti chhUTatAn jIv mithyAdraShTi thayo; mithyAdraShTi thayo thako gnAnAvaraNAdi karmabandhakaraNashIl thayo. te karmabandhano uday thatAn jIv chAre gatiomAn bhame chhe. A prakAre sansAranI paripATI chhe. A sansAramAn bhramaN karatAn koI bhavya jIvano jyAre nikaT sansAr AvI jAy chhe tyAre jIv samyaktva grahaN kare chhe. samyaktva grahaN karatAn pudgalapinDarUp mithyAtvakarmano uday maTe chhe tathA mithyAtvarUp vibhAvapariNAm maTe chhe. vibhAvapariNAm maTatAn shuddhasvarUpano anubhav thAy chhe. AvI sAmagrI maLatAn jIvadravya pudgalakarmathI tathA vibhAvapariNAmathI sarvathA bhinna thAy chhe. jIvadravya potAnA anantachatuShTayane prApta thAy chhe. draShTAnt Am chhe ke jevI rIte suvarNadhAtu pAShANamAn ja maLelI chAlI Ave chhe topaN agnino sanyog pAmIne pAShANathI suvarNa bhinna thAy chhe. 22.
अनुभव भव मूर्तेः पार्श्ववर्ती मुहूर्तम् ।
त्यजसि झगिति मूर्त्या साकमेकत्वमोहम् ।।२३।।