84
ज्ञानं ज्ञानं भवति च यथा पुद्गलः पुद्गलोऽपि ।
श्चिच्छक्तीनां निकरभरतोऽत्यन्तगम्भीरमेतत् ।।५४-९९।।
khaṇḍānvay sahit arthaḥ — ‘‘एतत् ज्ञानज्योतिः तथा ज्वलितम्’’ (एतत् ज्ञानज्योतिः) vidyamān shuddhachaitanyaprakāsh (तथा ज्वलितम्) jevo hato tevo pragaṭ thayo. kevo chhe? ‘‘अचलं’’ svarūpathī chalāyamān thato nathī. vaḷī kevo chhe? ‘‘अन्तः व्यक्तम्’’ asaṅkhyāt pradeshomān pragaṭ chhe. vaḷī kevo chhe? ‘‘उच्चैः अत्यन्तगम्भीरम्’’ atyanta atyanta gambhīr chhe arthāt anantathī ananta shaktie birājamān chhe. shāthī gambhīr chhe? ‘‘चिच्छक्तीनां निकरभरतः’’ (चित्-शक्तीनां) gnānaguṇanā jeṭalā niransh bhed-bhāg temanā (निकरभरतः) anantānanta samūh hoy chhe, temanāthī atyanta gambhīr chhe. have gnānaguṇano prakāsh thatān je kāī phaḷasiddhi chhe te kahe chhe — ‘‘यथा कर्ता कर्ता न भवति’’ (यथा) gnānaguṇ evī rīte pragaṭ thayo ke, (कर्ता) agnānapaṇā sahit jīv mithyātvapariṇāmano kartā thato hato te to (कर्ता न भवति) gnānaprakāsh thatān agnānabhāvano kartā thato nathī, ‘‘कर्म अपि कर्म एव न’’ (कर्म अपि) mithyātva-rāgādivibhāv karma paṇ (कर्म एव न भवति) rāgādirūp thatun nathī; ‘‘यथा च’’ ane vaḷī ‘‘ज्ञानं ज्ञानं भवति’’ je shakti vibhāvapariṇamanarūp pariṇamī hatī te ja pāchhī potānā svabhāvarūp thaī, ‘‘यथा पुद्गलः अपि पुद्गलः’’ (यथा पुद्गलः अपि) ane gnānāvaraṇādi karmarūp pariṇamyun hatun je pudgaladravya te ja (पुद्गलः) karmaparyāy chhoḍīne pudgaladravya thayun. 54 – 99.