156
khaṇḍānvay sahit arthaḥ — ‘‘अहो अयम् सम्यग्द्रगात्मा कुतः अपि ध्रुवम् एव बन्धं न उपैति’’ (अहो) he bhavyajīv! (अयम् सम्यग्द्रगात्मा) ā shuddha svarūpano anubhavanashīl samyagdraṣhṭi jīv (कुतः अपि) bhogasāmagrīne bhogavatān athavā nahi bhogavatān (ध्रुवम्) avashya (एव) nishchayathī (बन्धं न उपैति) gnānāvaraṇādi karmabandhane karato nathī. kevo chhe samyagdraṣhṭi jīv? ‘‘रागादीन् उपयोगभूमिम् अनयन्’’ (रागादीन्) ashuddharūp vibhāvapariṇāmone (उपयोगभूमिम्) chetanāmātra guṇ pratye (अनयन्) nahi pariṇāmavato thako, ‘‘केवलं ज्ञानं भवेत्’’ mātra gnānasvarūp rahe chhe. bhāvārtha ām chhe ke — samyagdraṣhṭi jīvane bāhya-ābhyantar sāmagrī jevī hatī tevī ja chhe, parantu rāgādi ashuddharūp vibhāvapariṇati nathī, tethī gnānāvaraṇādi karmano bandh nathī. ‘‘कर्मततः लोकः सः अस्तु च तत् परिस्पंदात्मकं कर्म अस्तु अस्मिन् तानि करणानि सन्तु च तत् चिदचिद्व्यापादनं अस्तु’’ te kāraṇathī (कर्मततः लोकः सः अस्तु) kārmaṇavargaṇāthī bharelun chhe je samasta lokākāsh te to jevun chhe tevun ja raho, (च) ane (तत् परिस्पन्दात्मकं कर्म अस्तु) evā chhe je ātmapradeshakamparūp man-vachan-kāyarūp traṇ yog te paṇ jevā chhe tevā ja raho, tathāpi karmano bandh nathī. shun thatān? (अस्मिन्) rāg-dveṣh-moharūp ashuddha pariṇāmo chālyā jatān. (तानि करणानि सन्तु) te pāñch indriyo tathā man paṇ jevān chhe tevān ja raho (च) ane (तत् चिद्-अचिद्व्यापादनं अस्तु) pūrvokta chetan-achetanano ghāt jevo thato hato tevo ja raho, tathāpi shuddha pariṇām thatān karmano bandh nathī. 3-165.