236
khaṇḍānvay sahit arthaḥ — bhāvārtha ām chhe ke, koī mithyādraṣhṭi ekāntavādī evo chhe ke vastune dravyarūp mātra māne chhe, paryāyarūp mānato nathī; tethī gnānane nirvikalpa vastumātra māne chhe, gneyākār pariṇatirūp gnānano paryāy mānato nathī; tethī gneyavastune jāṇatān gnānanun ashuddhapaṇun māne chhe. tenā prati syādvādī gnānano dravyarūpe ‘ek’ ane paryāyarūpe ‘anek’ evo svabhāv sādhe chhe. — em kahe chheḥ
(ज्ञानं) gnānane arthāt gnānamātra jīvavastune (न इच्छति) sādhī shakato nathī — anubhavagochar karī shakato nathī. kevun chhe gnān? ‘‘स्फु टम् अपि’’ prakāsharūpe joke pragaṭ chhe. kevo chhe ekāntavādī? ‘‘प्रक्षालनं कल्पयन्’’ kalaṅk dhoī nākhavāno abhiprāy kare chhe. shemān? ‘‘ज्ञेयाकारकलङ्कमेचकचिति’’ (ज्ञेय) jeṭalī gneyavastu chhe, te (आकार) gneyane jāṇatān thayun chhe tenī ākr̥utirūp gnān, evun je (कलङ्क) kalaṅk, tenā kāraṇe (मेचक) ashuddha thaī chhe – evī chhe (चिति) jīvavastu, temān. bhāvārtha ām chhe ke — gneyane jāṇe chhe gnān, tene ekāntavādī mithyādraṣhṭi jīv svabhāv mānato nathī, ashuddhapaṇārūpe māne chhe. ekāntavādīno abhiprāy āvo kem chhe? ‘‘एकाकारचिकीर्षया’’ kemake (एकाकार) samasta gneyanā jāṇapaṇāthī rahit thato thako nirvikalparūp gnānano pariṇām (चिकीर्षया) jyāre thāy tyāre gnān shuddha chhe, evo chhe abhiprāy ekāntavādīno. tenā prati ‘ek-anekarūp’ gnānano svabhāv sādhe chhe syādvādī samyagdraṣhṭi jīv — ‘‘अनेकान्तविद् ज्ञानं पश्यति’’ (अनेकान्तविद्) syādvādī jīv (ज्ञानं) gnān arthāt gnānamātra jīvavastune (पश्यति) sādhī shake chhe — anubhav karī shake chhe. kevun chhe gnān? ‘‘स्वतः क्षालितं’’ sahaj ja shuddhasvarūp chhe. syādvādī gnānane kevun jāṇīne anubhave chhe? ‘‘तत् वैचित्र्ये अपि अविचित्रताम् पर्यायैः अनेकतां उपगतं परिमृशन्’’ (तत्) gnānamātra jīvavastu (वैचित्र्ये अपि अविचित्रताम्) anek gneyākāranī apekṣhāe paryāyarūpe anek chhe topaṇ dravyarūpe ek chhe, (पर्यायैः अनेकतां उपगतं) joke dravyarūpe ek chhe topaṇ anek gneyākārarūp paryāyanī apekṣhāe anekapaṇāne pāme chhe; – āvā svarūpane anekāntavādī sādhī shake chhe — anubhav- gochar karī shake chhe; (परिमृशन्) āvī dravyarūp paryāyarūp vastune anubhavato thako ‘syādvādī’ evun nām pāme chhe. 5-251.