kahānajainashāstramāḷā ]
gnānane mānyā vinā ‘anek’ gnān em sadhātun nathī; tethī gnānane ‘ek’ mānīne ‘anek’ mānavun vastunun sādhak chhe. — em kahe chheḥ ‘‘पशुः नश्यति’’ ekāntavādī vastune sādhī shakato nathī. kevo chhe? ‘‘अभितः त्रुटयन्’’ jevun māne chhe te rīte te jūṭho ṭhare chhe. vaḷī kevo chhe? ‘‘विष्वग्विचित्रोल्लसद्ज्ञेयाकारविशीर्णशक्तिः’’ (विष्वक्) je anant chhe, (विचित्र) anant prakārano chhe, (उल्लसत्) pragaṭ vidyamān chhe — evo je (ज्ञेय) chha dravyono samūh tenā (आकार) pratibimbarūp pariṇamyo chhe je gnānaparyāy (विशीर्णशक्तिः) eṭalun ja mātra gnān chhe evī shraddhā karatān gaḷī gayun chhe vastu sādhavānun sāmarthya jenun, evo chhe mithyādraṣhṭi jīv. evo kem chhe? ‘‘बाह्यार्थग्रहणस्वभावभरतः’’ (बाह्यार्थ) jeṭalī gneyavastu temanun (ग्रहण) jāṇapaṇun — temanī ākr̥utirūp gnānano pariṇām — evun je chhe (स्वभाव) vastunun sahaj, ke je (भरतः) koīnā kahevāthī varjyun na jāy (chhūṭe nahi) evā tenā amiṭapaṇānā (-aṭaḷapaṇānā) kāraṇathī. bhāvārtha ām chhe ke — gnānano svabhāv chhe ke samasta gneyane jāṇatān gneyanā ākārarūpe pariṇamavun. koī ekāntavādī vastune eṭalī ja mātra jāṇato thako gnānane anek māne chhe. tenā prati syādvādī gnānanun ekapaṇun sādhe chhe — ‘‘अनेकान्तविद् ज्ञानम् एकं पश्यति’’ (अनेकान्तविद्) syādvādī arthāt ek sattāne dravya-paryāyarūp māne chhe evo samyagdraṣhṭi jīv, (ज्ञानम् एकं पश्यति) gnānavastu joke paryāyarūpathī anek chhe topaṇ dravyarūpathī ekarūp anubhave chhe. kevo chhe syādvādī? ‘‘भेदभ्रमं ध्वंसयन्’’ gnān anek chhe evā ekāntapakṣhane mānato nathī. shā kāraṇathī? ‘‘एकद्रव्यतया’’ gnān ek vastu chhe evā abhiprāyanā kāraṇe. kevo chhe abhiprāy? ‘‘सदा व्युदितया’’ sarva kāḷ udayamān chhe. kevun chhe gnān? ‘‘अबाधितानुभवनं’’ akhaṇḍit chhe anubhav jemān, evī chhe gnānavastu. 4-250.
न्नेकाकारचिकीर्षया स्फु टमपि ज्ञानं पशुर्नेच्छति ।
पर्यायैस्तदनेकतां परिमृशन्पश्यत्यनेकान्तवित् ।।५-२५१।।