264
pariṇām thayā, em (सति) thatān (क्रियाकारकैः जातं) ‘jīv rāgādi pariṇāmono kartā chhe tathā bhoktā chhe’ ītyādi jeṭalā vikalpoūpajyā teṭalā kriyānā phaḷathī ūpajyā. vaḷī kriyānā phaḷanā kāraṇe shun thayun? ‘‘यतः अनुभूतिः भुञ्जाना’’ (यतः) je kriyānā phaḷanā kāraṇe (अनुभूतिः) āṭh karmonā udayano svād (भुञ्जाना) bhogavyo. bhāvārtha ām chhe ke āṭhey karmonā udayathī jīv atyant duḥkhī chhe, te paṇ kriyānā phaḷanā kāraṇe. 14 – 277.
र्व्याख्या कृतेयं समयस्य शब्दैः ।
कर्तव्यमेवामृतचन्द्रसूरेः ।।१५-२७८।।
khaṇḍānvay sahit arthaḥ — ‘‘अमृतचन्द्रसूरेः किञ्चित् कर्तव्यम् न अस्ति एव’’ (अमृतचन्द्रसूरेः) granthakartānun nām amr̥utachandrasūri chhe, temanun (किञ्चित्) nāṭak samayasāranun (कर्तव्यम्) karavāpaṇun (न अस्ति एव) nathī. bhāvārtha ām chhe ke nāṭak samayasār granthanī ṭīkānā kartā amr̥utachandra nāmanā āchārya pragaṭ chhe, topaṇ mahān chhe, moṭā chhe, sansārathī virakta chhe, tethī granth karavānun abhimān karatā nathī. kevā chhe amr̥utachandrasūri? ‘‘स्वरूपगुप्तस्य’’ dvādashāṅgarūp sūtra anādinidhan chhe, koīe karel nathī — em jāṇīne potāne granthanun kartāpaṇun nathī mānyun jemaṇe, evā chhe. em kem chhe? kāraṇ ke ‘‘समयस्य इयं व्याख्या शब्दैः कृता’’ (समयस्य) shuddha jīv svarūpanī (इयं व्याख्या) nāṭak samayasār nāmak grantharūp vyākhyā (शब्देः कृता) vachanātmak evā shabdarāshi vaḍe karavāmān āvī chhe. kevo chhe shabdarāshi? ‘‘स्वशक्तिसंसूचितवस्तुतत्वैः’’ (स्वशक्ति) shabdomān chhe artha sūchavavānī shakti, tethī (संसूचित) prakāshamān thayo chhe (वस्तु) jīvādi padārthono (तत्त्वैः) dravya-guṇ-paryāyarūp, utpād-vyay-dhrauvyarūp athavā hey-upādeyarūp nishchay jenā vaḍe, evo chhe shabdarāshi. 15 – 278.