24
khaṇḍānvay sahit arthaḥ — ‘‘अयि मूर्तेः पार्श्ववर्ती भव, अथ मुहूर्तं पृथक् अनुभव’’ (अयि) he bhavyajīv! (मूर्तेः) sharīrathī (पार्श्ववर्ती) bhinnasvarūp (भव) thā. bhāvārtha ām chhe ke anādikāḷathī jīvadravya (sharīr sāthe) ekasanskārarūp thaīne chālyun āve chhe, tethī jīvane ām kahīne pratibodhavāmān āve chhe ke he jīv! ā jeṭalā sharīrādi paryāyo chhe te badhā pudgalakarmanā chhe, tārā nathī; tethī ā paryāyothī potāne bhinna jāṇ.
sharīrathī bhinna chetanadravyarūpe (अनुभव) pratyakṣhapaṇe āsvād kar. bhāvārtha ām chhe ke sharīr to achetan chhe, vinashvar chhe, sharīrathī bhinna koī to puruṣh (ātmā) chhe evun jāṇapaṇun — evī pratīti mithyādraṣhṭi jīvone paṇ hoy chhe, parantu sādhyasiddhi to kāī nathī. jyāre jīvadravyano dravya-guṇ-paryāyasvarūp pratyakṣhapaṇe āsvād āve chhe tyāre samyagdarshan-gnān-chāritra chhe, sakaḷakarmakṣhayalakṣhaṇ mokṣha paṇ chhe. kevo chhe anubhavashīl jīv? ‘‘तत्त्वकौतूहली सन्’’ (तत्त्व) shuddha chaitanyavastunā (कौतूहली सन्) svarūpane jovā ichchhe chhe evo thayo thako. vaḷī kevo thaīne? ‘‘कथमपि मृत्वा’’ (कथमपि) koī paṇ prakāre — koīpaṇ upāye, (मृत्वा) marīne paṇ, shuddha jīvasvarūpano anubhav kar. bhāvārtha ām chhe ke shuddha chaitanyano anubhav to sahajasādhya chhe, yatnasādhya to nathī, parantu āṭalun kahīne atyant upādeyapaṇun draḍh karyun chhe. ahīn koī prashna kare chhe ke anubhav to gnānamātra chhe, tenāthī shun kāī kāryasiddhi chhe? te paṇ upadesh dvārā kahe chhe — ‘‘येन मूर्त्या साकम् एकत्वमोहम् झगिति त्यजसि’’ (येन) je shuddha chaitanyanā anubhav vaḍe (मूर्त्या साकम्) dravyakarma-bhāvakarma-nokarmātmak samasta karmarūp paryāyonī sāthe (एकत्वमोहम्) ekasanskārarūp — ‘hun dev chhun, hun manuṣhya chhun, hun tiryañch chhun, hun nārakī chhun’ ityādirūp, ‘hun sukhī chhun, hun duḥkhī chhun’ ityādirūp, ‘hun krodhī chhun, hun mānī chhun’ ityādirūp, tathā ‘hun yati chhun, hun gr̥uhastha chhun’ ityādirūp — pratīti evo chhe moh arthāt viparītapaṇun tene (झगिति) anubhav thatān vent ja (त्यजसि) he jīv! potānī buddhithī tun ja chhoḍīsh. bhāvārtha ām chhe ke anubhav gnānamātra vastu chhe, ekatvamoh mithyātvarūp dravyanā vibhāvapariṇām chhe, topaṇ emane (anubhavane ane mithyātvanā maṭavāne) āpasamān kāraṇakāryapaṇun chhe. tenun vivaraṇ — je kāḷe jīvane anubhav thāy chhe te kāḷe mithyātvapariṇaman maṭe chhe,