56
chhe, pudgaladravya paṇ potānā achetan lakṣhaṇarūpe — shuddha paramāṇurūpe athavā gnānāvaraṇādi karmapiṇḍarūpe potānāmān vyāpya-vyāpakapaṇe pariṇame chhe, vastunun svarūp evun to chhe parantu jīvadravya ane pudgaladravya banne maḷīne, ashuddha chetanārūp chhe je rāg-dveṣharūp pariṇām te-rūpe pariṇame chhe em to nathī; athavā jīv ane pudgal maḷīne gnānāvaraṇādi pudgalakarmapiṇḍarūpe pariṇame chhe em to nathī;]
परिणामः न प्रजायेत’’ (उभयोः) jīvadravya ane pudgaladravya temanā (परिणामः) banne maḷīne ekaparyāyarūp pariṇām (न प्रजायेत) thatā nathī; ‘‘उभयोः परिणतिः न स्यात्’’ (उभयोः) jīv ane pudgalanī (परिणतिः) maḷīne ek kriyā (न स्यात्) thatī nathī; – vastunun svarūp āvun ja chhe; ‘‘यतः अनेकम् अनेकम् एव सदा’’ (यतः) kāraṇ ke (अनेकम्) bhinna sattārūp chhe jīv-pudgal (अनेकम् एव सदा) te to jīv-pudgal sadāy bhinnarūp chhe, ekarūp kem thaī shake? bhāvārtha ām chhe ke jīvadravya-pudgaladravya bhinna sattārūp chhe te jo pahelān bhinna sattāpaṇun chhoḍī ek sattārūp thāy to pachhī kartā-karma-kriyāpaṇun ghaṭe. te to ekarūp thatān nathī tethī jīv-pudgalanun paraspar kartā- karma-kriyāpaṇun ghaṭatun nathī. 8 – 53.
khaṇḍānvay sahit arthaḥ — ahīn koī matāntar nirūpashe ke dravyanī ananta shaktio chhe, to ek shakti evī paṇ hashe ke ek dravya be dravyonā pariṇāmane kare; jevī rīte jīvadravya potānā ashuddha chetanārūp rāg-dveṣh- mohapariṇāmane vyāpya-vyāpakapaṇe kare tevī ja rīte gnānāvaraṇādi karmapiṇḍane vyāpya- vyāpakapaṇe kare. uttar ām chhe ke dravyane ananta shaktio to chhe parantu evī shakti to koī nathī ke jenāthī, jevī rīte potānā guṇ sāthe vyāpya-vyāpakapaṇe chhe tevī ja rīte paradravyanā guṇ sāthe paṇ vyāpya-vyāpakapaṇe thāy. ‘‘हि एकस्य द्वौ कर्तारौ न’’ (हि) nishchayathī (एकस्य) ek pariṇāmanā (द्वौ कर्तारौ न) be dravya kartā nathī; [bhāvārtha ām chhe ke ashuddha chetanārūp rāg-dveṣh-mohapariṇāmanun jevī rīte