Samyak Darshan Part 7 8-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). Pakshatikrant Samaysaar; Swanubhutino Aprar Mahima; Sachho Marg Le To Fal Aave; Mumukshune Upyogi Vidhvidh Charchao; Chaitranyanu Grahan Vikalp Vade Na Thay; Mari Mata; Swanubhuti Prakasha (pad ).

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 7 of 13

 

Page 108 of 237
PDF/HTML Page 121 of 250
single page version

background image
108 : shrī muni bhagavantanī sāthe )
( samyagdarshan
munirāj – dharmātmānā satsaṅganī e dhanya ghaḍī jīvanamān
dinarāt mane yād āvyā kare chhe. ahā! mārun āvun adbhut
svarup munirāje mane dekhāḍayun; rāgathī pār mārā gnānasvarupano
mahān atīndriy ānand mane temanā pratāpe anubhavamān āvyo.
mārī ā gnānaanubhūtimān rāg nathī. duḥkh nathī, klesh nathī.
āvī shānt gnātādhārānī ugratā vaḍe hun mohane sarvathā toḍīne
kevaḷagnān pāmī paramātmā thaīsh.
be ghaḍī muninā satsaṅganun āvun mahān phaḷ! to jīvanamān
evo dhanya avasar kyāre āve ke hun pote muni thaīne satatapaṇe
munivaronā sahavāsamān rahun ne dhyānamagna banīne temanī sāthe sāthe
mokṣhapurīmān jāun
!
– ane, munirāj jāṇe āshīrvādapūrvak mane bolāvī rahyā
chhe; antarathī enā nād āve chhe. he bhavya! āv.....chālyo
āv.....ānandathī āvīne amārī sāthe rahe.....ne mokṣhapurīmān
chāl. mokṣhapurīnā daravājā khullā chhe.
bas prabho! āvī ja rahyo chhun.....
tamārī sāthe rahevā ne mokṣhane sādhavā.
(ā ek bhāvanātmak nibandh chhe. shrī mahāvīr prabhunā
‘aḍhīhajāravarṣhīy nirvāṇ mahotsav’ prasaṅganī smr̥utimān ātmadharmanā
4000 jeṭalā bālasabhyo māṭe bra. haribhāīe ek nibandhaspardhānun
āyojan karelun : nibandhano viṣhay hato ‘shrī munirājanī sāthe.....’
mahābhāgye tamane koī munirājano saṅg maḷe to tame shun karo
? – e
viṣhay upar āvelā nibandhonā ādhāre ā lekh taiyār karyo chhe. āvā
bījā anek lekhono saṅgrah amārī pāse chhe, je yathāvasare pragaṭ thashe.)

Page 109 of 237
PDF/HTML Page 122 of 250
single page version

background image
samyagdarshan )
( pakṣhātikrānt.... samayasār : 109
pa kṣhā ti krān ta.....sa ma ya sā ra
nayadvay – kathan jāṇe ja kevaḷ ‘samay’mān pratibaddha je,
nayapakṣha kāī paṇ navagrahe, nayapakṣhathī parihīn te.
pakṣhātikrānt thayel samyagdraṣhṭi kevo chhe tenun adbhut varṇan
ā gāthāmān chhe. tenī anubhūtinun gambhīr svarup samajāvavā
ṭīkāmān chha bolathī kevaḷībhagavān sāthe sarakhāmaṇī karī chhe : –
jevī rīte kevaḷī bhagavān
tevī rīte shrutagnānī – samyagdraṣhṭi
1. vishvanā sākṣhī chhe.....tethī,
1. paranun grahaṇ karavā prati
utsāh nivr̥utta thayo chhe...tethī
2. nayapakṣhonā svarupane
2. nayapakṣhonā svarupane kevaḷ
kevaḷ jāṇe chhe.....
jāṇe chhe...
3. sakaḷ kevaḷagnān vaḍe
3. chinmay samayathī pratibaddhapaṇā
vignānaghan thayā chhe.....
vaḍe vignānaghan thayo chhe.....
4. sadā – pote ja vignānaghan
4. te kāḷe – (anubhav vakhate)
thayā chhe.....
pote ja vignānaghan thayo chhe..
5. shrutagnānanī bhūmikāthī
5. vikalponī bhūmikāthī
atikrānt thayā chhe.....
atikrānt thayo chhe....
6. nayapakṣhanā grahaṇathī
6. nayapakṣhanā grahaṇathī dūr
dūr thayā chhe.....
thayo chhe.....
tethī te banne, koīpaṇ nayapakṣhane grahatā nathī. ā chha bolamān
bījo ane chotho bol ekasarakhā chhe; bākīnān chār bolamān
najīvo taphāvat hovā chhatān ‘pakṣhātikrānt’ sambandhī samānatā chhe.

Page 110 of 237
PDF/HTML Page 123 of 250
single page version

background image
110 : svānubhūtino apār mahimā )
( samyagdarshan
svānubhūtino apār mahimā
ahā, āchāryadeve shuddhātmāno nirvikalpa anubhav karanārā
samyagdraṣhṭine kevaḷī bhagavān sāthe sarakhāvyā chhe. ā samajatān
nirvikalpa – anubhūtino apār mahimā samajāy chhe.
‘dhanya svānubhūti !’
āvī anubhūtisvarup thayel ātmā te pote ja ‘samayasār’
chhe, te paramātmā chhe, te samyagdarshan chhe, te samyaggnān chhe, te
utpād – vyay – dhruv chhe, te ja dravya – guṇ – paryāyasvarup chhe;
anubhavathī te kāī judā nathī.
te ātmā kevo anubhav kare chhe? tenī spaṣhṭatā karatān
āchāryadev kaḷash 92 mān kahe chhe ke –
‘chitsvabhāvanā pūñj vaḍe ja potānān utpād – vyay – dhrauvya
bhavāy chhe – āvun jenun paramārthasvarup hovāthī je ek chhe; samasta
bandhapaddhatine dūr karīne āvā apār samayasārane hun anubhavun chhun.’
āvo anubhav te ja samyagdarshan, samyaggnān, ne
‘samayasār’ chhe. āthī viruddha bījo koī anubhav samyagdarshanamān
ke gnānamān hotā nathī. samyagdarshan ne samyaggnān je shuddhātmāne
anubhave chhe te ek ja chhe, judā judā nathī.
ahā, samayasāranī ā gāthā 143-144 nun spaṣhṭīkaraṇ
shrīguru – kahān jyāre pravachanamān karatā, tyāre chaitanyaanubhūtinā
mahimānā koī anerā bhāvo ullasatā.....je koīk viral ūṇḍā –
mumukṣhuo ja jhīlatā, ne āvī anubhūtino gambhīr mahimā
samajīne teno prayatna jagāḍatā.

Page 111 of 237
PDF/HTML Page 124 of 250
single page version

background image
samyagdarshan )
( svānubhūtino mahimā : 111
ām to ākhuny samayasār samyagdarshanathī ne shuddhātmānī
anubhūtithī bharelun chhe; temāny ā gā. 143 – 144 mān
samyagdarshan thavānun khās varṇan chhe : temān vīs – vīs shloko
dvārā temaj gāthā dvārā spaṣhṭa samajāvyun chhe ke nayapakṣhanā vikalpo
vaḍe (bhale hun shuddha chhun evo shuddhanayano vikalpa hoy – to paṇ tenā
vaḍe) shuddhātmāno nirṇay ke anubhūti thatī nathī. pratham shrutagnān vaḍe
ja (vikalpavaḍe nahi paṇ gnānavaḍe ja) shuddhātmāno nirṇay thāy chhe;
evo nirṇay karanārun gnān, vikalpone (indriyo temaj manane)
oḷaṅgīne, ātmasanmukh thaīne shuddhātmānī anubhūti kare chhe;
āvī anubhūti karanār ātmā te bhagavān chhe, te samayasār chhe;
samyagdarshan, gnān ne ānand paṇ te ja chhe.
āvo anubhav karavo te ja sarve santono upadesh chhe.
‘sācho mārga le.....to phaḷ āve’
(chha mahinā to vadhumān vadhu)
āchāryadev karuṇāthī kanīk ṭhapakā sāthe ātmahitanun
mārgadarshan āpatān (kaḷash 34mān) kahe chhe ke –
विरम.....!’ he bhavya! tane nakkāmo kolāhal karavāthī shun
lābh chhe? enāthī tun virām pām. (tārī kalpanāo chhoḍī de.)
ane ek chaitanyamātra vastune pote nishchal līn thaī antaramān dekh.
āvo, ame kahīe chhīe te rīte, chha mahinā ātmāne dekhavāno
abhyās kar. – em karavāthī tārā potānā hr̥udayasarovaramān
dehādithī bhinna tārā shuddhaātmānī upalabdhi anubhūti tane thashe
ja.

Page 112 of 237
PDF/HTML Page 125 of 250
single page version

background image
112 : sācho mārga le..... )
( samyagdarshan
koī kahe ke ame to varṣhothī ghaṇī mahenat karīne tūṭī marīe
chhīe, chhatān kem kāī ātmaprāpti thatī nathī? – to gnānī
samajāve chhe : he bhāī! tun samaj ke tāro prayatna sāchī dishāmān
nathī; ten ‘nakāmo kolāhal chhoḍīne’ prayatna nathī karyo; tārā
nirṇayamān, gnānamān, ruchimān bhūl chhe; shun bhūl chhe te gnānī ja tane
samajāvī shakashe. bākī to, vikalpamātra kolāhal chhe, ane tun kahe
chhe ke ‘hun vikalpa vaḍe ātmāno nirṇay ke abhyās karun chhun’ to ten
vikalponā kolāhalane kyān chhoḍayo
? ūlṭun tenā grahaṇanī buddhi
karī.....pachhī ātmāno mārga tane kyāthī hāth āve? ‘potānī
rīte’ varṣhothī prayatna karavā chhatān kāī hāth na āvyun to samaj ke
tun mārga ja bhūlyo chhe. (doḍayo ghaṇun....paṇ ūndhā raste
!) gnānī
pāsethī sāchī rīt samajīne pharī ekaḍe ekathī sharu kar ane pachhī
jo....ke chha mahināmān kevun uttam phaḷ āve chhe
!!
sāchā mārganun, sāchā nirṇayanun, sāchā prayatnanun phaḷ jarur
āve chhe.....ne tatkāḷ te ātmāmān dekhāy chhe.
– māṭe he bhavya ātmārthī! tun bhay chhoḍ.....atyār sudhī
je kāī karyun ne niṣhphaḷ gayun teno āgrah chhoḍī de; ne koīk
gnānīnā mārgadarshan anusār, prasannatāthī.....sāchā bhāvathī,
niḥshaṅkapaṇe ane duniyāthī nirbhayapaṇe, tun ātmānī anubhūtinā
prayatnamān tārā ‘gnānane’ joḍ jarur mahān ānandasahit tane
ātmaanubhūti thashe.....ne samyagdarshan vaḍe tārā ātmakalyāṇanā
koḍ pūrā thashe.

Page 113 of 237
PDF/HTML Page 126 of 250
single page version

background image
samyagdarshan )
( vividh charchāo : 113
mumukṣhune upayogī vidhavidh charchāo
dhyeyarup siddhabhagavān (sa. gā. 1)
ā maṅgal gāthāmān ‘वंदित्तु सव्व सिद्धे.....’ kahīne, sādhyarup
siddha bhagavantone shuddha ātmānā ādarsha tarīke svīkāryā chhe.
te siddha bhagavanto kevā chhe? ke svabhāv – bhāvabhūt evī
siddhagatirupe pariṇamelā chhe, apariṇāmī nathī. āvā
siddhabhagavantone ādarsharupe rākhīne sādhakajīv potānā ātmāne
paṇ temanā jevo eṭale ke ‘shuddha paryāyarupe pariṇamato’ anubhave chhe
ne tene dhyāvīne pote siddhapadarupe pariṇamī jāy chhe.
‘gnā.....ya.....ka.....bhā.....va’ (sa. gā. 6)
je ek gnāyakabhāv chhe te – ‘shubhāshubh – kaṣhāyachakrarupe
pariṇamato nathī’ tethī – pramatta ke apramatta nathī.....
‘kaṣhāyachakrarupe nathī pariṇamato’ em kahyun temān ja
‘arthāpattinyāye’ e vāt āvī gaī ke kaṣhāy vagaranā shuddha
gnānachakrarupe te pariṇame chhe.
‘koīpaṇ bhāvarupe pariṇamato nathī’ em na kahyun eṭale ke
gnāyakane apariṇāmī na kahyo paṇ kaṣhāyachakrathī judo gnānapariṇāmī
kahyo. ane evā gnānarup pariṇamanārane ja ame ‘shuddha – gnāyak’
kahīe chhīe. (bhinnapaṇe upāsavāmān āve tyāre shuddha kahevāy
chhe.)
svānubhūti vakhate te ‘gnāyak’ (bhale parane nathī jāṇato paṇ)
pote potāne jāṇe chhe, tethī te gnāyak ja chhe : jāṇanār pote (kartā),

Page 114 of 237
PDF/HTML Page 127 of 250
single page version

background image
114 : vividh charchāo )
( samyagdarshan
ane potāne ja jāṇyo (te karma) – em kartākarmanun abhinnapaṇun
(dravyaparyāyanun abhinnapaṇun) chhe; ‘gnāyak’thī judo bījo koī
‘gnātā’ nathī : ‘gnāt te to te ja chhe.’ ā chhaṭhṭhī gāthāno artha
keṭalāk jīvo barābar samajatā nathī, ane ‘temān ātmāne sarvathā
apariṇāmī kahyo chhe’ – em māne chhe, – te bhrāntinun nirākaraṇ
uparanā nyāyo samajavāthī thaī shakashe.
ahīn ‘pramatta – apramatta’nā arthamān 1 thī 14 guṇasthāno
levānā chhe, – temān mohādi udayabhāvo bhaḷelā hovāthī
guṇasthānone ashuddha kahyā; parantu bhedagnānavaḍe te udayabhāvone bād
karīne jotān je samyaktva – kevaḷagnānādi shuddhabhāvo dekhāy chhe te
to jīvanun svarup chhe ne svabhāvathī jīv pote te – rup pariṇame chhe.
te pariṇaman jīvanun ‘karma’ chhe ne shuddhajīv teno ‘kartā’ chhe – em
kartā – karmanun ananyapaṇun (ekapaṇun) chhe. ā, chhaṭhṭhī gāthānun ne
samayasāranun tātparya chhe.
(gā. 322 thī 344)
sāṅkhyanī jem – koī jain paṇ jo ātmāne sarvathā
apariṇāmī māne to te paṇ mithyādraṣhṭi chhe, – ane jinavāṇīnā
virādhak chhe; e vāt samayasār 322 thī 344 sudhīnī 23
gāthāmān bahu spaṣhṭa rīte samajāvīne sābit karyun chhe ke ātmā
apariṇāmī nathī paṇ svapariṇāmī chhe. agnānī jīv potānā
agnānapariṇāmane kare chhe, ne bhedagnānī jīv gnān bhāvarup
pariṇamato thako te gnānapariṇāmano kartā (tathā vibhāvano akartā)
thāy chhe. ā rīte jīv kanīk pariṇām to kare ja chhe.
c

Page 115 of 237
PDF/HTML Page 128 of 250
single page version

background image
samyagdarshan )
( vividh charchāo : 115
samayasār gā. 11
bhūtārthano āshray karanār jīv samyagdraṣhṭi
jainadharmano mantra ] * [ shuddhanay bhūtārtha
bhūtārthasvabhāvī shuddhāātmā, tenā anubhavarupe pariṇamelo
jīv te pote ‘shuddhanay’ chhe; te ‘shuddhanay’ bhūtārtha chhe, ne evā
‘bhūtārtha’nā āshrayavāḷo jīv samyagdraṣhṭi chhe.
shuddhanay to shrutagnānanī paryāy chhe, paṇ ahīn te paryāyano bhed
na karatān, shuddhanay ane tenā viṣhayabhūt shuddhaātmā – te bannene
abhed karīne, tene ja (eṭale ke tevā bhāvarupe pariṇamelā jīvane
ja) ‘bhūtārtha’ ane ‘shuddhanay’ kahel chhe, ne te pote ja samyagdarshan chhe.
ā rīte ‘shuddhanay bhūtārtha’ hovānun ane te ‘bhūtārthanā āshraye
samyagdraṣhṭi’ hovānun samajāvīne prabhu kundakundasvāmīe samyagdarshanano
amogh – mantra āpyo chhe. temane namaskār ho.
shrī gurukahān ā gāthāne jainadharmano mantra kahetā hatā.
ni ja pa da
he uttam mumukṣhu!
jem krodhādi vibhāvo tārāthī par bhāvo chhe ne bāhya chhe, tem
tārā gnānādi paryāyorup chetan bhāvone tārāthī bāhya ke par bhāvo
na mānīsh, te to tārā svabhāvanā antaraṅg nijabhāvo chhe. –
sāmbhaḷ
! (samayasār : 205)
mati – shrut – avadhi – man: – kevaḷ teh pad ek ja khare,
ā gnānapad paramārtha chhe, je pāmī jīv mukti lahe.

Page 116 of 237
PDF/HTML Page 129 of 250
single page version

background image
116 : vividh charchāo )
( samyagdarshan
– je mati – shrut vagere gnānaparyāyo chhe teo gnānamay ā
ek padane bhedatā nathī paṇ ūlṭā abhinande chhe.
c jai nan ja ya ti shā sa nan c
ākhāy samayasāramān, mūḷagāthā ke tenī sanskr̥itaṭīkāmān
shuddhaparyāyathī judo ātmā kyāy kahyo nathī, sarvatra abhed kahyo chhe.
tem ja dravya – guṇ – paryāy vachche pradeshabhed hovānun paṇ kyāy
kahyun nathī. shatashatavār gurugame samayasāranā mathanano sār ā chhe
ke tārā shuddha dravyaguṇaparyāyathī tāro ātmā abhed chhe – te ja
ātmānun ‘ekatva’ chhe; ne tene par dravyo tathā parabhāvothī
bhinnatārup ‘vibhakta’ paṇun chhe. āvā ekatva – vibhaktarup shuddha
abhed ātmānī anubhūti karavī te ja shuddhanay chhe; ne shuddhanayanī
anubhūtithī ūñchun kharekhar bījun kāī nathī. anubhūtimān shuddhanay
ane teno viṣhay abhed chhe; tethī ‘shuddhanay bhūtārtha chhe’ ane āvī
anubhūti te ja jainashāsan chhe.
जैनं जयति शासनम्
sva-paranun bhedagnān
‘aṇumātra paṇ rāgādino jene potāmān sadbhāv chhe eṭale
ke rāganā ek anshamātrane je gnānasvabhāvamān bheḷave chhe tene
bhedagnān nathī, te ātmānā shuddha svarupane jāṇato nathī.’
have jem gnānī potānā gnānasvabhāvamān paranā ek aṇu
mātrane bheḷavatā nathī, tem potānā svabhāvanā ek anshane paṇ
potāthī bahār paramān bheḷavatā nathī; potānā gnānanā koī anshane

Page 117 of 237
PDF/HTML Page 130 of 250
single page version

background image
samyagdarshan )
( vividh charchāo : 117
– koī paryāyane je potānā ātmāthī bahār (paradravyarup) māne chhe
te paṇ ātmāne parathī bhinna jāṇato nathī.
jem paranā koī anshane svamān na lāvavo,
tem svanā koī anshane svathī bahār na kāḍhavo;
par dravya – guṇ – paryāyathī atyant khālī, ne
sva dravya – guṇ – paryāyathī sampūrṇa pūro.....
āvī ātmashraddhā ne ātmagnān te ja samyagdarshan ne
samyaggnān.
svatattvanā koī anshane je paramān nāṅkhe chhe tene ‘anshī’ khaṇḍit
thaī jāy chhe eṭale pūrṇa ātmā pratītamān āvato nathī.
mātra navatattvanā bhedavichāramān rokāī rahe tene māṭe te
‘parabhāv’ kahyo; paṇ navatattvanun sāchun svarup vichārīne temānthī
āsravabandharup ashuddhatattvane chhoḍīne, samvaranirjarātattvarupe
(samyaktvādi – rupe) je svayam pariṇame chhe tene to te tattva sāthe
ekatva pariṇaman chhe, tenā samyaktvādi kāī bāhya tattva nathī, tene
to te ant: tattva chhe – svabhāv chhe – upādey chhe.
sācho vichārak to samyaktvādine potānā ātmāmān
abhinna chintavīne, te – rup pariṇaman kare chhe. ‘je samyakdarshan chhe
te ātmā ja chhe.’ samyaktvādine potāthī bhinna chintavavā te vichār
khoṭā chhe ne tevun chintan karanār samyaktvādirup pariṇamato nathī;
– mithyātvarup pariṇame chhe.
‘muj ātma nishchay gnān chhe,
muj ātma darshan – charit chhe;
muj ātma pratyākhyān ne,
muj ātma samvar – yog chhe.’

Page 118 of 237
PDF/HTML Page 131 of 250
single page version

background image
118 : vividh charchāo )
( samyagdarshan
‘muj gnānamān ātmā khare,
darshan – charitamān ātamā,
pachchakhāṇamān ātmā ja,
samvar – yogamān paṇ ātamā.’
– ā chhe gnānīnun samyak chintan!
sākṣhī chhe prabhu kundakundasvāmī.
gnānī gnānakriyānā kartā chhe
आत्मा ज्ञानं...स्वयं ज्ञानम्
ज्ञानात् अन्यत् करोति किम्?
ātmā pote gnānasvarup chhe, te gnān sivāy bījun shun kare?
gnānathī viruddha anya bhāvono kartā ātmā chhe – evī buddhi
te agnānī jīvono moh chhe.
have āno vyatirek karīne koī em māne ke ‘māro ātmā
mārā nij bhāvanoy kartā nathī, ke ātmā potānī
gnānādiparyāyane paṇ karato nathī,’ – to te paṇ agnān ane
moh chhe, teney kartā – karmanā sāchā svarupanī khabar nathī.
bhagavāne ātmāne gnānathī anya evā parabhāvano akartā
kahyo chhe, kāī nij – gnānabhāvano akartā nathī kahyo; teno
to tanmayarupe kartā chhe.

Page 119 of 237
PDF/HTML Page 132 of 250
single page version

background image
samyagdarshan )
( vividh charchāo : 119
samayasār gā. 69 – 70 mān āchāryadev kahe chhe ke –
‘gnānakriyā svabhāvabhūt hovāthī niṣhedhavāmān āvī nathī.’ – eṭale
ke ātmāmān te svīkāravāmān āvī chhe. ātmā evo akriy nathī
ke tenāmān gnānakriyā paṇ na hoy. rāgādi kriyāne ātmāthī bhinna
kahīne, mokṣhamārgamānthī teno niṣhedh karyo chhe; gnānakriyā to
ātmānā svabhāvabhūt chhe, tene ātmāthī judī pāḍī shakāy nahi,
teno niṣhedh karī shakāy nahīn. ātmā sarvathā akartā nathī, nij
shuddhabhāvano to kartā chhe. ‘ātmasiddhi’ mān gnān pāmelo shiṣhya
potānā anubhavanun varṇan karatān kahe chhe ke –
‘‘athavā nijapariṇām je shuddha chetanārup
kartā – bhoktā tehano, nirvikalpa – svarup.’’
gnānī vibhāvakarmonā akartā – abhoktā chhe; parantu potānā
shuddha chetanabhāvonā te abhedapaṇe (vikalpa vagar) kartā – bhoktā
chhe. ā shuddha kartā – bhoktāpaṇun gnānīne ja samajāy chhe.
shun andar ane shun bahār ?
samyagdarshan ātmānun antaraṅg tattva chhe, ke ātmāthī
bāhya chhe?
samyagdarshan te ātmānun abhed – antaraṅg tattva chhe, te
ātmāthī judun ke bāhya nathī.
dharmātmā potānā shuddha dravya – guṇ – paryāyone potānī
andar samāve chhe, koīne bahār nathī rākhato; ne sarve rāgādi
parabhāvone potāthī bahār rākhe chhe, chaitanyamān nathī bheḷavato.
– āvī chhe dharmātmānī bhedagnānadashā.
‘‘nijabhāvane chhoḍe nahīn; parabhāv kaīpaṇ navagrahe.’’

Page 120 of 237
PDF/HTML Page 133 of 250
single page version

background image
120 : vividh charchāo )
( samyagdarshan
chaitanyatattvanun grahaṇ vikalpa vaḍe na thāy
chaitanyatattva evun moṭun mahān atīndriy chhe ke, tene
vikalpagamya kahevun te kalaṅk chhe; ‘vikalpathī ātmāne jāṇyo’ em
kahenāre ātmāne indriyagamya – sthūḷ mānyo chhe. vikalpa pote
mohano prakār chhe, tenā vaḍe gnānasvarup ātmānun grahaṇ (shraddhān,
gnān ke ācharaṇ) kem thaī shake
? chaitanyanī jātarup gnān vaḍe ja
tenun grahaṇ thāy chhe. ātmānī shobhā vikalpathī nathī; gnānachetanāthī
ja ātmānī shobhā chhe. vikalpamān ātmāno svād nathī, temān to
mohano svād chhe. ātmāno svād to chetanāmān chhe. ā rīte chetanā
ane vikalpane svādabhede atyant bhinnatā chhe. āvī bhinnatā
jāṇī, pragnāchhīṇī vaḍe vikalpone judā karīne, ane chetanāmān ekatva
karīne, shuddhaātmānī svānubhūti thāy chhe.
svānubhavanī paramparā
prashna : – samyagdraṣhṭi – gnānī pote potānā svānubhavanī
vāt kare?
uttar : – hā; shrīguru pāse, temaj suyogya ātmārthī jīvo
pāse gnānī potānā svānubhavanī vāt kare. ‘he prabho! āpanā
prasādathī mane shuddhātmā maḷyo’ em kahīne upakār māne.
– to pachhī, niyamasāramān to kahyun chhe ke gnānījīv
parajanano saṅg chhoḍīne potānā gnānanidhine bhogave’ – teno shun
artha chhe
?

Page 121 of 237
PDF/HTML Page 134 of 250
single page version

background image
samyagdarshan )
( vividh charchāo : 121
– bhāī, emān to dharmanā virodhī jīvo, ke tattvanī jignāsā
vagaranā sāv laukik jīvone ‘parajan’ kahyā chhe, tevā jīvono saṅg
vādavivādanā kleshanun kāraṇ thato hovāthī te chhoḍīne, gnānī potānā
gnānanidhine bhogave – em kahyun chhe; paṇ potānā gurujano upakārī
puruṣho temaj tattvajignāsu sādharmī – sajjano temane kāī ‘parajan’
nathī kahyā; temano to saṅg kare, temaj temanī sāthe svānubhavanī charchā
paṇ kare. jyāntyān ayogya sthāne tenī charchā na kare. jo suyogya jīv
sāthe paṇ gnānī potānā svānubhavanī charchā na kare to jagatamān
svānubhūtinā mārganī paramparā kaī rīte chālashe
?
vaḷī juo, deshanālabdhino niyam shun sūchave chhe? koī paṇ
svānubhūtivant gnānīnā shrīmukhathī ātmānā anubhavanī vāt
‘pratyakṣha sāmbhaḷīne’ (ṭep dvārā sāmbhaḷīne ke lakhāṇ vāñchīne nahi
paṇ ekavār pratyakṣha sāmbhaḷīne) jīvane deshanālabdhi thāy
chhe.....ane pachhī supātra jīv tevo svānubhav kare chhe. have jo gnānī
potānā anubhavanī vāt bole ja nahi to deshanālabdhino ja lop
thaī jāy
!
ghaṇā loko bhramaṇāthī em māne chhe ke ‘hīrā mukhase nā kahe,
lākh hamārā mol, tem gnānī pote potānā anubhavanī vāt na
kare
!’ – paṇ te vāt barābar nathī. pratham to hīrāne mukh – jībh
ja nathī ke te bole; athavā hīrānī chamak e ja enun mukh chhe ne
tenā dvārā te prasiddha kare ja chhe ke hun keṭalo mulyavān chhun
! tem
gnānīnī vāṇīmān svānubhavanī chamak hoy chhe ne tenā uparathī
jhaverī jevā kushaḷ jignāsuo temane pārakhī laīne potānun kalyāṇ
kare chhe. ā lekhakane jīvanamān anek gnānīo maḷyān chhe, ne temanā
shrīmukhathī temanā svānubhavanī vāt pratyakṣha sāmbhaḷī chhe, – je
apūrva kalyāṇanun kāraṇ thayun chhe.

Page 122 of 237
PDF/HTML Page 135 of 250
single page version

background image
122 : vividh charchāo )
( samyagdarshan
shāstromān paṇ evā hajāro prasaṅgo chhe ke jemān gnānī potānī
anubhūtinun niḥshaṅk varṇan karatā hoy, temānthī thoḍāk namūnā ahīn
āpīe chhīe : –
(samayasār gā : 5) nirantar jharatā ānandanī chhāpavāḷā
prachur svasamvedanathī mane nijavaibhav pragaṭayo chhe.....
(sa. kaḷash 20) ā ātmajyotine ame nirantar
anubhavīe chhīe.
(kaḷash : 30) hun potāthī ja potānā ek ātmasvarupane
anubhavun chhun.
(gā. 38) pratibuddha shiṣhya, potāne je apūrva ātmaanubhav
thayo tenun varṇan karatān svamukhe kahe chhe ke – hun anādithī
apratibuddha hato; have virakta guruthī nirantar samajāvavāmān
āvatān.....potānā parameshvar ātmāne jāṇīne, tenun shraddhān
karīne tathā ācharaṇ karīne je samyak prakāre ek ātmārām
thayo; te hun evo anubhav karun chhun ke.....mahān gnānaprakāsh
mane pragaṭ thayo chhe.
shrīmad rājachandrajī kahe chhe –
‘ogaṇīso ne suḍatālīse samakit shuddha prakāshyun re.’
‘darshanamoh vyatīt thaī upajyo bodh je
dehabhinna kevaḷ chaitanyanun gnān jo.’
(ā kāvyamān chāritranī bhāvanā bhāvī chhe paṇ ‘ātmabodh
kyāre thashe’ em bhāvanā nathī karī, kemake ātmabodh to thaī gayo
chhe.)
‘amārun je anubhavagnān tenun phaḷ vītarāgatā chhe.’

Page 123 of 237
PDF/HTML Page 136 of 250
single page version

background image
samyagdarshan )
( vividh charchāo : 123
‘ātmasiddhi’mān bodhabīj pāmelo shiṣhya kahe chhe ke –
‘sadgurunā upadeshathī āvyun apūrva bhān;
nijapad nijamānhī lahyun, dūr thayun agnān.
bhāsyun nijasvarup te shuddha chetanārup;
ajar amar avināshī ne dehātīt svarup.’
pravachanasār : pahelī ja gāthāno pahelo shabda ‘एष.....’ tenā
arthamān kahe chhe ke ‘ā svasamvedan – pratyakṣha hun.....praṇamun chhun.
samyagdarshanagnānachāritranā aikyasvarup ekāgratāne hun
avalambyo chhun.
(gā. 80) mohanī senāne jītavāno upāy men meḷavyo
chhe.....arthāt mane samyagdarshan thayun chhe.....men chintāmaṇi prāpta
karyo chhe.....mārī mati vyavasthit thaī chhe.....
(gā. 92) bahirmohadraṣhṭi āgamakaushalya tathā ātmagnān vaḍe
haṇāī gaī hovāthī have mane pharīne utpanna thavānī
nathī.....‘ā ātmā svayamev dharma thayo.’
(pra. gā. 199) ‘mokṣhamārga avadhārit karyo chhe, kr̥utya karāy
chhe.’ arthāt mokṣhamārga nakkī karīne temān chālī rahyā chhīe.
(gā. 200) hun ā mokṣhādhikārī, gnāyakasvabhāvī
ātmatattvanā parignānapūrvak.....shuddhātmāmān pravartun chhun.
– ā rīte svānubhavī gnānījano, suyogya prasaṅge supātra
jīvo samakṣha potānā svānubhavanī mahā ānandakārī vāt kare chhe, ne
jignāsu jīvone te mahān ātmalābhanun kāraṇ thāy chhe.
jignāsuone māṭe ā viṣhay mahattvano ane lābhakārī hovāthī
tenun spaṣhṭīkaraṇ karyun chhe.
c

Page 124 of 237
PDF/HTML Page 137 of 250
single page version

background image
124 : vividh charchāo )
( samyagdarshan
‘sārun chhe.....tene dekho’
he jīv! tārā ātmāmān kyārey ekalo udayabhāv nathī
hoto, bījā sārā bhāvo paṇ sadāy tārāmān hoy ja chhe; tenī
sundaratā oḷakhatān ja udayabhāvo judā paḍī jāy chhe. ekalā
vibhāvane na dekh; sārun chhe tene dekh.
uday bhāv vinānā to ghaṇāy jīvo jovā maḷe chhe;
chetanabhāv vināno to koī ja jīv hoto nathī.
– ā vāt vichārīne prayog karatān jarur bhedagnān thāy chhe
ne upashamādi bhāvo pragaṭe chhe.
om
mārī mātā
he jinavāṇī – mā! sāchā bhāvathī men jīvanabhar tārī sevā
karī, mārun ākhuny jīvan ne ātmā tane samarpit karī dīdhā; to
tenā phaḷamān tun mane shun āpīsh
?
he vatsa! sāmbhaḷ! jem ten tārun sarvasva mane samarpit karyun
tem men paṇ mārun sarvasva tane samarpit karī dīdhun chhe : mārī pāse
uttam traṇ ratno, temānthī apūrva samyaktva – ratna to hun tane daī
chukī chhun ane bākīnān be vītarāgatā ne kevaḷagnānarup mahā ratno
paṇ thoḍā ja vakhatamān hun tane āpīsh.
dhanya mātā, tārī sevānun sarvottam phaḷ ten mane āpyun. tārī
sevāthī jīvan dhanya banyun, māro ātmā kr̥utakr̥utya thayo.
tane namaskār ho.

Page 125 of 237
PDF/HTML Page 138 of 250
single page version

background image
samyagdarshan )
( svānubhūti-prakāsh : 125
svānubhūti-prakāsh
dekhyo re dekhyo adbhut vaibhav antare,
anantaguṇanidhi chhun ātamadev jo;
chetanabhāv ja prasarī rahyo chhe ekalo,
sarvapradeshe sukh – sukh bas, sukh jo...
(svānubhūti sambandhī 47 pad tathā tenā artha)
bra. harilāl jain

Page 126 of 237
PDF/HTML Page 139 of 250
single page version

background image
126 : svānubhūti-prakāsh )
( samyagdarshan
svānubhūti – prakāsh
ā ‘svānubhūti – prakāsh’shāstra antaranī anubhūtinā
bhāvo vaḍe rachāyelun chhe. ānā bhāvo samajīne je mumukṣhujīvo
ādarathī – vishvāsathī ane ūṇḍā mananathī āno svādhyāy karashe
te jīvone svānubhūti pratyeno param utsāh jāgashe ane atyant
alpakāḷamān ja teo svānubhūtino prakāsh karīne chaitanyanā param
atīndriy ānandane pāmashe. ane, jeo āvā atīndriy –
ānandane pāmelā chhe evā – svānubhūtivantā mārā sādharmījano
paṇ ā svānubhūtiprakāsh – shāstra dvārā potānī svānubhūtine
pharī pharīne atyant tājī karīne khūb ānandit thashe.
svānubhūtino prakāsh jagatanā sarve mumukṣhujīvomān
vistaro ne jainashāsananī ā svānubhūti jagatanun kalyāṇ karo.
‘‘jay varddhamān’’ bra. harilāl jain

Page 127 of 237
PDF/HTML Page 140 of 250
single page version

background image
samyagdarshan )
( svānubhūti-prakāsh : 127
नमः श्री वर्द्धमानाय
u pa kā ra
jemanā pratāpathī ā ātmā svānubhūti pāmyo ane
potānā iṣhṭa padanī prāpti thaī evā mahāvīr bhagavānano
mahān upakār chhe.....temane namaskār ho.
अभिमतफलसिद्धेः अभ्युपायः सुबोधः
स च भवति सुशास्त्रात् तस्य चोत्पत्तिः आप्तात् ।
इति भवति स पूज्य तत्प्रसादात् प्रबुद्धेः
न हि कृतमुपकारं साधवो विस्मरंति ।।
shāstranī utpatti ‘āpta’ eṭale sarvagnadev ane param
guruothī thāy chhe; ane tenā vaḍe subodh pragaṭe chhe ke je
iṣhṭa phaḷanī prāptino upāy chhe. ā rīte, temanā prasādathī
prabuddha thayelā budhajanovaḍe te āptapuruṣho pūjanīy chhe;
kemake satpuruṣh – dharmātmāo potānā upar karelā
pañchaparameṣhṭhī bhagavantonā upakārane kadī bhūlatā nathī.