84 ]
[ sarvagna sattāsvarūp
ja hato. have pharī tene (ame) pūchhīe chhīe ke – tame sarvagnanī
nāsti kaho chho to te koī kṣhetra – kāḷanī apekṣhāthī kaho, to
e to ame paṇ mānīe chhīe paṇ jo tame sarva kṣhetra – kāḷanī
apekṣhāe sarvathā nāsti kahesho to tamane ame kahīe chhīe
ke – je sarvathā abhāvarūp hoy tenī vastusañgnā kevī rīte thāy?
vā tenī nāmasañgnā paṇ niyamathī na pravarte; tame sarvagnanī
astipūrvak vidhirūp vākya to kahetā nathī, parantu tame to ām
kaho chho ke ‘sarvagna nathī.’ have tame sarvagnanā sarvathā abhāv
mānyo to sarvagnanī sañgnā konā āshraye pravartashe? nyāyashāstramān
to āvī maryādā chhe ke – je sarvathā abhāvarūp hoy tenī sañgnā
ja hotī nathī. jem koī nāstirūp vachan kahe ke – ‘ākāshanun
phūl nathī’ to tyān ām āvyun ke – ‘vr̥ukṣhane to phūl chhe’ tem tame
laukik draṣhṭānt āpo ke jeno sarvathā abhāv hoy, tenī vidhi
vā niṣhedhamān sañgnā chālī hoy; paṇ laukikamān to evun koī
draṣhṭānt chhe nahi, māṭe sarvathā abhāvanī nāmasañgnā sarvathā hoy
nahi. tethī tame ‘sarvagna’ evun vachan kahīne pāchhā tenī
‘nāsti’rūp vachan kaho chho, e vāt asambhavarūp chhe.
shrīdevāgamastotramān paṇ em ja kahyun chhe ke –
✽
संज्ञिनः प्रतिषेधो न प्रतिषेध्यादृते क्वचित् ।।२७।।
(āptamīmānsā)
✽ artha : — sañgnāvānano, (nāmavāḷā padārthano) niṣhedh, niṣhedhya
(niṣhedhavā yogya padārtha) vinā kadī hoy nahi.