कः न वशः स्त्रीजने कस्य न मदनेन खण्डितः मानः ।
कः इन्द्रियैः न जितः कः न कषायैः संतप्तः ।।२८१।।
artha — A lokamAn strIjanane vash koN nathI? kAmathI jenun
antakaraN khanDit nathI thayun evo koN chhe? indriyothI je nathI jitAI gayo
evo koN chhe? tathA kaShAyothI je nathI taptAyamAn thayo evo koN chhe?
bhAvArtha — viShay-kaShAyane vash sarva lok chhe paN tattvanI
bhAvanA karavAvALA koI viralA chhe.
have kahe chhe ke – je tattvagnAnI sarva parigrahano tyAgI thAy chhe te
strI Adine vash thato nathI —
सो ण वसो इत्थिजणे सो ण जिओ इंदिएहिं मोहेण ।
जो ण य गिह्णदि गंथं अब्भंतर-बाहिरं सव्वं ।।२८२।।
सः न वशः स्त्रीजने सः न जितः इन्द्रियैः मोहेन ।
यः न च गृह्णाति ग्रन्थं आभ्यन्तरबाह्यं सर्वम् ।।२८२।।
artha — je puruSh tattvanun svarUp jANI bAhya-abhyantar sarva
parigrahane grahaN karato nathI te puruSh strIjanane vash thato nathI, te ja
puruSh indriyothI jitAI jato nathI tathA te ja puruSh mohakarma je
mithyAtvakarma tenAthI jitAto nathI.
bhAvArtha — sansAranun bandhan parigrah chhe. je sarva parigrahane chhoDe
te ja strI-indriy-kaShAyAdine vashIbhUt thato nathI. sarvatyAgI thaI sharIranun
paN mamatva na rAkhe to te nijasvarUpamAn ja lIn thAy chhe.
have lokAnuprekShAnA chintavananun mAhAtmya pragaT kare chhe —
एवं लोयसहावं जो झायदि उवसमेक्कसब्भावो ।
सो खविय कम्मपुंजं तस्सेव सिहामणी होदि ।।२८३।।
एवं लोकस्वभावं यः ध्यायति उपशमैकसद्भावः ।
सः क्षपयित्वा कर्मपुञ्जं तस्य एव शिखामणिः भवति ।।२८३।।
lokAnuprekShA ]
[ 151