‘dvādash anuprekṣhā’ arthāt ‘bār bhāvanā’ vītarāg jainadharmamān ādhyatmik sādhanānun ek mahattvapūrṇa uttam aṅg chhe. jināgamamān teno, ‘स गुप्तिसमितिधर्मानुप्रेक्षापरीषहजयचरित्रैः ।’ — e rīte, samvaranā upāyamān antarbhāv karavāmān āvyo chhe. tenī ek mahattvapūrṇa visheṣhatā e chhe ke – aḍhī dvīpanī, — pāñch bharat, pāñch airāvat ane pāñch videh — e pandarey karmabhūmimān thanārā traṇe kāḷanā sarva tīrthaṅkaro, gr̥uhasthadashāmān nirapavād niyamathī, ā ‘bār bhāvanā’nā chintavanapūrvak ja vairāgyanī satishay vr̥uddhi pāmīne, laukāntik devo dvārā niyogajanit anumodanā thatān, svayam dīkṣhit thāy chhe.
anuprekṣhā eṭale bhāvanā, chintavan, manogat abhyās, parishīlan, vairāgyabhāvanā, sansār, sharīr tem ja bhog vagerenā anitya, asharaṇ, ashuchi adi svabhāvanun — antaramān nitya, sharaṇ ane param shuchisvarūp nij trikāḷashuddha gnāyak ātmānā lakṣha tem ja sādhanā sahit – samveg tem ja vairāgya arthe pharī pharī chintavan karavun te anuprekṣhā chhe. (1) anitya-anuprekṣhā, (2) asharaṇ-anuprekṣhā, (3) sansār-anuprekṣhā, (4) ekatva-anuprekṣhā, (5) anyatva- anuprekṣhā, (6) ashuchitva-anuprekṣhā, (7) āsrav-anuprekṣhā, (8) samvar- anuprekṣhā, (9) nirjarā-anuprekṣhā, (10) lok-anuprekṣhā, (11) bodhidurlabh- anuprekṣhā, ane dharma-anuprekṣhā — e pramāṇe anuprekṣhānā bār bhed chhe. ā bāreyanā svarūpanun, bhavaduḥkhashāmak gnānavairāgyanī vr̥uddhi arthe, vāramvār anuchintan avashya kartavya chhe.
‘anuprekṣhā’ viṣhe prāchīn āchāryoe tem ja madhyakālīn vidvānoe paṇ ghaṇun lakhyun chhe. vītarāg digambar santo, bhagavān shrī kundakundāchāryadeve tem ja munivar shrī kartikeyasvāmīe (aparanām ‘svāmī kumāre’) to ā viṣhay upar svatantra grantho lakhyā chhe. shrī kundakundāchāryadevanī kr̥uti ‘bāras-aṇuvekkhā’ ane shrī kartikey munivaranī kr̥uti ‘svamikartikeyānuprekṣhā’ nāmathī prasiddha chhe. te banne anuprekṣhā-granthonī anek āvr̥uttio mudrit thaīne prakashit thaī gaī chhe.