Swami Kartikeyanupreksha-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). 10. Lokanupreksha.

< Previous Page   Next Page >


Page 63 of 297
PDF/HTML Page 87 of 321

 

lokānuprekṣhā ]

[ 63
10. lokānuprekṣhā

have lokānuprekṣhānun varṇan karīe chhīe. tyān pratham ja lokano ākārādi kahīshun. temān kanīk gaṇitane prayojanarūp jāṇīne teno saṅkṣhepamān bhāvārtha anya granthānusār ahīn lakhīe chhīe. tyān pratham to parikarmāṣhṭak chhe. temān, pahelunsaṅkalan eṭale joḍī devun tesaravāḷo karavo te; jem keāṭh ne sātano saravāḷo karatān pandar thāy. bījunvyavakalan eṭale bādabākī kāḍhavī te, jem ke āṭhamānthī traṇ ghaṭāḍatān pāñch rahe. trījun guṇākār; jem ke āṭhane sātathī guṇatān chhappan thāy. chothunbhāgākār; jem ke āṭhane beno bhāg āpatān chār thāy. pāñchamunvarga eṭale barābaranī saṅkhyānī be rāshī guṇatān jeṭalā thāy teṭalā tenā varga kahevāy; jem ke āṭhano varga chosaṭh. chhaṭhṭhunvargamūḷ eṭale jem chosaṭhanun vargamūḷ āṭh. sātamunghan eṭale traṇ rāshi barābar guṇatān je thāy te; jem ke āṭhano ghan pāñchaso bār tathā āṭhamunghanamūl eṭale pāñchaso bāranun ghanamūḷ āṭh. e pramāṇe parikarmāṣhṭak jāṇavun.

vaḷī trairāshik chhe, jemān ek pramāṇarāshi, ek phaḷarāshi tathā ek ichchhārāshi; jem ke koī vastu be rūpiyānī soḷ sher āve to āṭh rūpiyānī keṭalī āve? ahīn pramāṇarāshi be chhe, phaḷarāshi soḷ chhe tathā ichchhārāshi āṭh chhe. tyān phaḷarāshine ichchhārāshi sāthe guṇatān ek so aṭhṭhāvīs thāy, tene pramāṇarāshinī be saṅkhyāthī bhāg āpatān chosaṭh sher āveem jāṇavun.

vaḷī kṣhetraphaḷeṭale jyān samān khaṇḍ (bhāg) karīe tene kṣhetraphaḷ kahīe chhīe; jem ke khetaramān dorī māpīe tyāre kachavānsī, visavānsī, vīghā karīe chhīe te kṣhetraphaḷ kahevāy chhe; jem keenshī hāthanī dorī hoy, tenā vīs guṇṭhā karatān chār hāthano gūṇṭho thāy. e