શાસ્ત્રમાં મોક્ષ માર્ગનું કથન હોય ત્યાં એમજ આવે છે કે પુણ્ય પરિણામ સર્વથા હેય (ત્યાગવા યોગ્ય)
પરમાર્થ તત્ત્વને પામ્યો નથી, રાગ, દ્વેષ, અજ્ઞાન ભાવમાં ટક્યો છે અને મંદ કષાયનો પુરુષાર્થ છોડીને સ્વછંદ
અનાચારમાં વર્તે છે તેને મુમુક્ષુપણું પણ સંભવે નહિ. વળી ધર્માત્મા સાધકને હજી ચારિત્રની અધુરાશ છે,
અભિપ્રાયમાં રાગાદિ અસ્થિરતા સર્વથા હેય (ત્યાગવા યોગ્ય) છે, પણ વચ્ચે શુભ પરિણામ અને શુભ નિમિત્ત
આવે જ. પણ જે આ શુભનો નિરોધ કરી અશુભમાં વર્તે છે તે કંઈ સમજ્યો નથી. જે મુમુક્ષુ–મોક્ષમાર્ગી છે તે
સાધક સ્વભાવનો પરમાર્થભૂત વ્યવહાર એટલે નિશ્ચય સ્વરૂપને લક્ષે રાગ ટાળવાનો પુરુષાર્થ કરે જ છે. અને
જ્યાં જેમ ઘટે તેમ જ સાચું સમજે છે. શાસ્ત્ર કથનમાં અનેક ઠેકાણે કદાચ કથનમાં વિરોધ જેવું દેખાય તો તેનો
પરમાર્થ આશય નયની અપેક્ષાથી સમજી લે. ક્યાંય મુંઝાય નહિ.
તો આત્માનું ધ્યાન કરવું છે; હું વિકલ્પ કરૂં, શાસ્ત્ર વાંચુ અથવા પ્રભાવના આદિ કાર્યમાં જોડાઉં તો મારા જ્ઞાન
ધ્યાનમાં ખલેલ પડે પણ સાચી દ્રષ્ટિનું લક્ષ તારામાં નથી. અંતર સ્થિરતા વિના જોગની સ્થિરતાથી તું શું
કરવાનો છો? ત્યાં આગળ જયસેન આચાર્ય ટીકામાં કહે છે કે તું ગૃહસ્થ હો, કદી મુનિ હો હજી તને તારા દેહ
માટે સગવડતાની સાવધ વૃત્તિ આવતી હોય, તને રોગથી ક્ષુધાથી પીડા તથા આકુળતા થતી હોય, કોઈ મારી
સેવા કરે એ આદિ ભાવ હોય તો દેહ ઉપર તને વહાલપ વર્તે છે, અને બીજા મુનિની સેવા, વૈયાવૃત્ય ભક્તિમાં
તને ઉત્સાહ નથી તો તું પાપી છો. ધર્માત્મા નથી. કદી તું વીતરાગી થઈ ઠરી ગયો હો તો કંઈ વ્યવહારનો પ્રશ્ન
રહેતો નથી; પણ જે રાગમાં અટક્યો છો છતાં વિવેકહિન થઈને દેવ–ગુરુ–ધર્મ તથા મુનિ વગેરે પર પદાર્થ છે,
પુણ્યથી બંધ થાય છે માટે તે હેય છે એમ માનીને શુભ નિમિત્તને ટાળતો અશુભમાં પ્રવર્તે છે. તેથી તે મિથ્યાદ્રષ્ટિ
છે, કારણ કે તેને વીતરાગ ધર્મનું બહુમાન નથી. જ્યાં લગી પોતાની સગવડતા ટકી રહે એવા વિષય કષાયના
સંસારભાવ ઉભા છે ત્યાં લગી જિન–શાસન ટકી રહો, દેવ ગુરુ–ધર્મ, સત્ સ્વરૂપ જયવંત વર્તો એવો અપૂર્વ
ભાવ લાવી ઈષ્ટ નિમિત્તની ભક્તિ, ભક્તિનો ઉત્સાહ રહેવો જોઈએ. સ્ત્રી, ઘર, કુટુંબ આદિ વ્યાપારમાં રાગ બુદ્ધિ
છે, તે સંસારનો રાગ પાપ બુદ્ધિ છે. તેમાંથી નિવૃત્તિ લઈને સત્ દેવ ગુરુ ધર્મની ભક્તિ, સુપાત્રે દાન, વીતરાગ
શાસનની પ્રભાવના, જિન પૂજા, દાનાદિ ભક્તિ અને વૈયાવૃત્યને યોગ્ય સાધર્મી આત્માની સેવા કરવાનો ભાવ
જેને નથી તે અધર્મી છે. હજી દેહાદિ સ્ત્રી પુત્રાદિ વગેરેમાં પ્રેમ છે અને પરમાર્થ નિમિત્તમાં પ્રેમ–આદર નથી, તેને
ધર્મની રુચિ નથી. પાપની રુચિને પોષણ આપે છે. અને પવિત્ર ભાવનાને પોષણ આપનારા સાચા દેવ, ગુરુ,