શાશ્વત સુખનો માર્ગ દર્શાવતું માસિક
વર્ષ: ૧ ફાગણ
અંક: ૪ ૨૦૦૦
અશુભ ભાવથી બચવા માટે તો શુભનું અવલંબન
બરાબર છે, પણ તે શુભભાવ વડે ધર્મ ત્રણ કાળ ત્રણ
લોકમાં થાય નહિ, અહીં તો માન્યતાને બદલાવવાનો
ઉપદેશ છે. ધર્મ તો આત્માનો અવિકારી સ્વભાવ છે, તે
સ્વભાવને ગુરુગમથી જાણી, સાચી સમજણનો અભ્યાસ
કરી, ખોટી માન્યતા છોડી, વિકારનો કર્તા નથી, પુણ્યના
શુભ વિકલ્પ મારા સ્વભાવમાં નથી તેમ જ તે મારું કર્તવ્ય
પણ નથી, એમ માનીને તથા નિર્મળ પર્યાયના ભેદનું લક્ષ
ગૌણ કરી, અખંડ જ્ઞાયક ધુ્રવ સ્વભાવને શ્રદ્ધાના લક્ષમાં
લેવો તે શુદ્ધનયનો વિષય છે, અને તેનું ફળ મોક્ષ છે.
શુદ્ધનયનો આશ્રય કરવાથી સમ્યગ્દર્શન થાય છે. આ વાત
શ્રાવક અને મુનિ થયા પહેલાંંની છે.
હું આત્મા તો અખંડ જ્ઞાયક જ છું. પરનો સ્વામી કે
કર્તા ભોક્તા નથી, શુભ કે અશુભ વિકાર માત્ર કરવા જેવો
નથી, એવું સ્વભાવનું અપૂર્વ ભાન ગૃહસ્થ દશામાં પણ
થઈ શકે છે. મોટો રાજા હોય કે સામાન્ય માણસ હોય, સ્ત્રી
હોય કે પુરુષ હોય, વૃદ્ધ હોય કે આઠ વર્ષનું બાળક હોય
પણ બધાય પોતપોતાના સ્વભાવે સ્વતંત્ર પૂર્ણ પ્રભુ છે,
તેથી અંદરમાં સ્વભાવનું ભાન બધા કરી શકે છે.
જ્યાં સુધી જીવ વ્યવહાર–મગ્ન છે, અને બાહ્ય
સાધનથી ધર્મ માને છે, ક્રિયા કાંડની બાહ્ય પ્રવૃત્તિથી ગુણ
માને છે ત્યાં વીધી પરથી જુદો અવિકારી અખંડ જ્ઞાયક
આત્મા નિરાવલંબી છે, એવું પૂર્ણ શુદ્ધ આત્માના
જ્ઞાનશ્રદ્ધાનરૂપ નિશ્ચય સમ્યક્ત્વ તેને થઈ શકતું નથી.
આ વાતનું ખાસ શ્રવણ–મનન કરવું જોઈએ, અને
પરમાર્થ નિર્મળ વસ્તુનું નિરંતર બહુમાન થવું જોઈએ.
જાતની દરકાર, ધગશ, પુરુષાર્થ વિના અપૂર્વ ફળ આવે
નહીં. [ગાથા. ૧૧]
માન્યતા બદલો