શબ્દ વાપર્યો છે. મતિ વગર–પરથી નિરાળા આત્માની શ્રદ્ધા વગર બ્રહ્મચર્ય પાળીને નવમી ગ્રૈવેયક સુધી જઈ
આવ્યો, પણ સાથે ‘કાંઈક પરની મદદ’ એવી ઊંધી માન્યતાને કારણે ચોરાશીના જન્મ–મરણ એકે ટળ્યા નહીં.
તેથી અહીં પરથી નિરાળા સ્વરૂપના ભાન સહિત બ્રહ્મચર્ય પાળે તે મતિમાન છે. વળી તેમણે જ કહ્યું છે કે:–
મન–વચન–કાયાએ કોઈ સેવતો હોય તે પ્રત્યે અનુભોદવું નહીં એ નવ પ્રકારે) બ્રહ્મચર્ય પાળે તે ‘નવવાડ
વિશુદ્ધથી’ છે. એવું શિયળ જે સેવે તેને ભવ રહે નહીં. અગર ‘લવ’ રહે એટલે એકાદ ભવ રહે. પ્રથમ આ
પાત્રતાની જરૂર છે; આત્મા તો ત્રિકાળ આનંદમૂર્તિ જ છે, તેમાં પુણ્ય–પાપતો ક્ષણિક વિકાર છે. તેને સ્વભાવ
પરાશ્રયે થાય છે, તે આત્માને લાભ કરી શકે નહીં. શુભભાવથી સ્વર્ગ કે રાજ્યાદિનો કોઈ સંયોગ મળે તે
આત્માની ચીજ નથી; આત્માનું સુખ–શાંતિ તો અંદર જ ભર્યું છે, તેની રુચિ વગર–સાચી પ્રતીત વગર–સ્વલક્ષ
વગર તે પ્રગટ થાય નહીં–બંધન તૂટે નહીં. જેટલે દરજ્જે એક આત્મા પોતાના સુખ માટે પરનો ઓશિયાળો
માને તેટલે દરજ્જે બંધન છે.
કોઈ દેવ–દેવી મને સંસારનો (ધન પુત્રાદિનો) કાંઈ પણ લાભ કરી દેશે એવી જેને માન્યતા છે તેને તો પુણ્યની
પણ શ્રદ્ધા નથી, એટલે મહાન ઊંધી દ્રષ્ટિ છે; જ્યાં જુઓ ત્યાં પૈસાની માંડી છે, પણ પૈસા ઉપર તથા પુણ્ય ઉપર
તો અહીં કોરડા પડે છે. પુણ્યના એક પણ કણીયાને ઈચ્છે તો તે મિથ્યા દ્રષ્ટિ છે. સમ્યગ્દ્રષ્ટિને પુણ્યની રુચિ હોય
નહીં, એક મ્યાનમાં બે તલવાર ન રહે તેમ સ્વરૂપની શ્રદ્ધા હોય અને પુણ્યની રુચિ પણ હોય એમ બને નહીં.
છતાં જ્ઞાનીને પણ વીતરાગ ન થાય ત્યાં સુધી શુભભાવ હોય ખરા–પણ અંતરમાં રુચિ નથી. ‘તે પુણ્ય ભાવ
સાચી શ્રદ્ધામાં સત્દેવ, સત્ગુરુ અને સત્શાસ્ત્રના નિમિત્તો આવે છે. તેમનું સ્વરૂપ:–
સદ્ગુરુ:– જેને આત્માના ભાન સહિત નિગ્રંથ દશા વર્તે છે તે સદ્ગુરુ.
સત્શાસ્ત્ર:– એકેક આત્માની સ્વાધીનતા તથા અનંત ગુણોની પૂર્ણતાની જે શાસ્ત્રમાં પરુપણા હોય તે
રમે છે તે રાખને માટે રત્નને બાળે છે.