: ૯૦ : આત્મધર્મ : વૈશાખ : ૨૦૦૦
છે, અજ્ઞાની છે, જ્ઞાની તેથી વિપરીત છે.
૬–જે એમ માને છે કે હું પર જીવોને હણું છું અને પર જીવો મને હણે છે–તે મૂઢ છે, અજ્ઞાની છે, જ્ઞાની
તેથી વિપરીત છે.
૭–જે એમ માને છે કે હું પર જીવોને સુખી કે દુઃખી કરી શકું, પર જીવો મને સુખી દુઃખી કરી શકે–તે મૂઢ
છે, અજ્ઞાની છે, જ્ઞાની તેથી વિપરીત છે.
૮–હે ભાઈ! હું જીવોને સુખી–દુઃખી કરી શકું, હું જીવોને ધર્મ પમાડી શકું, તેને મોક્ષ પમાડી શકું, તેને
બંધમાં નાંખી શકું એ તારી મૂઢમતિ છે તેથી તે મિથ્યા છે.
૯–દરેક દ્રવ્યના દ્રવ્ય–ગુણ–પર્યાય પરથી જુદા છે, દરેકના દ્રવ્ય–ક્ષેત્ર–કાળ–ભાવ પરથી તદ્ન જુદા
હોવાથી, બીજા સાથે એકરૂપ થઈ શકે નહીં, તેથી કોઈ કોઈને કાંઈ પણ કરી શકે નહીં; માત્ર અજ્ઞાનીઓ પર
ઉપર લક્ષ કરે છે તેથી તેને વિકાર થાય છે. વિકારપણે જીવ થતાં જડ કર્મ પોતાના કારણે ત્યાં આવે છે, ‘જીવે
કર્મ બાંધ્યા’ અથવા ‘પરનું કર્યું’ એવો (સ્વભાવથી ભ્રષ્ટ) અજ્ઞાનીઓનો વિકલ્પ છે–ભ્રમ છે; અનાદિ અજ્ઞાનને
લીધે એમ કહેવાનો પ્રસિધ્ધ રુઢ વ્યવહાર છે તેથી જ્ઞાનીઓ તેમની ભાષામાં એમ કહે છે, પણ શબ્દો પ્રમાણે અર્થ
થતો નથી, પણ ભાવ પ્રમાણે અર્થ થાય છે.
૧૦–જીવે પ્રથમ મિથ્યાદર્શન ટાળી સમ્યગ્દર્શન પ્રગટ કરવું જોઈએ, તે વિના સાચું જ્ઞાન કે ચારિત્ર હોતાં નથી.
૧૧–જે સમ્યગ્દર્શન સહિત હોય તેને જ સાચાં વ્રત, દાન કે તપ, શીલ હોઈ શકે, અજ્ઞાનીને હોય નહીં.
૧૨–જડ દ્રવ્યના પાંચ ભેદ છે, તેમાં ચાર અરૂપી છે અને એક પુદ્ગલ રૂપી છે તેના વિશેષ ગુણ સ્પર્શ,
રસ, ગંધ અને વર્ણ છે, શબ્દ તેની પર્યાય છે.
૧૩–જીવ પોતાનું સ્વરૂપ સમજવા જે વખતે પુરુષાર્થ કરે તે વખતે પોતે સમજી શકે; પોતે પાત્ર હોય ત્યારે
નિમિત્ત પોતના (નિમિત્તના) કારણે હાજર હોય છે નિમિત્ત પરનું કાંઈ કરી શકતું નથી–માત્ર હાજરરૂપ હોય છે.
ચૈત્ર વદી ૧૧ બુધવાર તા. ૧૯ એપ્રીલ ૧૯૪૪ ના રોજ સદ્ગુરુદેવની સોનગઢમાં પધરામણી થએલી છે
માટે તેઓશ્રીની અમૃત વાણીનો લાભ લેવા માટે સર્વ મુમુક્ષુ ભાઈ–બ્હેનોએ હવેથી ત્યાં લાભ લેવા જવું.
“સત્તા સ્વરૂપ” પુસ્તક ચૈત્ર શુદ ૧૩ ના રોજ બહાર પડ્યું છે તેની કીંમત ૦–૯–૦ આના છે માટે જેમને
જોઈતું હોય તેમણે સોનગઢથી મંગાવી લેવું.
૧૪–કિંચિત્ માત્ર આજ સુધી પરને (જીવને કે જડને) લાભ કે નુકશાન તેં કર્યું જ નથી.
૧પ–આજ સુધી કોઈએ (જડ કે જીવે) કિંચિત્ માત્ર તને લાભ કે નુકશાન કર્યું નથી.
૧૬–હે જીવ! તું શા માટે ડરે છે; જગતની કોઈ વસ્તુ [જડ કે ચેતન] તને દુઃખી–સુખી કરી શકે તેમ
નથી તું પોતે પૂર્ણ સુખથી નિત્ય ભરેલો છો, તું શા માટે તારા સુખને માટે જગતની ચીજ [જડ કે ચેતન]
પાસેથી આશા રાખી રહ્યો છો?
૧૭–જ્યારે પરથી તને સુખ દુઃખ નથી ત્યારે તારે પરમાં હર્ષ
કે શોક, ઈષ્ટ કે અનિષ્ટપણું રાગ કે દ્વેષ કરવાનું શું કારણ?
બસ! જો તું આટલું યથાર્થ સમજ–તારા અખંડ ધુ્રવસ્વરૂપ ચૈતન્યસ્વભાવ તરફ લક્ષ કર તો તને
સમ્યગ્દર્શન પ્રગટ થશે અને ક્રમેક્રમે રાગદ્વેષ ટાળી સંપૂર્ણ વીતરાગ થઈ જઈશ.
૧૮ ધર્મની શરૂઆત સમ્યગ્દર્શનથી થાય છે. પોતાનું સ્વરૂપ યથાર્થ સમજ્યા વગર સમ્યગ્દર્શન થાય
નહીં–માટે સ્વરૂપ યથાર્થપણે સમજી સમ્યગ્દર્શન પ્રગટ કરવું. અભવ્ય જ તે પ્રગટ કરી શકે નહિ (પ્રગટ કરવાનો
પુરુષાર્થ તે ન કરે) ભવ્ય વૃદ્ધ, બાળ, રોગી, નિરોગી, સધન, નિર્ધન બધા તે પ્રગટ કરી શકે.
૧૯ સમ્યગ્દર્શન પ્રગટ કર્યા સિવાય કોઈ જીવ ખરો અહિંસક–ખરો સત્યાવલંબી, ખરો અચૌર્યભાવી, ખરો
બ્રહ્મચારી કે ખરો અપરિગ્રહી અંશે કે પૂર્ણતાએ થઈ શકે નહીં.
૨૦ (સમ્યક્) દર્શન તે ધર્મનું મૂળ છે, મિથ્યાત્વ તે સંસારનું મૂળ છે. માટે જીવના વિકારી ભાવ (પુણ્ય–
પાપ, આસ્રવ બંધ) અને અવિકારી ભાવ (સંવર–નિર્જરા અને મોક્ષ) સમજી શુદ્ધતા પ્રગટ કરવી