દરેક ક્રમબદ્ધ જ આવે છે. પછી થવાની અવસ્થા પહેલાંં થઈ જતી નથી કે
પહેલાંં થવાની જે અવસ્થા તે પાછળ થાય એમ ક્રમબધ્ધ અવસ્થામાં ફેર
પડતો નથી.
છૂંદે છે, પછી તેને ચાક ઉપર ચડાવીને ઘડા આકારે બનાવે છે; તેમાં કુંભાર
પહેલાંં માટીને ચાક ઉપર ચડાવે અને પછી તેને ધોકાવતી છૂંદે એમ કદી
બનતું નથી. તેમ આત્મામાં પણ દરેક અવસ્થા ક્રમબદ્ધ જ થાય છે, તેના
ક્રમમાં ભંગ પાડવા કોઈ સમર્થ નથી. તેની કેવળ અને મોક્ષ પર્યાયો પણ
ક્રમબદ્ધ જ પ્રગટે છે, તેમાં સમયમાત્રનો ફેર પાડવા કોઈ સમર્થ નથી.
આવે છે–તેમાં ફેર પડવાનો જ નથી તો પછી તેમાં પુરુષાર્થ ક્યાં રહ્યો?
વસ્તુની ક્રમબદ્ધ અવસ્થામાં તો ફેર પડવાનો જ નથી. પણ “વસ્તુની
જાય છે.
“મારી શુદ્ધ પર્યાય ક્યારે ઉઘડશે” એવો આકુળતાનો વિકલ્પ પણ રહેશે
નહીં, તેથી ક્રમબદ્ધ પર્યાયની શ્રદ્ધા તો જે નજીક મુક્તિગામી હોય તે જ જીવ
નક્કી કરી શકે, તેથી ક્રમબદ્ધ પર્યાય નક્કી કરવામાં અનંતો પુરુષાર્થ આવે
છે. ક્રમબદ્ધ પર્યાયમાં વીતરાગતા છે.
પ્રતિકૂળપણું જગતની દ્રષ્ટિએ છે, વસ્તુમાં અનુકૂળ–પ્રતિકૂળપણું નથી.)
ઠીક” એ વગેરે વિચારો–વિકલ્પ–રાગદ્વેષ થાય જ નહીં. એને (ક્રમબદ્ધ
પર્યાય નક્કી કરનારને) શ્રદ્ધા છે કે આ દ્રવ્યની આ વખતે આ પ્રમાણે
અવસ્થા ક્રમબદ્ધ થવાની હતી, તે જ મુજબ થાય છે, તો પછી તેમાં રાગ કે
દ્વેષ કેમ કરે? માત્ર જે વસ્તુની જે સમયે જે જાતની અવસ્થા થાય તેનું જ્ઞાન
જ કરે.