: ૧૪ : આત્મધર્મ ૨૦૦૧ : કારતક :
છે તેવા ચૈતન્ય ભગવાનને જે સંભારતો નથી, તેની ઓળખાણ કરતો નથી અને એક સમય પૂરતા કર્મની સાથે
જેણે ઓળખાણ માંડી છે તે બધા મૂર્ખ જ છે, અજ્ઞાની છે, તેઓ મુક્તિ પામતા નથી.
તને જે નિમિત્તનું જ્ઞાન બતાવ્યું તે નિમિત્ત (કર્મ) નું તારા ઉપર જોર બતાવવા કહ્યું નથી, પણ તે
નિમિત્તઆધીન થતો વિકાર તારું સ્વરૂપ નથી એમ કહીને તારો પુરુષાર્થ ઉપાડવા તને કહ્યું હતું, ત્યાં નિમિત્તને
વળગી બેઠો? માટે તે નિમિત્ત કર્મની દ્રષ્ટિ છોડ! અને સ્વભાવ તરફ દ્રષ્ટિ કર! ભગવાનનો ઉપદેશ ધર્મની વૃદ્ધિ
માટે છે તેમ ન લેતાં ઊંધુંં માને તો તેને વીતરાગની વાણીના નિમિત્તનું પણ ભાન નથી. ‘સવી જીવ કરૂં શાસન
રસી’ એવા શુભભાવે બંધાયેલ તીર્થંકર નામકર્મનો ઉદય થતાં વીતરાગની ધ્વનિ નીકળે છે તે સ્વભાવ–ધર્મની
વૃદ્ધિ માટે છે; તે ધ્વનિ કહે છે કે ‘જાગ! જાગ! તારી મુક્તિ અલ્પકાળમાં જ છે, તારો સ્વભાવ પરિપૂર્ણ
પુરુષાર્થથી ભરેલો છે;’ આ રીતે નિમિત્ત–ઉપાદાનની સંધિ તૂટતી નથી તે માટે તો ઉપદેશ છે.
પરમ પૂજ્ય શ્રી સદ્ગુરુ દેવના શ્રી સમયસાર મોક્ષ અધિકાર ગાથા–૨૮૮–૮૯–૯૦ પર
પ્રવચનોમાંથી સં. ૧૯૯૯ માગશર વદ ૯ રાજકોટ.
– : આત્મધર્મ માસિક: –
ગયા અંકમાં જણાવેલું કે આવતા વર્ષથી આત્મધર્મ પાક્ષિક થશે, પરંતુ તે પછીથી વિચારતા કેટલાક
કારણોસર હાલ તુરત પાક્ષિક કરવાનું મુલતવી રાખેલ છે; એથી હવે આત્મધર્મ માસિક જ રહેશે, અને તેનું
લવાજમ રૂા. ૨–૮–૦ અઢી જ રહેશે.
• આચાર્યદેવ કહે છે કે, આવી અપૂર્વ વાતને પામ્યા વિના •
પંચમકાળના જીવો કેમ રહી શકે?
પૂ. સદ્ગુરુદેવના શ્રી સમયસારજી ગાથા ૩ પર પ્રવચનોમાંથી
* સંવત્ ૧૯ આસો સુદ ૧ *
ધર્મ તેનું નામ કે ધર્મ જાણ્યો, માન્યો, પછી પ્રતિકૂળ પ્રસંગ આવે ત્યારે સમજે કે તે તેનામાં ને હું મારામાં,
તેનામાં મારો હાથ નહીં ને મારામાં તેનો હાથ નહીં; પણ હજી જ્યાં સુધી પોતાની નબળાઈ છે ત્યાંસુધી
અશુભરાગ ટાળીને શુભરાગ હોય, તે શુભરાગ પણ હદનો આવે છે કારણકે સ્વરૂપની હદ ચૂકીને તે શુભરાગ
પણ થતો નથી, પણ અહીં તો તે હદના શુભરાગને પણ ટાળવાની વાત છે.
સમયસારજીમાં આચાર્ય દેવ કહે છે કે:– શરીર, મન, વાણી, પુણ્ય–પાપના ભાવ તારું કાંઈ પણ કરી
શકતા નથી. તું એનાથી પર છો, તારાથી અત્યંતપણે તે જુદા છે. તારામાં પર નથી એમ અત્યંતપણે નિષેધ્યું છે.
જેણે પરથી જુદાપણું જાણ્યું છે તેણે પરથી એકપણું ઉખેડ્યું છે, એવા મુનિઓએ પર સાથેના એકપણાને અત્યંત
નિષેધ્યું છે તો હવે કયા પુરુષને જ્ઞાન તત્કાળ ન થાય? અવશ્ય થાય જ. × × × ×
ભાઈ! પુણ્ય–પાપના વિકારી ભાવ તે નાશવાન છે. તેનાથી તારું અવિનાશી સ્વરૂપ જુદું છે. તે
અવિનાશી સ્વરૂપ અમે પ્રગટ કરીને બેઠા છીએ, તે તને કહીએ છીએ તો તને કેમ ન સમજાય? જરૂર સમજાય.
જરૂર ભાન થાય જ. આ વસ્તુ તને કાને પડે, તારી સાચી જિજ્ઞાસા હોય, રુચિ હોય ને તને કેમ ન સમજાય?
આચાર્યદેવ કહે છે કે અમે અનેક પડખાંથી આત્માને જુદો બતાવ્યો, તો હવે તત્કાળ ભાન કેમ ન થાય? તત્કાળ
આબાલવૃદ્ધ સૌને ભાન થાય જ. × × × ×
તે જ્ઞાન કેવું થઈને પ્રગટ થાય છે? પોતાના નિજરસથી ખેંચાઈને એકરસ થતું પ્રગટ થાય છે. હું
આનંદમૂર્તિ છું એમ શ્રદ્ધાવડે તેમાં એકાગ્ર થાય તો જ્ઞાન કેવું પ્રગટ થાય? એકલું જ્ઞાન નહીં પણ (સાથે) આનંદને
લેતું પ્રગટ થાય, આકુળતા અને પરાધીનતાને ટાળતું પ્રગટ થાય; ભાન થતાં શાંતિ થાય, આનંદ થાય. ભાન થતાં
આકુળતા ન ટળે અને શાંતિ ન થાય એવું આ શાસ્ત્રમાં છે નહીં. + × + (૧૯૯૯ આસો સુદ ૨ શુક્ર)