: માગશર : ૨૦૦૧ આત્મધર્મ : ૧૯ :
આત્મ સ્વરૂપની ઓળખાણ
એમ ઢુંઢતાં રે ધર્મ સોહામણો,
મિલિયા સદ્ગુરુ એક;
તેણે સાચો રે મારગ દાખવ્યો,
આણી હૃદય વિવેક...
શ્રી સીમંધર સાહિબ! સાંભળો–૧.
• • •
પરઘર જોતાં રે ધર્મ તુમે ફરો,
નિજઘર ન લહો રે ધર્મ;
જિમ નવિ જાણે રે મૃગ કસ્તૂરીઓ,
મૃગમદ પરિમલ મર્મ... શ્રી.–૨.
• • •
જિમ તે ભૂલો રે મૃગ દિશિદિશિ ફરે,
લેવા મૃગમદ ગંધ;
તિમ જગ ઢૂંઢેરે બાહિર ધર્મને,
મિથ્યાદ્રષ્ટિ રે અંધ.... શ્રી.–૩.
• • •
જાતિ અંધનો રે દોષ ન આકરો,
જે નવિ દેખે રે અર્થ;
મિથ્યાદ્રષ્ટિ રે તેહથી આકરો,
માને રે અર્થ અનર્થ..... શ્રી.–૪.
• • •
આપ પ્રશંસે રે પરગુણ ઓલવે,
ન ધરે ગુણનો લેશ;
તે જિનવાણી રે નવિ શ્રવણે સૂણે,
દિએ મિથ્યા ઉપદેશ.... શ્રી. –પ.
• • •
જ્ઞાન પ્રકાશે રે મોહ તિમિર હરે,
જેહને સદ્ગુરુ સૂર;
તે નિજ દેખેરે સત્તા ધર્મની,
ચિદાનંદ ભરપૂર... શ્રી. –૬.
• • •
જિમ નિરમલતા રે રતનસ્ફટિક તણી,
તિમ એ જીવ સ્વભાવ;
તે જિનવીરે રે ધર્મ પ્રકાશીઓ,
પ્રબલ કષાય અભાવ... શ્રી. –૭.
હે! સીમંધર ભગવાન!
સાચાધર્મની શોધ કરતાં કરતાં એક સાચા
ગુરુ મળ્યા, અને તેમણે હૃદયમાં
સમ્યગ્જ્ઞાનરૂપી વિવેકને ધારણ કરીને
સાચો માર્ગ બતાવ્યો. ૧
જેમ કસ્તુરી–મૃગ પોતાની ડૂંટીમાં
રહેલી કસ્તુરીને જાણે નહીં અને તે સુગંધ
બહારથી આવતી માને તેમ અજ્ઞાની જીવ
પોતાના સ્વરૂપમાં જ ધર્મ છે તે ન જાણતાં
બહારથી પરવસ્તુથી ધર્મ માને છે. ૨
જેમ પોતાની કસ્તુરીનો ભૂલેલો
મૃગ કસ્તુરીની સુગંધ પરમાં માનીને
દિશાઓ તરફ દોડે છે, તેમ સમ્યગ્જ્ઞાનરૂપી
નેત્રથી અંધ, મિથ્યાદ્રષ્ટિ જગત બહારથી
ધર્મ કરવા મથે છે. ૩
મિથ્યાદ્રષ્ટિ કરતાં જન્મથી જ ન
દેખનારનો દોષ વધારે નથી; કેમકે જન્મથી
અંધ તો વસ્તુને દેખે નહીં, પણ મિથ્યાદ્રષ્ટિ
તો વસ્તુને હોય તેના કરતાં વિપરીતપણે
માને છે; માટે તે જ દોષ મોટો છે. ૪
જે પોતાના માનની ખાતર
બીજાના ગુણને ઢાંકે છે અને ગુણને
જરાપણ જોતો નથી, તે જીવ ભગવાનની
વાણીનો ઉપદેશ સાંભળવાને લાયક નથી,
અને તેને ઉપદેશ દેવો નકામો છે. પ
સદ્ગુરુરૂપી સૂર્યને પામીને જે
જ્ઞાનના પ્રકાશ દ્વારા મિથ્યાત્વમોહરૂપી
અંધકારનો નાશ કરે છે તે જીવ સમ્યગ્જ્ઞાન
પ્રકાશ દ્વારા પોતાના જ્ઞાન આનંદથી
ભરેલા સ્વરૂપમાં જ ધર્મ દેખે છે. ૬
જેમ સ્ફટિકમણી સ્વભાવે નિર્મળ
સફેદ છે તેમ જીવનો સ્વભાવ પણ શુદ્ધ જ
છે, એને જાણવું તેને, શ્રી જિન ભગવાન કે
જેમને કષાયનો તદ્ન અભાવ છે તેઓએ,
ધર્મ કહ્યો છે. ૭